Kveikur

Ég horfði á þáttinn Kveik á ruv í gærkvöldi. Seinnihluti þáttarins fjallaði um endurheimt votlendis og eins og þáttastjórnanda er einstaklega vel lagið, þá tókst henni að að koma fram með staðreyndarvillur sem gerðu umfjöllunina alla frekar ótrúverða. Eitt stóð þó uppi eftir þennan þátt, en það var sú staðreynd, sem reyndar hefur oft áður verið ritað um á þessari bloggsíðu, að endurheimt votlendis er ekki tekið gilt í orkubókhaldi þjóða, samkvæmt Parísarsamkomulaginu og ástæðan er einföld, ekki eru til marktækar rannsóknir á þessu sviði.

Það er reyndar alveg merkilegt hvaða æði gripið hefur landsmenn. Endurheimt votlendis er það sem allt snýst um. Stofnaður hefur verið svokallaður votlendissjóður og ferðast fulltrúar hans milli fyrirtækja að snapa pening í sjóðinn og auðvitað er ætlast til að ríkissjóður leggi drjúgan pening í púkkið. Allt mun þetta lenda á veskjum landsmanna, engin hætta á að fyrirtækin taki þá peninga úr arði sínum. Og ef bændur vilja vera hipp og kúl, þá kalla þeir til sjónvarpið til að taka myndir af sér við að moka í skurði, grafa jafnvel nýja til að geta mokað í þá líka.

Eins og áður segir þá tókst þáttastjórnanda að koma fram með staðreyndarvillur. Fyrir það fyrsta sagði hún að fyrstu jarðræktarlög hefðu komið fram 1923 og að í beinu framhaldi hafi runnið einskonar skurða ævintýri á landsmenn. Það er reyndar rétt hjá henni, fyrstu jarðræktarlögin tóku gildi 1923, en fyrsta skurðgrafan kom hins vegar ekki til landsins fyrr en 1942. Það liðu því 19 ár þar sem menn þurftu að grafa skurði með höndum. Það tók síðan nokkurn tíma að fjölga skurðgröfum í landinu og má segja að það hafi ekki verið fyrr en undir lok sjötta áratugar sem fjöldi þeirra varð viðunnandi. Þetta voru svokallaðir draglarar, þ.e. víraskurðgröfur. Afkastageta þeirra var lítil og í raun ekki grafið mikið meira en það sem nauðsynlega þurfti, til að mæta þróun í landbúnaði. Undir lok sjöunda áratugar komu svo vökvagröfur til landsins og má segja að þá hafi loks hafist skurðaæði, enda afkastageta þeirri margfalt meiri en gömlu víravélanna. Áratug síðar var síðan minnkað verulega styrkgreiðslur vegna framræslu og dró þá verulega úr framkvæmdum á því sviði. Í dag er nánast ekkert land framræst nema það sé tekið til ræktunnar. Þetta graftaræði sem Þóra sagði að staðið hefði yfir í nærri 80 ár á síðustu öld, stóð í reynd einungis yfir í einn áratug!

Þá var henni tíðrætt um að 70% losun gróðurhúsalofttegunda á Íslandi komi frá framræstu landi, reyndar jók hún stundum við og bætti svona eins og tveim prósentum við, taldi þetta alveg óumdeilt. Þessi fullyrðing er í besta falli barnaleg, fyrst og fremst vegna þeirrar staðreyndar að litlar sem engar rannsóknir eru til um þetta. Það var því gleðilegt að sjá að slíkar rannsóknir eru nú loks hafnar og að jafnvel sé hugsanlegt að mæla einnig metangas frá jarðvegi. Reyndar kom nokkuð á óvart að sjá aðfarirnar við mælinguna, en vel getur verið að tæknin sé orðin svo fullkomin að nóg sé að henda pottloki á jörðina og hafa snjallsíma í hendi. Það er þá bara hið besta mál og ætti að vera hægt að safna miklu magni upplýsinga á stuttum tíma fyrir lítinn pening. Svo er bara spurning hvort erlendir vísindamenn tak slíkar mælingar trúanlegar og hvort Parísarhópurinn er tilbúinn að taka þetta inn í kolefnisbókhald þjóða.

Það er alveg ljóst, enda kom það skýrt fram í þessum þætti, að allar fullyrðingar um magn á kolefnislosun úr framræstu landi byggja á líkum og líkönum. Þar er fyrst og fremst horft til þess að þegar land er þurrkað byrji rotnun í jarðvegi og að sú rotnun skili kolefni í andrúmsloftið. Ekkert hefur þó verið rætt um hvenær þeirri rotnun lýkur og þar með uppgufun kolefnis Það er ljóður á að þeir vísindamenn sem tjáðu sig eru fastir í þessu hugarfari, svo væntanlega munu rannsóknir þeirra byggjast fyrst og fremst á því að sanna þær fullyrðingar.

En það er fleira sem spilar inn í. Þar er auðvitað stæðst að blautar mýrar framleiða mikið magn metangass, sem talið er tuttugu sinnum verri loftegund en kolefni. Þetta þarf auðvitað að rannsaka. Þá þekkja bændur vel að gras rýrnar fljótt á túnum ef skurðum er ekki haldið við, að mun rýrari gróður er á blautu landi en þurru. Þar sem grænblöðungar eru eitt helst tæki náttúrunnar til að breyta kolefni í súrefni, hlýtur þetta skipt miklu máli.

Færum okkur aftur að skurðum. Skurðir þurfa viðhald, eigi þeir að halda landi þurru. Ef ekkert viðhald er, þá fyllast þeir sjálfkrafa, fer nokkuð eftir landi hversu fljótt. Þó er vitað að skurðir sem grafnir eru í blautu landi fyllast fyrr en skurðir í þurru landi. Þar sem flestir skurðir eru meir en fjörutíu ára gamlir, er ljóst að þeir sem ekki eru vegna túngerðar eru flestir orðnir nánast fullir af jarðvegi, hafi land ekki verið þeim þurrara þegar þeir voru grafnir. Grunnvatnsstaða þess lands er því orðið nokkuð há og vandséð að miklu breyti þó ýtt væri einhverjum jarðvegi í þá til viðbótar. Hins vegar geta skurðir staðið nokkuð vel í landi sem er nokkuð þurrt fyrir. Varla getur verið mikill ávinningur af því að fylla þá. Það eru þó einmitt slíkur skurðir sem veljast oftast til fyllingar, enda tækjakostur sem þarf við verkið oftar en ekki þungur og því erfitt að fara með hann á blautt land.

Það er gott að loks skuli vera farið að rannsaka uppstreymi kolefnis úr jarðvegi, þó vissulega betra væri ef rannsakendur væru ekki búnir að mynda sér skoðun fyrirfram. Það rýrir trúverðugleikann. Og það þarf að líta á málið heildstætt, hversu langan tíma rotnun stendur yfir, eftir að jörð er grafin, hvað mikið af metan sleppur úr blautu landi og hver geta gróðurþekja til umbreytingar á kolefni til súrefnis er. Þegar þetta allt liggur fyrir, er loks hægt að spá í hvort rétt sé að breyta þurrkuðu landi í mýrar og hvort vert sé að leggja slíka ofuráherslu á endurheimt votlendis sem nú er orðin.

Það sem þó skiptir mestu er að þegar þessar rannsóknir liggja allar fyrir, er hægt að segja til um hversu mikið af gróðurhúsalofttegundum verða til, hvernig þær skiptast og hve mikill hluti þeirra er manngerður. Það virðist nefnilega vera svo að allt skuli gert til að minnka manngerðar gróðurhúsalofttegundir, jafnvel þó slíkar aðgerðir stór auki náttúrulegar loftegundir, jafnvel margfalt hættulegri.

Það voru þó fleiri atriði í þessum þætti sem vöktu spurningar, en það var blessaður kolefniskvótinn. Fram kom að Icelandair væri að greiða einn milljarð í slíkan kvóta og að sú upphæð muni margfaldast á næstu árum. Auðvitað munu farþegar borga þá upphæð að mestu, hluti mun þó koma frá þeim sem eru með verðtryggð lán á sínu húsnæði. Þetta þótti viðmælenda bara hið eðlilegasta mál og ekki þótti þáttastjórnanda ástæða til að spyrja stóru spurningarinnar, hvert það fé færi. Ef einhver borgar eitthvað er óumdeilt að einhver annar tekur við því fé. Hvert fara þeir fjármunir?

Undir lok þáttarins hélt ég að ég hefði sofnað og að kominn væri annar þáttur um eitthvað allt annað efni, þegar einn viðmælandinn kom, með þá speki að auðvitað yrðum við að fara að framleiða allt eldsneyti á skipaflotann sjálf. Framleiða lífdísil!

Þetta kom eins og skrattinn úr sauðaleggnum. Maður var búinn að horfa um langan tíma á umfjöllun um endurheimt votlendis þegar allt í einu var farið að tala um stórfelda ræktun. Hvernig í andskotanum ætla menn að rækta forblautar mýrar. Að ekki sé nú minnst á að jafnvel þó hver mýrarblettur landsins væri þurrkaður upp og tekinn undir ræktun lífdísils, myndi það ekki duga nema á hluta fiskiskipaflotans.

Þá er alveg með ólíkindum að alþjóðasamfélagið skuli ekki fyrir löngu verið búið að banna að land sé tekið úr matvælaframleiðslu til framleiðslu á eldsneyti, þegar ljóst er að fjölgun mannkyns mun verða gífurleg næstu ár og áratugi, með tilheyrandi þörf fyrir matvæli!!

Hvað býr að baki?

Hvað býr að baki því að ráðherra velur að senda röð "tísta" um orkupakka ESB? Var ríkisstjórnin ekki búin að fresta málinu? Var sú frestun ekki til að láta færustu sérfræðinga skoða það nánar? Á ráðherra þá ekki að halda sig til hlés, meðan slík skoðun fer fram? Eða er kannski eitthvað annað sem býr að baki þeirri festu sem ráðherrann hefur í málinu? Kannski eitthvað sem hún óttast að komi fram við frekari skoðun?

Ráðherra fullyrðir að ekkert afsal fylgi samþykkt orkupakka ESB. Þetta eru menn ekki sammála um og færustu lögfræðingar í Evrópurétti, bæði innlendir og erlendir, telja þessa fullyrðingu hennar ranga.

Þá talar ráðherrann um að ákvörðun um hvort sæstrengur verði lagður til Bretlands, muni áfram verða á valdi Alþingis. Sömu sérfræðingar í Evrópurétti eru ósammála þessari fullyrðingu einnig.

Það eru fyrst og fremst þessi tvö atriði sem skilur á milli þeirra sem samþykkja vilja orkupakkann og hinna sem eru honum mótfallnir, enda snýst sjálfstæði okkar að stórum hluta um að halda yfirráðum um þessi mál. Af þeim sökum var málinu frestað, svo hægt væri að skoða það nánar. Því kemur þetta "tíst" ráðherrans eins og skrattinn úr sauðaleggnum.

En það er ekki bara skoðanamunurinn sem fram kemur í skrifum ráðherrans, þau opinbera einnig hroka hennar og tillitsleysi til skoðana annarra og gerir hún fólki upp sakir, sem henni eru ekki sammála.

Ráðherrann fullyrðir að þeir sem á móti orkupakkanum eru, séu einnig á móti EES samningnum. Þetta tvennt er sitt hvor hluturinn og algerlega óháð hvoru öðru, nema að orkupakkinn verði samþykktur. Þá mun eina ráðið sem eftir er, til að halda völdum yfir orkuauðlindinni, vera að segja upp EES samningnum. Ekkert annað svar verður þá til fyrir okkur sem þjóð!!

Því ættu þeir sem vilja EES samningnum allt hið besta og að hann verði við lýði áfram, að fara varlega og bíða með allar fullyrðingar um orkupakkann þar til hann hefur fengið fullkomna skoðun færustu manna á þessu sviði! Það sæmir ekki ráðherra að bulla um eitthvað sem hún greinilega hefur mjög litla þekkingu á!!

Vissulega hafa sumir kallað eftir endurskoðun EES samningsins, enda hann að verða 30 ára gamall og fullt tilefni til að skoða hvernig hann gagnast okkur. Endurskoðun og uppsögn er þó sitt hvað, eins og ráðherra hlýtur að vita. Því miður var sú nefnd sem skipuð var til skoðunar hans þannig samsett, að niðurstaða hennar liggur í raun ljós fyrir. Þar voru skipaðir tveir yfirlýstir ESB sinnar, með formann sem hefur einstaka ást á EES samningnum. Niðurstaða er því fyrirfram pöntuð og mun ekki slá á gagnrýnisraddir á þann samning, þvert á móti. 

Hitt liggur ljóst fyrir, að ef orkupakkinn verður samþykktur og það rennur upp fyrir þjóðinni hversu frámunalegur afleikur það var, mun verða næsta auðvelt að fá hana á það band að segja þeim samningi einhliða upp. Sjálfstæði okkar er meira virði en einhver 30 ára stórgallaður samningur, sem í þokkabót var samþykktur með minnsta mögulega meirihluta á Alþingi og án aðkomu þjóðarinnar!!

 

Er ekki afsal á forræði auðlindarinnar

Eitt örstutt skref

Segja má að náðst hafi að stíga eitt örstutt skref frá þeirri forarmýri sem stjórnvöld ætluðu að leiða þjóðina útí, a.m.k. er staldrað við.

Tilkynning utanríkisráðherra, seint í gærkvöldi, um að frestað væri framlagningu frumvarpi um orkupakka ESB, kom nokkuð á óvart, eða þannig. Kannski eru þingmenn Sjálfstæðisflokks eitthvað orðnir hræddir um stóla sína, enda ljóst að hratt fjarar undan flokknum.

En þetta er þó enginn sigur, einungis örstutt vopnahlé. Frumvarpið mun verða lagt fram og því engin ástæða til að hrósa happi strax.

Gulli segir í þessari fréttatilkynningu að ákveðið hafi verið að láta sérfræðinga skoða málið. Er hann virkilega að segja okkur að slík skoðun hafi ekki enn farið fram?. Skipa á hóp sérfræðinga, vonandi þó ekki sérfræðinga í að tala niður gagnrýnisraddir, til að skoða þetta nánar. Reyndar nefnir hann að þeir sem mest hafa gegn málinu talað, muni fá sæti í þeim hóp, svo kannski er von.

Það er einlæg von mín að ráðherra auðnist að skipa í þessa nefnd þá sem mesta þekkingu hafa á málinu, þá sem mest hafa kynnt sér það. Þar má t.d. nefna Bjarna Jónsson, rafmagnsverkfræðing.

Reyndar má svo sem búast við öllu. Eftir skipan nefndar um skoðun á EES samningnum, að kröfu Alþingis, þar sem tveir yfirlýstir ESB sinnar fengu sæti og yfir þeim settur maður sem hefur einstaka ást á EES samningnum, gæti allt eins orðið að þessi "sérfræðihópur" ráðherrans verði skipaður af þeim einum sem með orkusamningnum hafa talað.

En bíðum og sjáum til.

Fresta orkupakkanum til vors

Erum á réttri leið

Umræðan um orkupakka 3, frá ESB, tekur á sig nýja mynd. Nú er sendiherra ESB á Íslandi farinn að tjá sig um það mál í fjölmiðlum. Þó það sé vissulega stór undarlegt og ekki talið eðlilegt í störfum sendiherra að skipta sér af pólitískum málum í sínu gistiandi, er þetta því miður ekki einsdæmi. Forveri hans frá ESB gerði slíkt hið sama í tengslum við umræðuna um aðildarumsókn okkar að ESB, á sínum tíma. Þeim sendiherra var gert að yfirgefa landið, eftir þau afskipti sín og það sama hlýtur að gilda um þann sem nú er fulltrúi ESB á Íslandi. Það eru eðlileg viðbrögð og gild um allan heim. Hitt er svo önnur saga, hvers vegna ríkjasamband er með sendiherra hér á landi, slíkar stöður eiga einungis þjóðríki að hafa.

Eitt er þó víst, að þegar ESB er farið að senda sinn fulltrúa í fjölmiðla hér á landi,er ljóst að málið er mjög heilagt ESB og sannar það eitt að við sem gegn þessum orkupakka tölum, erum á réttri leið.

Ekki ætla ég að ræða grein sendiherrans hér, að öðru leyti en því að þar sannar hann það sem haldið hefur verið fram, að áhrif neitunar tilskipunarinnar mun einungis heimila ESB að óvirkja þær tilskipanir er snúa að sama máli, þ.e. orkumálum.

Þetta er vissulega þarft í umræðuna, nú þegar einu rökin sem eftir eru hjá þeim sem tilskipunina vilja samþykkja, eru að sjálfur EES samningurinn gæti verið í húfi ef hún ekki verður samþykkt. Jafnvel stjórnmálaskýrendur fengnir til að tala því máli.

Svo rammt kveður reyndar að þeim málflutningi nú, að enginn þeirra sem tilskipunina vilja samþykkja kemur í fjölmiðla án þess að nefna einmitt þetta atriði. Þetta hengja þeir örfáu þingmenn Sjálfstæðisflokks, sem þora að tjá sig um málið, sig einmitt á þó þeir segist andvígur tilskipuninni. Vilja fá að vita hvað áhrif neitun tilskipunarinnar hefur á EES samninginn! Ættu þessir þingmenn ekki frekar að spyrja hvað gott samþykkt hennar hefur fyrir Ísland?!

Það er búið að afsanna hið keypta lögfræðiálit ráðherrans um málið, það liggur ljóst fyrir að strengur milli Íslands og Bretlands er á plönum ESB og nú hefur sendiherra ESB á Íslandi sannað að EES samningurinn er ekki að veði þó tilskipuninni verði hafnað, einungis kaflinn um orkumál.

Því er eina spurningin sem eftir er; hvað gott hefur þessi pakki fyrir okkur Íslendinga? Öðru þurfa þingmenn ekki að spyrja sig.

Hitt er ljóst, að þessi orkupakki mun hafa mikil áhrif fyrir ESB, það sanna afskipti sendiherra þeirra af pólitískum innanlandsmálum hér á landi. Þó snúa þau áhrif ekki að orkumálum innan ESB, enda orkuframleiðslugeta okkar einungis brotabrot af orkuþörf landa ESB, svo lítil að engu skiptir. Þarna eru einungis um völd ESB að ræða, völd til að ráða sem allra mestu.

Við sem tölum gegn orkupakka 3, frá ESB, erum greinilega á réttri leið!!

 

 

Eitt augnablik

Eitt augnablik hélt maður að loks væri eitthvað að rofa til í kolli ráðherra, eftir að fréttastofa rúv útvarpaði um miðjan dag í gær, frétt um að ráðherrann væri ekki viss um hvort meirihluti væri fyrir samþykkt tilskipunar ESB um orkupakka 3 og jafnvel mátti skilja á þeirri frétt að hún sjálf væri nokkuð andhverf honum. Að þetta væri vandi sem hún hafi, óumbeðið, fengið upp í hendurnar. En svo komu sjónvarpsfréttir, þar sem viðtalið var sent út. Þá varð ljóst að lítið hafði breyst, enn er setið við sama heygarðshornið.

En nú voru önnur rök uppi. Eftir að hið keypta lögfræðiálit ráðherrans hefur verið tætt í frumeindir og opinberað að lagning sæstrengs er kominn mun lengra en haldið hefur verið fram, hefur ráðherrann nú hengt sig á ný rök: Óvissu um hvað muni verða um EES samninginn, verði tilskipuninni hafnað.

Þvílík fyrra! Er ráðherrann að gera því skóna að Alþingi sé ekki fært að hafna tilskipunum frá ESB, án þess að setja sjálfan EES samninginn í uppnám? Til hvers þá að taka slíkar tilskipanir til þinglegrar meðferðar? Og hver er þá túlkun ráherrans á samningum, svona yfirleitt? Nú ef svo væri, að sjálfur EES samningurinn væri í uppnámi, þá er ljóst að sá samningur þjónar okkur ekki lengur og einfaldast að segja honum upp!

Í þeirri frétt sem þetta blogg er hengt við, heldur ráðherrann því fram að engin samskipti hafi verið höfð við ráðuneytið um lagningu á sæstreng til Bretlands. Þarna fer ráðherrann sennilega full langt í þægni sinni við sína yfirmenn, enda klárt mál að þessi strengur væri ekki á borði ESB og að ekkert fyrirtæki væri komið á fulla ferð í fjármögnun á lagningu hans, nema með vitund og vilja ráðuneytisins. Henni til varnar er hugsanlegt að hún viti ekki af þeim samskiptum, að embættismenn ráðuneytisins hafa þar farið að baki henni. Sé svo, er hún með öllu óhæf í stól ráðherra.

 

Þar sem ég hef nú skrifað nokkrar greinar þar sem fram kemur nokkur ádeila á Þórdísi Kolbrúnu Gylfadóttur, vil ég árétta að þar er ég alls ekki að deila á hana sem persónu. Hún fer hins vegar með forsjá þess máls sem ég deili hart á og að auki er hún, enn, þingmaður í mínu kjördæmi. Á þeim forsendum byggjast mín skrif.

Ráðuneytið hefur ekki tekið afstöðu

Er búið að gelda alla þingmenn Sjálfstæðisflokks?

Það var hálf sorglegt að hlusta á Brynjar í þættinum Þingvellir á K100. Hann fór eins og köttur um heitan graut og þorði ekki að segja neitt af viti. Sneri úr og í.

Þó hafðist upp úr honum að honum hugnaðist ekki 3.orkupakkinn frá Brussel, talaði um að ekki mætti skerða þá hagmuni sem EES samningurinn gefur, að hans mati og bar síðan við að eitthvað óskýrt væri með gildi þess samnings ef Ísland hafnar 3.orkupakkanum. Varðandi EES samninginn vildi þingmaðurinn alls ekki segja þeim samning upp en taldi hann þó mein gallaðan og kröfur ESB um sífellt meiri völd gegnum hann, ótækar.

Hitt var aftur skrítnara, afsökunin um að ekki sé vitað hvað skeður ef tilskipuninni verður hafnað. Þar má benda þingmanninum á að lesa þann samning, nú eða ræða við einhverja þá sem stóðu að gerð hans af Íslands hálfu, t.d. þáverandi utanríkisráðherra. Þá kemst þingmaðurinn að þeirri augljósu niðurstöðu að ekkert mun gerast, annað en að hugsanleg muni ESB aftengja fyrstu tvo orkupakkana. Þá gæti Brynjar einnig velt fyrir sér hvers vegna Alþingi þarf að taka þessa tilskipun til afgreiðslu og atkvæðagreiðslu, ef ekki má hafna henni.

Um þá hagsmuni sem við Íslendingar höfum af EES samningnum er fátt að segja og ekki allir á eitt sáttir. Í það minnsta er svo komið í dag að vegna aðildar að þessum samningi erum við að greiða ýmislegt hærra verði en áður, auk þess gjald sem við greiðum fyrir aðildina. Þar er verið að tala um tugi milljarða á ári og þætti sjálfsagt einhverjum það nokkuð hátt gjald til að fá tollaafslætti inn í ESB. Víst þykir þó að Björn Bjarna og hans nefnd muni sjá allt til góða þessum samningi, er gjarnan svo þegar útsýnið er skoðað með blinda auganu.

Þegar EES samningurinn var saminn og samþykktur af minnsta meirihluta á Alþingi, án aðkomu þjóðarinnar, var ljóst að þrjú megin málefni voru utan þess samnings, sjávarútvegur, landbúnaður og orkumál.

Enn hefur okkur tekist að halda sjávarútveginum utan samningsins, hversu lengi sem það mun halda. Landbúnaður er óbeint kominn inn í hann, með dómi EFTA dómstólsins, sem ákvað að breyta íslenskum landbúnaði í viðskipti og dæma út frá því. Og ráðamenn þjóðarinnar sátu hjá eins og barðir hundar.

Það var hins vegar með fyrstu tilskipun ESB um orkumál sem Ísland festist í neti ESB um orkumál og enn frekar þegar Alþingi samþykkti 2. tilskipunin um þetta málefni. Þessar tvær tilskipanir hafa þó haft frekar lítil áhrif hér á landi og það litla til hins verra. Samkvæmt þeim varð að skipta orkufyrirtækjum upp í vinnslu, dreifingu og sölu. Búa til þrjú fyrirtæki með þremur yfirstjórnum um það sem áður var eitt fyrirtæki með einni stjórn, með tilheyrandi aukakostnaði. Þá voru feld úr gildi lög um skipan orkumála hér á landi. Þar tapaðist m.a. út eini varnaglinn sem var til fyrir heimili landsmanna, en hann hljóðaði upp á að hagnaði orkufyrirtækja skildi ráðstafa til lækkunar orkuverðs og að aldrei mætti láta heimili landsins niðurgreiða orku til annarra nota. Það væri því vart hundrað í hættunni þó ESB ákveði að fyrstu tveir orkupakkarnir verði aftengdir.

Brynjar, þessi ágæti þingmaður sem sjaldan hefur látið segja sér fyrir verkum og gjarn á að tala stórt, virðist nú kominn undir hæl einhvers. Orðræða hans í þessu viðtali bar öll merki þess sem er haldið í bandi. Hann hefur brostið kjark.

Merkilegast við þetta viðtal á K100, voru þó orð þáttastjórnanda um að erfiðlega hafi gengið að fá þingmenn Sjálfstæðisflokk til viðtals um orkupakkann. Er það virkilega orðið svo innan Sjálfstæðisflokks að þingmenn þar láti skipa sér fyrir verkum, láti segja sér á hvorn hnappinn skuli ýtt, í atkvæðagreiðslum? Þeir ættu kannski að spá aðeins í nafn síns flokks og fyrir hvað það stendur, skoða stefnu flokksins og hlusta á þá fulltrúa flokksins sem mæta á landsfund. Kannski mun fylgi flokksins eitthvað braggast við það.

K 100, viðtalið

 

Vilja ekki innleiða orkupakkann

Málið er skuggalegra en haldið hefur verið fram

Það er ljóst að sæstrengur er kominn mun lengra í kerfinu hér enn menn hafa látið í veðri vaka og ekki annað séð en að ráðherrar sé mjög vel meðvitaðir um þá staðreynd. Þetta skýrir kannski hvers vegna nokkrir ráðherrar Sjálfstæðisflokks, Þórdís Kolbrún Gylfadóttir þó þar kannski fremst í flokki, leggja slíka ofuráherslu á samþykkt 3. orkumálapakka ESB. Ráðherrar hafa vísvitandi logið að þjóðinni.

Fyrir skömmu sagði Þórdís að "sum svör vildu menn ekki heyra" og bætti við "að talað væri niður til þeirra sem best vissu um málið".

Þetta eru vissulega orð að sönnu hjá ráðherranum. Hún hengir sig á álit eins lögfræðings, sem hann tók sér tvo heila daga til að semja. Annað vill hún ekki heyra og í hvert sinn sem hún er spurð erfiðra spurninga um málið, talar hún þóttalega til viðspyrjandans, rétt eins og kom fram á Alþingi, er hún svaraði fyrirspurn SDG.

Engu skiptir í huga ráðherrans þó norskur lögfræðingur með sérþekkingu á ESB rétti, sjái málið í allt öðru og skelfilegra ljósi. Eftir að hafa farið yfir lögfræðiálit það er ráðherrann keypti og tekið sér góðan tíma til þess, komst þessi evópufræðingur að því að ekki stóð steinn yfir steini í hinu keypta áliti, sem ráðherrann velur að nota sem sitt leiðarljós. Álit evrópusérfræðingsins er samhljóða áliti nokkurra íslenskra lögfræðinga, með sérþekkingu á ESB rétti, sem og hinna ýmsu fræðinga sem þekkja einna best til þessa máls, sumir búnir að kynna sér það í þaula.

Ráðherrar og þingmenn Sjálfstæðisflokks ættu aðeins að íhuga stöðu sína. Þeir hafa í sínu farteski umboð frá æðstu stofnun flokksins, landsfundi, um að hafna þessum pakka frá Brussel. Fari þeir gegn sínu baklandi þurfa þeir sennilega flestir að finna sér aðra vinnu eftir næstu kosningar. Það er alveg ljóst að það eru sumir ráðherrar og þingmenn Sjálfstæðisflokks sem draga þennan vagn fáviskunnar út í drullusvaðið. Framsókn er þar bara attaníossi og gerir það sem þarf til að halda stólum. Hugsun þeirra nær ekki fram til næstu kosninga. Og VG er kominn í þá stöðu að þeir geta ekki með neinum hætti gengið til kosninga. Alveg er á kristaltæru að Þórdís mun ekki njóta náðar kjósenda í sínu kjördæmi, breyti hún ekki afstöðu sinni í þessu máli.

Þá spyr maður sig; hvers vegna láta ráðherrar sjálfstæðisflokks svona? Ein skýringin er að þeir séu þegar komnir með sæstreng svo langt að erfitt er að snúa við, en það skýrir þó ekki allan illviljann til landsmanna. Getur verið að þetta fólk sem fremst stendur í samþykkt 3. orkupakka ESB, eða eittvað fólk sem er því nátengt, eigi einhverra hagsmuna að gæta?

 

3. orkumálapakki ESB snýr fyrst og fremst að orkuflutningum milli landa, auk ýmissa annarra aukaverkana. Á þeirri forsendu er lögfræðiálitið sem ráðherra keypti, byggt. Þó er ljóst að þó enginn strengur komi, munu áhrif pakkans verða nokkuð víðtæk. Um það má lesa í mörgum greinum sem ritaðar hafa verið, af fólki sem hefur mun meiri þekkingu en ég á þessu máli. Þar hefur Bjarni Jónsson, rafmagnsverkfræðingur, kannski verið fremstur í flokki, en ljóst er að hann hefur mikla og víðtæka þekkingu á málinu. Nú er ljóst að eina forsendan sem finnst í hinu pantaða áliti ráðherrans er brostin og strengur til Bretlands kominn á fullt rek.

Hingað til hefur fyrst og fremst verið deilt um hvort 3. orkupakki ESB sé bara slæmur fyrir okkur íslendinga eða hvort hann er mjög slæmur. Þetta var í sjálfu sér réttmætt deila, meðan hægt var að telja fólki trú um að enginn strengur væri á leiðinni. Nú þarf ekki lengur að deila um þetta og eftir stendur að samþykkt þessa pakka mun valda þjóðinni skelfingu.

Atvinnufyrirtæki munu leggja upp laupana, sum fljótlega en önnur, eins og stóriðjan, þegar gildandi raforkusamningar falla úr gildi. Þegar er ljóst að garðyrkjubændur munu allir hætta sinni starfsemi, enda rekstrargrundvöllur þeirra nánast brostinn nú þegar, eftir að orkufyrirtækin hér á landi hættu að selja þeim umframorku. Annar landbúnaður mun leggjast af, þar sem hækkun orkuverðs mun verða þeim ofviða og í framhaldi af því mun ferðaþjónustan skerðast gífurlega, enda landið þá komið í auðn á stórum svæðum.

Eftir munu einhver kaffihús í miðbæ Reykjavíkur standa og hinn nýi Landspítali, sem á að taka í gagnið á svipuðum tíma og lagningu strengsins er lokið, mun standa nánast tómur. Landsmenn verða að stærstum hluta fluttir úr landi.

Þetta er ekki glæsileg sýn sem fyrir augum ber, fái þessir misvitru ráðherra Sjálfstæðisflokks framgengt vilja sínum og lygum.

Hugguleg gjöf sem þeir ætla að færa þjóðinni, á fyrsta ári annarrar aldar sjálfstæðisins!!

 

 

 

 

Ice Link-strengurinn á lista ESB

Ráðherra niðurlægir kjósendur!

Eitt af stóru kosningaloforðum Framsóknar fyrir kosningarnar haustið 2017, var að vegagjöld yrðu aldrei tekin upp kæmist flokkurinn til valda. Formaður flokksins (SIJ) var duglegur að halda þessu kosningaloforði á lofti og koma vart fram í fjölmiðlum eða fram á fundum án þess að nefna einmitt þetta kosningaloforð.

Í fyrstu tveim viðtölum við fjölmiðla, eftir að hafa tekið við stól samgönguráðherra, ítrekaði SIJ enn og aftur þetta atriði. Síðan komu áramót, með sinni gleði og glaum. Eitthvað hefur ruglast í kolli ráðherrans í þeim gleðskap, því í fyrsta viðtali hans við fjölmiðla á árinu 2018, innan við viku frá því síðasta, var komið annað hljóð í kallinn. Nú voru veggjöld allt í einu orðin hans hugðarefni og hafa verið síðan.

Í þeirri frétt sem þessi pistil er hengdur við, er í fyrsta skipti sem fréttamaður nefnir þessar staðreyndir við ráðherrann og hann krafinn skýringa. Svar ráðherrans er vægast sagt undarlegt. Annað hvort er hann að hæðast að kjósendum og niðurlægja þá, nú eða eitthvað stórkostlegt er að í kolli ráðherrans!

Nú heldur hann því fram að hann hafi aldrei verið á móti veggjöldum, bara á móti tollahliðum. Hann nefnir sem dæmi að aðferðarfræðin við Hvalfjarðargöng þóknist honum! Er minni ráðherrans svo skert að hann man ekki að hann sjálfur var síðasti maður Íslands til að greiða toll í tollskýli Hvalfjarðargangna!! Íslenskir stjórnmálamenn hafa verið krafðir um geðrannsókn fyrir minna rugl!

Það er nú svo að nú þegar eru flest verk í vegagerð unnin af verktökum og því engin stefnubreyting þar á hjá ráðherra. Hitt má vel hugsa sér að verktakar taki einnig yfir hönnun og fjármögnun verkefna. Þá á einfaldlega að semja við þá verktaka um ákveðna greiðslu á ári hverju af vegafé. Veggjöld eiga ekkert að þurfa að koma til.

Hitt má svo aftur skoða að taka upp einhverskonar aðra aðferð við fjármögnun vegaframkvæmda en nú er. Það hlýtur þá að skoðast í því ljósi að núverandi aðferð leggist þá niður fyrir einhverja aðra. Tvísköttun á ekki og má ekki koma til greina, aldrei!!

Það er ljótt að hæðast að fólki, enn verra þegar ráðherrar telja sig þess umkomna að gera slíkt við sína kjósendur. Þingmenn og ekki síst ráðherrar eru starfsfólk kjósenda, ekki öfugt!!

Aðkoma einkaaðila flýti framkvæmdum

Ævintýrahöfundurinn Silja Dögg

Það verður vart skafið af Silju Dögg haturshugur til síns fyrrum formanns.

Það ættu flestir landsmenn að vita að salur Alþingis er einungis formlegur afgreiðslustaður mála. Stefna þeirra, undirbúningur og eiginleg afgreiðsla fer fram annarsstaðar. Þar ráða auðvitað mestu þeir flokkar sem eru í stjórn, en aðrir geta með lagni komið sínum málum á framfæri og ná stundum árangri. Því er ekki hægt að meta kjark og dugnað manna eftir setu í sal Alþingis, heldur hvernig þeim gengur að koma fram sínum stefnumálum. Það starf er því unnið á öðrum vettvangi. Kannski má segja að þeir sem eru þaulsetnastir í sal Alþingis, séu einmitt þeir kjarklausustu, í það minnsta verklausustu. 

Silja nefnir aðförina að SDG, með tilstilli ruv, sem eitthvað kjarkleysi af hans hálfu. Líkja má stjórnmálum við einskonar herför, þar sem fylkingar safnast saman og berjast fyrir sínum málstað. Það hefur seint þótt mikill kjarkur falin í því þegar hersveitin hleypur burt með skottið milli fóta sér, þegar að yfirmanninum er sótt. Þingmenn Framsóknar á þeim tíma voru þó ekki lengi að láta sig hverfa, einmitt þegar þeir áttu að standa að baki formanni sínum. Kjarkurinn var ekki meiri en svo að þeir létu blekkjast af dómstól götunnar, eins og hverjir aðrir kjarkleysingjar. Sagan á eftir að dæma þá þingmenn hart, er reyndar þegar farin að gera slíkt. Kannski öðlast þeir einhvern tímann nægan kjark til að biðja sinn fyrrum formann afsökunar.

Þá vill Silja eigna þingmönnum og embættismönnum þá baráttu sem SDG leiddi í kjölfar hrunsins. Vissulega stóðu flestir þingmenn flokksins að baki sínum formanni meðan mesta orrustan á því sviði stóð, en sú orrusta var ekki síst gegn embættiskerfinu, sem allt vildi samþykkja sem koma frá fjármálaelítunni.

Framsóknarflokkur var ekki beinlínis beysinn, þegar SDG tók við honum og nokkuð víst að hann hefði þurrkast út vorið 2009 ef gamla flokksklíkan hefði haldið þar völdum. Það var síðan fyrir elju og baráttu hins nýja formanns sem flokkurinn náði fræknu fylgi vorið 2013. Sumir þingmenn Framsóknar á þeim tíma voru duglegir við að halda uppi málstaðnum með sínum formanni, aðrir höfðu sig lítt í frammi og sumir jafnvel unnu gegn honum. Hitt er þó víst að það var fyrir tilstilli SDG og fyrir hans dugnað og kjark, sem flokkurinn náði að lifa af vorið 2009 og fá síðan það fylgi sem hann fékk vorið 2013. Þar bar lítið á Silju Dögg, eða þeim þingmönnum flokksins sem nú verma stóla Alþingis!

Varðandi landfundinn sem Silja velur að nefna er það rétt að SDG gekk af fundi eftir kosningar, enda sá hann að hann átti ekkert erindi þar lengur. Gamla flokksklíkan hafði aftur tekið völdin og hans nærveru því ekki lengur óskað. Eftir sem áður yfirgaf hann ekki flokkinn strax og reyndi að leita sátta. En kjarkleysingjarnir sem nú sátu í umboði gömlu flokksklíkunnar fengu ekki heimild til sátta.

Sjálfur var ég alin upp við Framsóknarflokk, sem svo margt annað landbyggðafólk. Þann flokk kaus ég alla tíð og var lengi stoltur af. Síðan fór stoltið þverrandi þó enn væri merkt við XB á kjörseðli og að lokum hætti maður að setja Xið. Ekki gat ég þó kosið aðra flokka, að svo stöddu. Í nokkrar kosningar skilaði ég því auðu, enda enda hafði minn gamli flokkur verið yfirtekinn að fólki sem ekki vildi lengur fylgja gömlu stefnunni. Þessi klíka sem yfirtekið hafði flokkinn afrekaði það helst að fylgið féll hratt og síðust árin sem hún réði voru formannaskipti orðin nær regluleg, svo erfitt var fyrir flokksfélaga að henda reiður á hver sat þann stól hverju sinni.

Með tilkomu SDG, snemma vetur 2009, breyttist þetta, enda aftur horft til þeirrar stefnu sem flokkurinn var stofnaður fyrir. Hinir gömlu kjósendur, sem voru í sömu sporum og ég, voru þó ekki allir tilbúnir að kjósa flokkinn strax, þó nægilega margir til að flokkurinn lifði af kosninguna vorið 2009. Fjórum árum síðar var séð að hinn nýi formaður hélt uppi merki hins gamla flokks og að þeir sem nánast höfðu náð að koma flokknum í gröfina, voru orðnir valdlausir innan hans. Þetta skilaði sér í fylgi vorið 2013 og gömlu kjósendurnir voru aftur komnir með traust til flokksins.

Popúlismi er skilgreining á því þegar fólk velur að taka staðlausar staðreyndir, sem hafa verið eyrnayndi fólks og fjölmiðla og nýta slíkt í sinn málflutning. Því verður vart annað sagt en þessi skrif Siljar séu einmitt skólabókardæmi um popúlisma. Hún velur að taka hvert málefnið af öðru í sinn málflutning, málefni sem voru á sínum tíma dásamleg í eyrum þeirra sem hötuðust sem mest við SDG. Málefni sem síðan hafa verið gerð afturreka og send til föðurhúsanna.

Um traust og trúgirni er það eitt að segja að ég vorkenni þingmönnum Framsóknar fyrir trúgirni þeirra á sínum herrum og víst er að traust þeirra byggir á því einu að hlítt sé!

Silja Dögg er auðvitað traust sínum herrum og lætur sig hafa það að skrifa ævintýri á facebook, ævintýri sem fjölmiðlar gleypa auðvitað. Ævintýri geta verið skemmtileg, þar sem þau eiga við og sjálfsagt verða í framtíðinni sögð ævintýri um þær prinsessur og prinsa sem hlýddu sínum herrum í Framsóknarflokknum, út í forina sem sökkti þeim!!

„Stórskotahríð úr glerhýsi“

Boð og bönn skila sjaldnast árangri

Boð og bönn hafa sjaldnast skilað árangri, hitt má vel skoða, þ.e. úrvinnslugjald. Reyndar er nú þegar greitt úrvinnslugjald á margar plastvörur, t.d. rúlluplast. Einhverra hluta vegna skilar það gjald sér ekki til þeirra sem ættu að njóta og sá hvati til betri hirðu plastsins því ekki til staðar.

Innkaupapokar hafa um langt skeið verið seldir í verslunum, svo tillaga starfshópsins þar um fer nokkuð yfir markið. Reyndar er ekki að sjá minni notkun vegna þess, enda spurning hvað ætti að koma í staðinn. Nefnt hefur verið bréfpoka, sérstakir maíspokar og svo auðvitað margnotapokar.

Ég var alinn upp við að eyðing skóga væri að leggja jörðina í eyði, væri mannsins stærsta böl. Því má afskrifa bréfpokana strax.

Maíspokar eru gerðir úr maís, eins og gefur að skilja. Með hratt fjölgandi mannkyni og frekari þörf á matvælum til að fóðra það, væri auðvitað út úr kortinu að taka enn frekara landbúnaðarsvæði úr matvælaframleiðslu. Nú þegar eru allt of stór slík svæði farin úr matvælaframleiðslu og notuð til að framleiða svokallað lífeldsneyti, svo fáránlegt sem það nú er.

Fjölnotapokar eru vissulega í boði, en það er með þá eins og hitt, að framleiðsla þeirra skerðir á einhvern hátt annað og nauðsynlegra. Í raun er eina efnið sem nýta má silki, en það er jú framleitt úr vefum köngulóa  og ekki nýtt til annars. Aðrar vefnaðarvörur eru ýmist framleiddar úr ull, ýmiskonar gróðurvörum eða plasti, sem á jú að banna. Þar að auki er nánast útilokað að muna eftir þeim pokum, þegar farið er í búð.

Flestar aðrar vöru sem framleiddar eru úr plasti eru sama merki brenndar. Eitthvað annað þarf að koma í staðinn og þetta "annað" skerðir í flestum tilfellum eitthvað enn þýðingameira.

 

Plast er vissulega skaðvaldur, þegar ekki er rétt með það farið. Þó finnst varla vistvænni vara.

Plast er framleitt úr úrgangi olíuhreinsistöðva, úrgangi sem annars þarf að eyða á einhvern hátt. Þá er plastið einhver besta framleiðsluvara til endurvinnslu, sem enn þekkist. 

Það er gleðilegt að sjá að þessi "samráðsvettvangur" gleymir ekki þeim þætti og vonandi að hann fái eitthvern hljómgrunn ráðamanna. Þar er virkilega hægt að gera betur og kostnaðurinn þarf ekki að vera mikill. Hvatarnir til hirðu alls plasts geta verið margskonar. Áður hefur verið nefnt úrvinnslugjald og það virkar ágætlega þegar þeir njóta sem plastið nota. Aðstöðu til að losna við flokkað plast þarf að sjálfsögðu að byggja upp, en hún er nær engin í dag. Gera þeim sem vilja nýsköpun á endurvinnslu plasts hægara fyrir og að sjálfsögðu að leita upplýsinga erlendis frá um hvernig megi endurnýta plast, enda margar þjóðir langt komnar á því sviði. Mikilvægast er þó að breyta hugarfari fólks til plasts, að notað plast séu verðmæti en ekki rusl.

En plast er ekki bara plast. Til eru fjölmargar gerðir af plasti og flækir það nokkuð endurvinnslu þess. Sumt plast er auðvelt að endurvinna, meðan annað er erfiðara. Ekki þarf lengi að leita á veraldarvefnum til að sjá grósku í endurvinnslu plasts erlendis. Þar eru Indverjar sennilega lengst komnir. Þar má sjá að flokkað plast eftir tegundum er endurunnið til ýmissa nota, meðan óflokkað plast er tætt niður og blandað saman við malbik. Lagðir hafa verið vegir með slíku plastblönduðu malbiki í nokkur ár á Indlandi og niðurstaðan hreint út sagt frábær. Ending malbiksins eykst margfalt, eitthvað sem okkur vantar svo sárlega hér á landi.

Bretar eru einnig nokkuð vel á veg komnir í endurvinnslu á plasti. Þeir hafa farið þá leið að leita til þeirra sem lengra eru komnir og eru nú t.d. byrjaðir að prufa blöndun á plasti við malbik, í samstarfi við Indverja. Hér á landi hefur heyrst að einhverjir fræðingar séu að fara í þróunarvinnu á þessu sviði. Þekkja þeir ekki síma?!

Hvað sem öllu líður þá eru boð og bönn sjaldnast til árangurs. Með núverandi ráðherra umhverfismála má þó búast við að mest verði lögð áhersla á þann þátt, þó nefndin bendi einnig á aðrar betri leiðir.

Skylduð í samræmda flokkun