ESB sinnar í EES nefnd

Ég hélt satt að segja að þetta hefði átt að vera óhlutdræg úttekt, að skoða ætti hvernig samningurinn hefur virkað hingað til og leggja mat á framtíðina. Meðal annars að kanna hvort fótur er fyrir því að EES samningurinn er farinn að brjóta í bága við stjórnarskrá. Það er sennilega misskilningur hjá mér. Ráðherra ætlar greinilega að fá "rétta" niðurstöðu.

Allir vita að utanríkisráðherra slefar fyrir Brussel og hefur ekki farið leynt með. Það er þó full langt gengið hjá honum að stofna þriggja manna nefnd til að skoða aðild okkar að EES, þar sem tveir nefndarmanna eru aðildarsinnar, annar þeirra fyrrum þingmaður Samfylkingar og setja síðan Björn Bjarnason sem formann yfir nefndina. Einungis örfáir dagar eru síðan Björn skrifaði harðorða ádeilu á Bjarna Jónsson, rafmagnsverkfræðing, fyrir að vogaði sér að gagnrýna Rögnu Árnadóttur um hennar sýn á þriðja orkumálapakka ESB. Ragna, sem á sínum tíma var ráðherra í ríkisstjórn Jóhönnu Sigurðardóttur, komst að þeirri niðurstöðu að þessi pakki væri bara alveg ágætur fyrir þjóðina!

Niðurstaða þessarar nefndar hefur verið dæmd ógild, áður en fyrsti fundur er haldinn, enda sjaldan verið talið gilt að hinn seki rannsaki eigin glæp!!

Björn Bjarnason leiðir starfshóp um EES

Græðgisfálkarnir

 

Það er aldeilis stór undarlegt að grasrót stæðsta stjórnmálaflokks landsins skuli, á miðju kjörtímabili, þurfa að segja ráðherrum sínum fyrir verkum og minna þá á samþykktir flokksins. Slíkt verk ætti auðvitað að vera í höndum formanns flokksins, en þegar hann er genginn til liðs við þá sem markvisst vinna að því að svíkja stefnuna, er grasrótin ein eftir. Víst er að núverandi forusta Sjálfstæðisflokks þarf að endurskoða framferði sitt, vilji þeir vera áfram innan þessa flokks.

Annars er umræðan um þriðja orkumálapakka ESB og innleiðing hans hér á landi, ákaflega undarleg. Rætt er um hversu slæm þau áhrif verða, mikil eða lítil. Einstaka hjáróma rödd vill þó meina að áhrifin verði jafnvel engin.

Ekki hefur nokkur maður komið fram með rök fyrir því að áhrif pakkans gætu að einhverju leyti verið góð fyrir þjóðina, nýst henni á einhvern hátt.

En auðvitað er á flestum málum tvær hliðar. Það vefst fáum hugur um að áhrif pakkans á þjóðina eru heilt yfir slæm, enda yfir 90% þjóðarinnar á móti samþykkt hans, jafnvel margir hörðustu ESB andstæðingar geta illa samþykkt þennan orkupakka. Þó er til lítill hópur manna, svokallaðir græðgisfálkar, sem sjá sér hag í samþykkt pakkans. Þeir bíða þess með stjörnur í augum að fá keyptan hlut í fjöreggi þjóðarinnar, Landsvirkjun.

Eitt atriði af fjölmörgum sem orkupakkinn mun gefa af sér er að hér verður stofnað sérstök stofnun, til að setja reglur og fylgjast með að þær séu hafðar í heiðri. Sú stofnun mun ekki vera undir Alþingi eða ríkisstjórn sett, heldur hlíta fyrirmælum frá ACER, yfirstofnun orkumála ESB.

Þessi nýja stofnun mun m.a. fylgja eftir að "frjáls markaður" með orku verði í heiðri hafður hér á landi. Því mun fljótt koma krafa um að Landsvirkjun, sem er ráðandi á íslenskum orkumarkaði, verði skipt upp í smærri einingar og að ríkið láti af hendi alla eign á þeim fyrirtækjum. Orkuveita Reykjavíkur mun fljótlega fara sömu leið.

Þessu bíða fálkarnir eftir og því miður virðist þeir ná vel til æðstu stjórnenda landsins. Þar liggur skýringin á því hvers vegna forusta þeirra tveggja stjórnmálaflokka sem sitja í ríkisstjórn og eru með í farteski sínu samþykktir sinna æðstu stofnana um að samþykkja ekki orkupakkann, er svo áfram um að reyna að gera lítið úr slæmum áhrifum orkupakkans á þjóðina. Þeir þurfa að þóknast sínum.

Þegar verið er að ræða orkumál heillar þjóðar á sú umræða ekki að snúast um hvort áhrifin eru bara slæm eða mjög slæm. Sú umræða á að snúast um hversu góð áhrifin geti orðið og ekkert annað. Finnist engin góð áhrif, er óþarfi að ræða málið frekar!!

 

Flokkurinn hafni orkupakkanum

Hver græðir svo á þessu helví... rugli?

Verslun með kolefniskvóta er eitthvað mesta rugl sem nokkrum manni hefur dottið til hugar. Þetta er eins og að sópa ruslinu undir teppið hjá sér.

Fyrir það fyrsta þá er stór merkilegt að örfáum einstaklingum hafi tekist að fífla alla heimsbyggðina. Þetta er gert í nafni vísinda, sem jafnvel vísindi miðalda myndu skammast sín fyrir. Að einhver faktor í andrúmslofti jarðar, agnarsmátt brot af enn minna broti, skuli geta leitt til veðurfarsbreytinga, er auðvitað algerlega út úr kú. Sá orkugjafi sem sér um að halda jörðinni byggilegri, sjálf sólin, er auðvitað þar í aðalhlutverki og ansi lítið sem mannkynið getur þar við gert.

Fyrir það fyrsta þá sýna borkjarnar m.a. úr Grænlandsjökli, sem ná tugi þúsund ára aftur í tímann, að oft hefur verið mun hlýrra á jörðu en nú. Þetta segir manni fyrst og fremst að Grænlandsjökull bráðnar ekki, jafnvel þó hitastig jarðar sé mun hærra en nú og standi yfir í nokkrar aldir. Þó fullyrða menn að jökullinn muni hverfa á innanvið einni öld, ef hitasig jarðar hækkar örlítið meira!

Í öðru lagi, ef menn leggja trúnað á þetta rugl, þá væri fróðlegt að fá að vita hvernig verslun með kolefniskvóta á að minnka losun þessa efnis. Flugvélar munu fljúga um loftin blá áfram og skip sigla um höfin. Það eina sem skeður er að viðskiptavinir flug- og skipafélaga þurfa að borga meira fyrir þjónustuna og einhverjir útvaldir fá þann pening.

Mest er þó fásinnan í þessu öllu þegar eyja norður í miðju Atlantshafi er farin að framleiða sitt rafmagn að mestu með olíu- og kolakyntum orkuverum, auk kjarnorku. Þó finnast slík orkuver hvergi á eyjunni og þarf að fara yfir 1000 km út fyrir landsteina hennar til að finna slík ver!! Þeir íbúar eyjunnar sem vilja nota vistvæna orku þurfa nú að greiða auka peninga til að svo megi vera. Og einhver út í hinum stóra heimi græðir síðan á þeim viðskiptum!

Kannski á eftir að hlýna enn frekar á jörðinni, kannski fer að kólna aftur, það mun tíminn leiða í ljós. Þar verður sólin í aðalhlutverki, ekki mannskepnan.

https://www.youtube.com/watch?v=oYhCQv5tNsQ

 

Verð losunarheimilda í sögulegu hámarki

Síðustu sauðfjárbændurnir

Vandi bænda er stór, mjög stór. Nú um stundir er það einkum sauðfjárbúskapur sem stendur illa, en aðrar búgreinar berjast einnig í bökkum og þarf lítið til að þar fari að halla verulega undan fæti.

Sífelld krafa um að matvörur fáist fyrir sem minnstan aurinn, meðan kostnaður við framleiðsluna hækkar stöðugt, er auðvitað megin orsök þessa vanda. Þetta á ekki bara við hér á landi, heldur um allan heim.

Siðuð samfélög hafa farið þá leið að nota hluta þess fjár sem ætlað er til samneyslunnar, til að greiða niður framleiðslukostnað matvæla, svo verð til neytenda geti verið lægra. Það má segja að þetta skilji á milli þeirra samfélaga sem betur ganga og hinna þar sem almenn fátækt ríkir. Auðvitað má vel hugsa sér að allar þjóðir hætti slíkum niðurgreiðslum og launafólk sæki sér einfaldlega meiri tekjur til sinna vinnuveitenda, svo hægt sé að kaupa matvæli. Hætt er við að það gangi þó illa og siðuðu samfélögin kæmust fljótt niður í þá almennu fátækt sem ríkir í þeim löndum sem ekki hafa valið að styrkja matvælaframleiðslu sína. Hitt er ljóst að ekkert eitt ríki hinna siðuðu landa getur hætt niðurgreiðslum matvælaframleiðslunnar, meðan hin ekki gera slíkt hið sama.

Hér á Íslandi hafa niðurgreiðslur ríkissjóðs til matvælaframleiðslu lækkað mikið hin síðari ár, svo mikið að þær eru nú einungis lítið brot af því sem áður var. Ljóst er að of langt hefur verið gengið í þá átt, sér í lagi þegar horft er til þess að þær þjóðir sem næstar okkur liggja hafa heldur aukið við slíkar greiðslur, bæði beint og óbeint. Þetta er í raun stæðsti vandi matvælaframleiðslu hér á landi og mun að óbreyttu leiða til enn frekari samdráttar, jafnvel hruns íslenskrar marvælaframleiðslu. Þó við séum eyja í miðju Atlantshafi, erum við ekki eyland í matvælaframleiðslu og verðum að haga seglum í samræmi við önnur lönd.

Það liggur fyrir að matvælaframleiðsla heimsins á öll í vök að verjast. Breyting á veðurfari auk þess sem sífellt stærri landsvæði eru tekin undir framleiðslu á öðrum vörum en matvælum, gerir matvælaframleiðlsu erfitt fyrir, á meðan mannfólki jarðar fjölgar mjög hratt. Því er ljóst að matarverð heimsins á eftir að hækka mikið á næstu árum. Líklegt er að hin siðuðu ríki muni mæta því með enn frekari greiðslum til matvælaframleiðslunnar.

 

En aftur að þeim vanda sem snýr að sauðfjárbændum, hér á landi. Auk þess sem að ofan er nefnt, eru margir fleiri þættir í þeim sérstaka vanda sem vert er að nefna, en jafnvel þó þeir allir yrðu lagaðir, er vart hægt að sjá að menn gætu efnast á því að búa með sauðfé. Mætti þó hugsa sér að það dygði til að koma í veg fyrir hruns sauðfjárbúskaparins.

Fyrir það fyrsta þá er forusta sauðfjárbænda arfa léleg og stendur engan veginn í lappirnar. Uppgjafatónninn er alger gagnvart greininni, að hálfu forustunnar. Verið getur að ástæðu þess megi finna í þeirri stór undarlegu staðreynd að bændur þurfi ekki að framleiða nema 70% af sínum kvóta til að fá 100% greiðslu fyrir hann úr ríkissjóð. Fá þannig 30% greiðslur fyrir ekki neitt! Auðvitað eru það þeir bændur sem mestan tímann hafa, þeir rótgrónu, sem veljast til forustu sauðfjárbænda. Bændurnir sem hafa getu til að kaupa sér aukinn kvóta og auka þannig tekjur, án þess að auka við sig vinnu. Hinir, sem eru að koma undir sig fæti, hafa lítinn tíma til að sækja fundi og standa í miklu félagsstarfi. Þeir hafa nóg með sitt bú, enda flestir sem verða að leita sér aukavinnu til að hafa í sig og á. Og rótgrónu bændurnir hugsa fyrst og fremst um eigin hag, spá lítið sem ekkert í endurnýjun greinarinnar. Uppgjafahugsun þeirra er orðin slík að þeir virðast telja sig síðustu sauðfjárbændur landsins!

Auðvitað á nýtingarhlutfall kvótans að vera 100%, að menn fái einungis greiðslu fyrir það sem þeir framleiða. Þannig á að taka strax umframkvóta af öllum bændum sem ekki nýta hann og færa ungliðunum sem margir hverjir eru að baslast við að framleiða umfram kvóta, framleiða fyrir lágt verð, til þess eins að reyna að skrimta!

Þá er gjörsamlega út í hött að sláturleyfishafar skuli hafa slíkt vald að geta lækkað afurðaverð til bænda, með einu pennastriki. Fyrst um 10% og ári síðar um 30%. Engar forsendu til slíkrar lækkunar eru fyrir hendi, aðrar en léleg stjórnun afurðastöðvanna og viljaleysi til að koma afurðunum í gott verð. Ekki verður séð að verð þessara afurða hafi lækkað til neytenda, þannig að einhver er að taka til sín aukið fjármagn úr greininni. Annað hvort afurðastöðvarnar eða smásöluverslunin. Hvor heldur er, þá er ljóst að afurðastöðvarnar eru ekki að standa sig.

Fram til þessa hafa afurðastöðvarnar aldrei þurft að hugsa um að auka verðmætin sem þær eru með. Lengi framanaf gátu þær sótt í ríkissjóð, ef illa gekk, en þegar því lauk var snúð sér í hina áttina og verð til bænda lækkað. Auðvitað á það að vera svo að bændum sé tryggt lámarksverð fyrir sína framleiðslu. Að ábyrgðin á því að koma kjötinu í verð sé sett á afurðastöðvarnar. Einungis þannig verða þær nauðbeygðar til að leita aukinna markaða fyrir kjötið, bæði hér heima sem og erlendis. Þar er vissulega markaður fyrir lambakjötið okkar og á góðum verðum. En þann markað þarf að vinna.

Ef rétt væri staðið að markaðsvæðingu á íslensku dilkakjöti erlendis, sem lúxusvöru, gæti stæðsti vandi íslenskra sauðfjárbænda færst yfir í að geta ekki framleitt nóg af lömbum. Þannig má snúa dæminu við, en það gerist ekki af sjálfu sér og tekur einhvern tíma, en fyrst og fremst vilja afurðastöðvanna. 

 

Það er alveg ljóst að umræðan hér á landi hefur verið á villigötum, undanfarna tvo til þrjá áratugi. Krafan um enn minni greiðslur úr ríkissjóði, samhliða enn lægra verði matvæla gengur ekki upp til lengdar. Þar hafa poppúlistar einstakra stjórnmálaflokka, sem virðast fyrst og fremst vinna að hag smásöluverslana, látið hæst og notað sem viðmið verð á matvælum erlendis. Og vissulega má finna ódýrari matvæli erlendis, gengdarlaus notkun fúkalyfja og hormóna lækkar framleiðslukostnað svo ekki sé minnst á verksmiðjubúin, þar sem velferð dýra eru fjarri því höfð að leiðarljósi. Samt er matvælaframleiðsla þar mikið niðurgreidd, jafnvel meira en hér á landi, ef miðað er við íbúafjölda. Þá er álagning verslunar mun lægri þar en hér.

Það þarf þó enginn að ætla að við gætum fengið matvæli keypt erlendis frá á því verði sem er í búðum þar, verði íslenskum landbúnaði hætt. Við yrðum að borga fullann framleiðslukostnað fyrir vöruna, nú eða leggja til okkar skerf úr ríkissjóði til niðurgreiðslna. Sá hlutur yrðu alveg örugglega meiri en við leggjum nú þegar til matvælaframleiðslu í dag.

Hver þjóð hlýtur að hafa sem markmið að vera sjálfbær í matvælaframleiðslu, annað er vart í boði. Um þetta þarf umræðan fyrst og fremst að snúast og þar sem langan tíma tekur að minnka eða auka framleiðsluna, þarf að vera umframframleiðsla til að tryggt sé að innlendur markaður sé mettur. Sátt þjóðarinnar þarf að vera um slíkt, eins og sátt allra siðaðra þjóða!

 

 

 

Landbúnaður stendur á tímamótum