Það sem máli skiptir

Hvort verðið er of hátt eða ekki má endalaust deila. En það er þó ekki það sem skiptir máli, heldur hitt hvernig við ætlum að nota orkuna. Hvort við ætlum áfram að nýta hana til virðisauka hér innanlands eða hvort við viljum að virðisaukinn flytjist úr landi. Sjálf krónutalan fyrir hverja MW/h mun ætið verða deiluefni, seljanda þykir hún of lág, kaupandanum of há og svo koma alltaf einhverjir sem telja sig geta grætt á öðru hvoru og útvarpa speki sinni eftir því hvað hentar.

Það er ljóst að stóriðjan hefur fram til þessa greitt nægjanlega hátt verð fyrir orkuna og reyndar gott betur. Upp undir 80% raforkunnar sem hér er framleidd er seld stóriðjunni og það verð sem hún greiðir hefur dugað til að greiða allan virkjanakostnað á landinu. Reyndar gott betur. Þetta sýna ársreikningar orkufyrirtækjanna glöggt. Landsvirkjun er t.d. farin að skila vænum hagnaði þrátt fyrir að hækkanir á orkuverði til stóriðju séu rétt að taka gildi núna þessa dagana. Og ekki er hægt að tala um að almennir notendur séu að niðurgreiða orkuna, verðið hér á landi mun lægra en erlendis. Það er hins vegar nýmæli að Landsvirkjun hefur ekki boðið upp á svokallaða umframorku um nokkuð skeið, þá orku sem til þarf að vera vegna álagstoppa annarra notenda en stóriðjunnar. Frekar en að selja þá orku á lægra verði velur Landsvirkjun að láta þá orku ónýtast í kerfinu. Þetta bitnar ekki hvað síst á garðyrkjubændum. Ríkissjóður hefur aldrei þurft að leggja orkufyrirtækjum til eina krónu, allt frá því uppbygging kerfisins hófst fyrir alvöru á miðjum sjöunda áratug síðustu aldar. Sú uppbygging gat hafist með tilkomu stóriðju hér á landi. 

Ekki ætla ég að elta ólar við ummæli forstjóra Landsvirkjunar. Hann virðist lokaður í eigin heimi. Jafnvel þó eðlilegt sé að hann keppist að sem hæstu verði, verður að segjast að skynsemi virðist alveg gleymt að planta sér í kolli hans.

Vill Bigg, formaður Verkalýðsfélags Akraness hefur verið duglegur að benda á hvaða rugl er í gangi innan Landsvirkjunar. Fyrir það hafa sumir reynt að tengja hann við stóriðjuverin, sagt hann handbendi þeirra. Það er þó stór misskilningur, Villi er einungis að hugsa um þau þúsundir starfa sem eru í húfi á starfssvæði hans, enda hlutverk formanna verkalýðsfélaga að standa vörð um störf sinna félagsmanna. Forstjóri Landsvirkjunar undrar sig á að formaður verkalýðsfélags skuli hafa einhverja hugmynd um þá hækkun sem Elkem þarf að sæta, að um málið hafi átt að ríkja þagnarskylda. Það þarf helvíti skerta hugsun til að geta ekki áttað sig á hver sú hækkun er, svona nokkurn vegin, þegar þagnarskyldan náði einungis yfir krónutöluna en ekki prósentuna. Ársreikningur fyrirtækja er opnir, svo auðvelt er að reikna dæmið. En kannski er þetta of flókið fyrir forstjórann.

Annar maður hefur nokkuð blandað sér í umræðuna, Ketill Sigurjónsson, framkvæmdastjóri hins norska vindorkufyrirtækis Zephir Iceland. Titill mannsins segir kannski meira en nokkuð annað um hans áhuga á raforkuverði hér á landi, er vissulega að vinna vinnu sína. Þar að auki hefur Ketill verið einn helsti talsmaður þess að sæstrengur verði lagður úr landi og hefur ritað margar mis viturlegar greinar um það efni, auk þess að vera gjarnan kallaður fram af fjölmiðlum sem "ráðgjafi" á því sviði. Hafi fréttamaður viljað tefla fram fleiri sjónarmiðum um málið en forstjóra LV og formanns VLFA, skaut hann vel yfir markið. Harðari andstæðing þess að virðisauki orkuauðlindarinnar verði til hér á landi er sennilega vandfundinn. Hjá honum er eitt megin stef, verðið á raforkunni er aldrei nægjanlega hátt.

En aftur að virðisaukanum af raforkuframleiðslunni. Í stóriðjunni starfa kringum 4000 manns, beint. Þann fjölda má nánast tvöfalda til að fá út hversu margir hafa óbeina afkomu af stóriðjunni. Því til viðbótar má síðan bæta við að fjöldi fólks hefur afkomu af því að þjóna þá sem þjóna stóriðjuna. Því er ekki fráleitt að ætla að á milli 15 og 20.000 manns byggi afkomu sína að öllu eða einhverju leiti á stóriðjunni. Störf í stóriðju er vel borguð, laun þar yfirleitt nokkuð hærri en sambærilegum störfum annarsstaðar. Þessi launaþróun hefur smitast til þeirra fyrirtækja sem standa í beinni þjónustu við stóriðjuna. Allt þetta fólk borgar skatta og gjöld. Ef stóriðjan leggst af er vandséð að allir fengju vinnu. Margir yrðu upp á samþjónustuna komnir. Væru farnir að tálga fé úr sameiginlegum sjóðum í stað þess að leggja til þeirra.

Seint á síðustu öld kom í ljós að elsta stóriðjufyrirtækið hafði stundað bókhaldsbrellur, til að komast hjá skattgreiðslum hér á landi. Þetta var vissulega ljótur leikur og setti blett á starfsermi stóriðjunnar. Þetta atriði er eitt af því sem sumir nota sem rök gegn stóriðjunni, enn þann dag í dag. Halda því fram að stóriðjan stundi enn þennan leik. Ekki ætla ég að gerast dómari í því, en tel slíkt ákaflega ótrúlegt, einkum vegna þess að sennilega eru fá fyrirtæki sem eru undir jafn mikilli smásjá skattyfirvalda og stóriðjan. Hins vegar eru stóriðjufyrirtækin ein þau öflugustu í að að skila gjaldeyri inn í landið. Og gjaldeyrir verður ekki til af engu. Það er hætt við að draga þyrfti verulega úr innflutningi til landsins ef stóriðjan leggst af, að neysluþjóðfélagið fengi hressilegan skell. Jafnvel gæti komið upp skortur á kaffi í kaffihúsum miðborgarinnar!

Orkustefna Landvirkjunar er galin. Ekki bara að stóriðjan standi frammi fyrir því að taka ákvörðun um áframhaldandi veru hér á landi, heldur stendur garðyrkjan í ströngu í samskiptum við orkufyrirtækin. Sem fyrr segir hefur Landsvirkjun tekið af markaði svokallaða umframorku. Þessa orku var hægt að fá á mun lægra verði þegar orkunotkun var lítil í landskerfinu, gegn því að láta hana af hendi þegar orkunotkun var mikil. Þessa orku vill Landsvirkjun frekar láta detta dauða niður og fá ekkert fyrir hana, frekar en að nýta hana og selja á lægra verði. Þetta er svo sem ekkert gífurlegt magn, þar sem orka til stóriðju er mjög jöfn allan sólahringinn alla daga ársins. Því er þarna um að ræða umframorka sem verður að vera til í kerfinu til að taka á móti toppum í orkunotkun annarra notenda, þ.e. orkutoppar fyrir notendur um 20% orkuframleiðslunnar. Þó þarna sé um lítið magna að ræða, af heildar orkuframleiðslunni, þá hentar þetta vel garðyrkjunni og ýmsum öðrum stærri notendum utan stóriðjunnar.  Í raun má segja að aðgengi að slíkri afgangsorku sé forsenda þess að stunda garðyrkju hér á landi. Bræðsluverksmiðjur hafa einnig orðið illa fyrir barðinu á þessari stefnu Landsvirkjunar. Fyrir nokkrum árum var gert stór átak í að breyta bræðsluofnum þeirra úr hráolíu yfir í rafmagn. Um svipað leyti og þeim breytingum lauk hætti Landsvirkjun sölu á umframorku. Flestar bræðslur keyra því meira eða minna áfram á olíu, svo fáránlegt sem það hljómar.

Því hefur verið haldið fram að Landsvirkjun vinni markvisst að því að hækka orkuverð til að koma stóriðju úr landi og hafi af sömu ástæðu hætt sölu umframorku. Að markmiðið sé að losa um svo mikið af orku hér innanlands að næg orka fáist í fyrsta strenginn til útlanda. Sé þetta rétt er ljóst að forstjóri og stjórn Landsvirkjunar er komin langt út fyrir sitt starfssvið, séu farin að taka pólitískar ákvarðanir. Við svo má ekki una.

Það mun reyna á þingmenn á næstu misserum. Ljóst er að formanni VLFA hefur tekist að koma þessu máli í umræðu. Atvinnumálanefnd alþingis hlýtur að kalla forstjórann fyrir sig, fá skýringar á málinu. Þá hlýtur viðkomandi ráðherra vera farinn að spá í að skipta út stjórn og forstjóra Landsvirkjunar. Þeir þingmenn sem láta það viðgangast að frekar verði horft til þess hvort hagnaður Landsvirkjunar verði látin ráða för í stað þess að fólk hafi atvinnu, þurfa ekki að leita eftir stuðningi í næstu kosningum. Þeirra verður ekki óskað.

Ef ekkert verður gert og jafnvel þó engar frekari hækkanir komi til, er ljóst að innan fárra ára mun stóriðjan leggjast af, með tilheyrandi skelfingu fyrir heilu byggðalögin.

Það sem máli skiptir er ekki hversu hár hagnaður orkufyrirtækja er, meðan þau reka sig ekki með tapi. Það sem máli skiptir er hvort við viljum láta virðisauka þessarar orkuauðlindar verða til hér á landi, eða hvort við viljum að aðrar þjóðir njóti hans. Það sem skiptir máli er hvort við viljum áfram hafa stóriðjuna og þau fjölmörgu störf sem henni fylgja, eða hvort við viljum hafa atvinnuleysi af stærðarfgráðu sem aldrei hefur þekkst hér á landi. Það sem skiptir máli er hvort við viljum áfram njóta þess gjaldeyris sem stóriðjan færir landinu, eða hvort við viljum frekar herða sultarólina.

 

Er verðið óeðlilega lágt eða of hátt?

Handhafar sannleikans

Hverjir eru handhafar sannleikans?

Ljóst er að við erum komin á hættulega braut þegar farið er að ræða að einhver einn sannleikur sé til. Svo er auðvitað ekki, hefur aldrei verið og mun aldrei verða. Hættulegast er þó þegar valdhafar vilja fara að hafa afskipti af því máli og stjórna því hvað er satt og hvað logið. Falsfréttir er orð sem oft heyrist og sumum er tamt. Gjarnan er það notað af þeim sem telja sig verða undir í einhverri orrahríð eða kosningu. Með tilkomu opins vettvangs eins og netmiðla hafa skapast þær aðstæður að fólk á auðveldara með að koma sínum skoðunum fram og auðvitað eru ekki allir sammála um hin ýmsu mál. Þar er þó ekki einhlítt að þeir sem hæst hafa eða þeir sem með völdin fara, hafi endilega rétt fyrir sér, þvert á móti.

Tal um falsfréttir fór fyrir alvöru á flug við nokkra atburði í stjórnmálasögu nútímans, þ.e. Brexit kosninguna og kosningu til forseta Bandaríkjanna, auk ýmissa annarra minni atburða. Það sem sammerkt er tali um falsfréttir í þessum atburðum er að þeir sem undir urðu, telja að falsfréttir hafi ráðið för. En hvað eru falsfréttir? 

Alþingismaðurinn í viðhengdri frétt nefnir fjölmiðla, að koma megi í veg fyrir falsfréttir af þeirra hálfu með ríkisstyrkjum. Er það svo, verða fjölmiðlar sannari við það að verða háðir stjórnvöldum hverju sinni? Varla. Í það minnsta er ekki hægt að sjá að eini ríkisstyrkti fjölmiðillinn á Íslandi sé neitt sólginn í að segja satt. Kannski ekki beinar lygar sem koma þar fram en oft á tíðum frjálslega farið með staðreyndir eða þeim sleppt, þegar það hentar.

Talandi um kosningar og falsfréttir, þá er það auðvitað svo að fyrir slíka atburði reyna stjórnmálamenn að fiska sér atkvæði. Allan minn aldur hef ég upplifað að þá sé sannleikurinn ekki endilega hafður í fyrirrúmi. Svo var hér á árum áður, þegar kosningabaráttan fór fram á fundum vítt og breytt um landið og svo er enn í dag, eftir að hún hefur færst sífellt meira inn í fjölmiðla, bæði þá hefðbundnu sem og netmiðla. Sannleikurinn hefur aldrei verið að þvælast fyrir stjórnmálamönnum.  Sjaldan hefur sannleikurinn þó verið meira afbakaður en þegar samflokksmaður Kolbeins Óttars afneitaði í þrígang ákveðnu máli fyrir kosningarnar vorið 2009 en stóð síðan að samþykkt þess nokkrum dögum síðar. Þær falsfréttir voru fluttar kjósendum í gegnum eina ríkisrekna fjölmiðil landsins, í beinni útsendingu kvöldið fyrir kjördag!

Það má lengi telja slíkar falsfréttir, langt aftur í tímann, langt aftur fyrir tilurð netmiðla. Þeir sem eru komnir á efri ár, sem muna þá tíma er ekkert internet var til, Ísland var utan EES og raforkan var svo óstabíl að hér varð rafmagnslaust í tíma og ótíma, vita þetta. Falsfréttir eru ekkert nýmæli. Reyndar var notað annað orð yfir slíka hegðun, kallaðist lygar. Fyrir kosningar var stjórnmálamönnum fyrirgefið slíka hegðun, enda fátt annað sem sumir þeirra áttu upp í erminni. Sumir kjósendur glöptust, en flestir höfðu vit til að greina á milli. Svo er enn í dag.

Sannleikur er eitthvað sem hver og einn trúir sjálfur. Það þarf ekki endilega vera að sannleikur sé eins milli manna, um sama málefni. Sér í lagi þegar rætt er um framtíðina. Í dag er til dæmis talinn sannleikur af mörgu fólki að fyrir dyrum standi hamfarahlýnun og að mannskepnan geti komið í veg fyrir hana. Er þetta sannleikur eða falsfrétt. Margir loftlagssérfræðingar telja þetta falsfrétt, eða lygar.

Í öllu falli er eitt alveg ljóst, stjórnmálamenn er fjarri því að vera handhafar sannleikans. Þegar þeir eru komnir út á þá braut að krefjast þess, þurfa kjósendur að vara sig!!

 

Ábyrgð stjórnmálamanna er mikil

Ég vil líka jarðgöng!!

Ég vil líka jarðgöng. Veit reyndar ekki alveg hvar, en það ætti ekki að vera vandamál að finna eitthvað fjall til að bora í. Til vara myndi ég sætta mig við vegstokk. Hann mætti alveg vera bara yfir innkeyrslunni hjá mér.

Getum við ekki öll verið sammála um það Siggi?

Vill jarðgöng á Tröllaskaga

Sjálfskipaðir siðgæðisverðir

Þeir leynast víða siðgæðisverðirnir, einkum þeir sjálfskipuðu.

Nú ætla svokallaðir dýravinir í Kína, sjálfskipaðir siðgæðisverðir um hag dýra, að ganga af göflunum og þykir meðferð hunda þar í landi vera hin versta. Lengi hefur verið vitað að hundar njóta lítillar virðingar þar í landi, þó hellst þegar þeir eru komnir á matardisk Kínverja.

En það er ekki matarvenjur Kínverja sem þessir sjálfskipuðu siðgæðisverði agnúast yfir, ekki sú leiðinda venja þeirra að leggja hunda sér til matar. Nei, það er vegna þess að einhverjum datt til hugar að lita hunda, gera þá líka pandabjörnum. Og það sem meira er að viðkomandi leifir fólki að klappa hundunum.

Sennilega eru flestir hundar í Kína sem vildu vera í sporum þeirra lituð, fá reglulega mat og gott atlægi og mikið af klappi og knúsi. Komast þannig hjá því að lenda á matardisk einhvers Kínverja.

 

Pandahundarnir eru umdeildir

Sauðhausar og sauðkindin

Um nokkuð skeið hefur verið unnið markvisst gegn íslensku sauðkindinni. Ýmis rök telja menn sig hafa gegn þeirri fallegu skepnu og kannski ekki síður gegn þeim sem strögla við að reyna að hafa lífsviðurværi af henni, bændum.

Framanaf voru það greiðslur til bænda sem mesta umræðan snerist um, jafnvel þó slíkar greiðslur séu viðhafðar í öllum ríkjum hins vestræna heims. Ekki eru þær greiðslur þó til að fylla vasa bænda af aurum, heldur til að halda verðlagi matvara niðri. Það kostar nefnilega að framleiða kjöt og ef sá kostnaður á að lenda að fullu á neytendum þarf að hækka laun. Þeir sem hæst létu í þessari umræðu voru gjarnan þeir sem lifðu alfarið á greiðslum úr sameiginlegum sjóðum okkar landsmanna, ekki í formi styrkja til að framleiða verðmæti, heldur á fullum launum, stundum við það eitt að níða niður þá sem skapa verðmæti og það oft á tíðum á launum í hærri kantinum. 

Svo færðist umræðan til og snerist um landeyðingu, að sauðkindin væri að éta upp landið. Enn eru til sauðhausar sem halda þessu fram, þó þeim vissulega fari fækkandi. Það er nú þannig að landnámsmenn fluttu tiltölulega fátt fé með sér frá Noregi, enda sauðkindin haldin fyrst og fremst til að nýta ullina. Svín og naut voru nýtt til kjötframleiðslu. Á þeim tíma var nokkuð hlýrra en nú og gróður því meiri. En svo tók að kólna og svínahald illmögulegt. Þá kom sauðkindin sér vel, enda harðgerðari skeppna. Engu að síður var fólk í landinu fátt og sauðfé einnig. Það var ekki fyrr en eftir miðja nítjándu öld sem fólki tók að fjölga, hægt í fyrstu en tók stökk er á leið 20 öldina. Sauðfé fjölgaði samtímis. Um 1980 náði sauðfé hámarki, fór yfir 800.000 fjár en hefur fækkað um helming síðan. Talið er að sauðfé hafi aldrei náð að komast yfir 30-50.000 kindur fyrr en á tuttugustu öldinni, lengst af verið undur 20.000 kindum. Landeyðing hefur aftur staðið yfir í aldir. Þar má fyrst og fremst kenna veðurfari og eldgosum, enda veðurfar hér á landi einstaklega hart í um 5-6 aldir, eða meðan litla ísöld stóð yfir. Í öllu falli er útilokað að svo fátt fé sem hér var á þeim tíma er landeyðing var sem mest, geti verið sökudólgurinn. 

Og nú hafa postularnir sem predika gegn sauðkindinni fundið enn eina sökin, til að ásaka hana fyrir. Nú er það prumpið og ropið. Að íslenska sauðkindin sé svo mögnuð að henni muni takast að leggja af allt líf á jörðinni. Þessu er haldið fram í nafni hamfarahlýnunar og auðvitað hlýtur það þá að vera rétt. Það er nóg að nefna orðið hamfarahlýnun, þá má segja hvaða bull sem er!

En skoðum málið aðeins. Annað orð er sem fegursti söngur í eyrum glóbista, en það er "Parísarsamkomulagið". Þegar menn setja það orð í sömu málsgrein og hamfarahlýnun, breytast þeir í snillinga, ef ekki dýrlinga. Í þessu magnaða samkomulagi er talað um minnkun á koltvíoxíð CO2, í andrúmslofti. Og þar komum við að prumpi og ropi sauðkindarinnar. Samkomulagi byggir á viðmiðunartíma og síðan hvað CO2 skuli lækka mikið til annars ákveðins tíma. Þessi upphafstími er árið 1990 og lokaárið 2050, þannig að við erum nánast hálfnuð á vegferðinni. Þó eykst enn losun CO2 hér á landi, eins og reyndar í flestum eða öllum löndum er settu nafn sitt við þetta samkomulag. Eina ríkið sem hefur náð að minnka hjá sér losun CO2 er USA, þrátt fyrir að hafa dregið sig frá samkomulaginu.

Og þá er næst að skoða skaðræðisskepnuna sauðkindina. Eins og áður segir hefur losun CO2 aukist hér á landi frá 1990. Hins vegar má halda því fram að samdráttur í losun þessa lífgjafa hafi minnkað vegna sauðkindarinnar, um meira en 20% á sama tíma. Frá 1990 til 2017, en yngri tölur eru ekki enn útgefnar, hefur sauðfé fækkað hér á landi um 20%. Þar til viðbótar má nefna að innflutningur á kjarnfóðri hefur á sama tíma dregist saman. Öflun heyfanga hefur breyst og fleira má telja til. Því er ekki ofsagt að halda fram 20% minnkun á losun CO2 frá sauðfé, sennilega er talan þó nokkuð hærri. Erfiðlega getur verið að finna annan þátt þar sem slíkur árangur hefur náðst, hvort heldur er hér á landi eða erlendis.

 

 

 

Ríki í ríkinu

Opinberlega var farið að skoða lagningu sæstrengs milli Íslands og Bretlands árið 2012. Fram að því var litið á menn sem töldu þetta kost, sem einhverskonar sérvitringa eða jafnvel ekki alveg með fulla fimm. Það er því ljóst að ef Landsvirkjun hefur fengið heimild til rannsókna á þessu sviði, mun sú heimild hafa verið gefin af ráðherra í ríkisstjórn Jóhönnu. Aldrei hefur þetta verið rætt á alþingi og því spurning hvort sú heimild hafi verið lögmæt, ef hún á annað borð var gefin. Kannski hefði þingmaðurinn frekar átt að leggja fram spurningu til ráðherra um hvort og þá hvenær slík heimild var gefin.

Það má líka furðu sæta að Landsvirkjun, fyrirtæki í eigu landsmanna, skuli vera stikk frí frá því að gefa upp hvernig fjármunum þess er varið og jafnvel komist hjá að svar þeim fulltrúum eigenda sem sitja á alþingi, um sama efni. Hafi fyrirtækið fengið slíka heimild, sem forseti alþingis getur kannski manna best svarað þingmönnum um, er það í sjálfu sér nógu slæmt, sér í lagi án aðkomu alþingis og umræðu út í þjóðfélaginu. Hitt er verra að Landsvirkjun skuli geta haldið leynd yfir þeim rannsóknum, valið að gefa út þær upplýsingar sem henta en haldið öðrum leyndum. Hver er þá áreiðanleiki þeirra rannsókna? Hvað annað er falið fyrir eigendum fyrirtækisins?

Það er ljóst að Landsvirkjun hefur verið í sambandi við væntanlega aðila um lagningu þessa strengs og kaupendur orkunnar. Þó hafa stjórnvöld ekki, svo vitað sé, gert neina samninga um lagninguna eða sölu orkunnar. Kannski forstjóri Landsvirkjunar sé búinn að ganga frá þeim smá málum og þegar það loks kemur fyrir alþingi verði afsökunin á sama veg og með op3, að málið sé komið svo langt að ekki verði aftur snúið.

Það er ljóst að endurskoða þarf stöðu forstjóra og stjórn Landsvirkjunar. Hvort sem heimild hafi verið gefin fyrir rannsóknum á sæstreng, eða ekki, er algjörlega út í hött að þetta fólk geti starfað sem ríki í ríkinu. Landsmenn eiga heimtingu á að fá að vita hver gaf leifi fyrir þessum rannsóknum, hvenær, hversu mikið þær hafa kostað fyrirtækið og þá um leið eigendur þess, hversu langt þessar rannsóknir eru komnar og síðast en ekki síst öll samskipti Landsvirkjunar við væntanlega aðila sem ætla sér að leggja strenginn.

Svona til að árétta þá er Landsvirkjun framleiðandi orku, ekki flytjandi. Því er í hæsta máta óeðlilegt að fyrirtækið sé að kanna flutning orkunnar til annarra landa. Það verkefni á að vera í höndum Landsnets, eftir að alþingi hefur tekið ákvörðun um slíkt, eða ACER. Í öllu falli eiga slíkar rannsóknir að vera opnar landsmönnum á allan hátt.

 

„Í stuttu máli er þetta óþolandi“

Þeir hafa hæst sem ættu að sjá sóma sinn í að þegja

Í kjölfar hrunsins var afskrifað lán sem sagt var í eigu eiginmanns Þorgerðar Katrínar. Svo vel vildi til að eiginmaður hennar hafði starfað við einn af föllnu bönkunum og fékk því sér meðferð. ÞKG var þingmaður á þessum tíma og varaformaður Sjálfstæðisflokks. Þó hún staðfastlega neitaði því að vita nokkuð um fjármál eiginmannsins, þá hrökklaðist hún af þingi með skömm og úr sæti varaformanns skömmu síðar, enda öllum ljóst að hjón vita yfirleitt nokkuð um fjárskuldbindingar hvors annars. Upphæð þessa láns var á við eitt þúsund meðallán íbúðakaupenda, á þeim tíma. Þeir þurftu hins vegar margir hverjir að færa bankanum húseign sína og sumir þóttust hafa sloppið vel með það eitt að verða öreigar! Þessi saga mun seint gleymast!

Því ætti Þorgerður Katrín að sjá sóma sinn í því að vera ekki að tjá sig í fjölmiðlum, af virðingu við þá sem misstu sína aleigu í kjölfar hrunsins, meðan hún sjálf hélt sínum.

Sómi ÞKG nær skammt, í stað þess að halda sig til hlés þá stofnaði hún nýjan stjórnmálaflokk, enda frami hennar innan þess gamla þrotin. Hún komst á þing og hefur verið helsti talsmaður þeirra sem vilja inngöngu í ESB, hvað sem það kostar.

Í viðhengdri frétt fer ÞKG hamförum, málar Bandaríkin sem verstu skúrka sem heiminn byggja og krefst að stjórnmálasambandi við þá verði slitið, fórni USA ekki slatta af unga fólkinu sínu í stríði, hinumegin á hnettinum. Ekki fyrir löngu síðan kom svipuð gagnrýni, en þá fyrir að Bandaríkin væru í stríði um allan heim!

Það er fleira sem frá ÞKG kemur í þessari frétt, fyrir utan að Bandaríkin séu upphaf og endir alls hins vonda. Hún nær að tengja þetta loftlagsmálum. Segir umhverfisstefnu Bandaríkjanna vera ógn við heimsbyggðina. Ef Bandaríkin menga svo mikið, sem hún segir, hvers vegna kallar hún þá eftir að þau stundi frekari hernað? Varla er það til bóta fyrir umhverfið?

Reyndar ætti hún að gagnrýna vini sína í Evrópu, fyrir slælega umhverfisstefnu, eða réttara sagt framkvæmd hennar. Þar eykst enn losun loftegunda sem kennd eru við hlýnun jarðar, meðan verulega hefur dregið úr henni í Bandaríkjunum. Vissulega drógu Bandaríkin sig úr svokölluðu Parísarsamkomulagi, ekki vegna þess að þeir vildu ekki minnka hjá sér mengun, heldur vegna þess að í því samkomulagi var ákvæði um að nokkur lönd þriðja heimsins, s.s. Indland og Kína, áttu að fá lausn frá greiðslu fyrir mengun. Og til að ná því fé var ætlast til að Bandaríkin myndu greiða fyrir þessar þjóðir. Sjóðinn varð jú að stofna, enda það helsta markmið Parísarsamkomulagsins. Mengun per se skipti minna máli.

Ef Þorgerður Katrín er svo umhugað um að fara í stríð við Tyrki, því talar hún þá ekki við vini sína í ESB. Þeir hljóta að sinna kalli hennar.

 

Kúrdar hafa mína samúð, en þeim verður ekki bjargað með hervaldi. Ljóst er að ef Bandaríkin færu í stríð við Tyrki munu Rússar skerast í leikinn. Þarna yrði langdrægt stríð sem allir munu tapa á, mest þó Kúrdar. ESB getur auðvitað lítið gert, bæði vegna viðskiptahagsmuna við Rússa og kannski fremur vegna þess að Tyrkir liggja með umsókn um inngöngu í sambandið.

Því eru viðskiptaþvinganir á Tyrki mun árangursríkari, auk þess að Kúrdar munu þá ekkert skaðast.

En kannski er Þorgerði Katrínu sama um Kúrda, kannski vill hún bara stríð.

 

 

Vill endurskoða samskipti við Bandaríkin

Hvað ef?

Hvað ef einkafyrirtæki myndi haga sér á sama veg og sveitarfélagið Vopnafjörður gerir gagnvart starfsfólki sínu? Held að flestir viti svarið. Hví er þá ekki sömu meðulum beitt gegn sveitarfélaginu, hví er það ekki kært fyrir undanskot launa?

Þegar launagreiðandi lætur undir höfuð leggjast að greiða laun og launatengd gjöld er slíkt kallað þjófnaður. Ef slík undanskot eru gagnvart ríkinu, þ.e. innheimtir skattar, stendur ekki á aðgerðum skattstjóra.

Er einhver munur frá hverjum stolið er?

Er einhver munur hver stelur?

 

 

Blaut tuska í andlitið á tryggum starfsmönnum

Græni lundinn

Til hamingju Ómar, þú ert vel að þessari viðurkenningu kominn.

Ómar fékk Græna lundann

Lífsgæði

Það nýjasta í öllu ruglinu sem yfir okkur dynur er að aukin skattheimta séu betri lífsgæði. Borgarstjóri er uppnuminn enda náð þeim merka áfanga að fífla stjórnvöld upp úr skónum og fengið þau til að fjármagna eitthvað fyrirbæri sem hann sjálfur veit ekki hvað er, hvað þá stjórnvöld. Stundum er það fyrirbæri kallað borgarlína.

En hvað er þessi borgarlína? Þegar stórt er spurt er oftast lítið um svör. Þó reyna flestir að klóra sig fram úr einhverju svari, en það á þó ekki við þegar spurt er um borgarlínu. Þar virðist enginn vita um hvað er rætt og fátæklegar útskýringar rekast allar hverjar á aðrar. En kannski þarf ekki að vita neitt um borgarlínu, þegar í boði eru á annað hundrað milljarðar má gera ýmislegt og það má sjálfsagt fá viðurnefnið borgarlína, jafnvel þó lítið sem ekkert breytist. Annað en aukin skattheimta.

Stjórnvöld hafa nú, án samráðs við alþingi, ákveðið að taka þátt í verkefni sem enginn veit hvað er né hvað kostar. Innritunargjaldið eru litlar 120.000.000.000 kr. eða eitthundrað og tuttugu milljarðar og skiptist þannig: Sveitarfélögin á höfuðborgarsvæðinu borga 12,5%, ríkissjóður 37,5% og þau 50% sem eftir standa skulu innheimt með vegsköttum. Alls skal því aukin skattheimta vera um 60 milljarðar króna, aðeins!

Samgönguráðherra virðist vera mikill spámaður, spáir því að þetta fyrirbæri sem enginn veit hvað er né hvað muni kost, muni stytta ferðatíma fólk um höfuðborgarsvæðið um 30-60 mínútur. Það segir mér að síðast þegar ég neyddist til að heimsækja höfuðborgina hefði ég verið að renna að húsinu mínu um svipað leiti og ég lagði af stað frá því. Ekki amalegt það.

Það dylst engum að miklar tafir eru í Reykjavík á álagstímum. Þess á milli gengur umferðin nokkuð ljúft, alla vega í samanburði við umferð innan borga erlendis. Það er líka staðreynd að umferðaslys eru mis algeng innan borgarinnar og til staðir sem eru hættulegri en aðrir. ´Það má vissulega ýmislegt laga í gatnakerfi borgarinnar og hið besta mál ef stefnubreyting verður á því sviði, að hætt verði að gera umferð erfiðari og tekin sú stefna að gera hana greiðfærari og hættuminni.

Áður en ákveðið er hversu miklu fé skal ráðstafað og áður en ákvörðun er tekin um stórkostlega skattheimtu, á auðvitað að kortleggja vandann, finna út hvar hann er stærstur og leita lausna til bóta. Vel getur verið að til þurfi 120 milljarða króna, en mun líklegra er að mun minna fjármagn dugi.

Varðandi svokallaða borgarlínu er ljóst að útilokað er að neyða fólk til að nýta sér almenningssamgöngur. Í um einn áratug hefur verið dælt fé úr ríkissjóð á hverju ári til þessa málaflokks, gagngert til að auka notkun fólks á strætó. Árangurinn af því verkefni hefur ekki skilað sér og engin ástæða til að ætla að svo muni verða þó það fjármagn hundraðfaldist. Fólk velur sér sjálft sinn ferðamáta og líklega geta margir tekið undir orð forsetans sem hann lét falla í fjölmiðlun á bíllausadeginum fyrir nokkrum dögum.

En samt munu einhverjir sjá mig á bíl í dag ef að líkum lætur; að komast með fjölskylduna með strætó á þá viðburði sem fyrir liggja um borg og bí væri miklum erfiðleikum bundið

Nokkuð hefur verið gert af sérbrautum fyrir strætó í höfuðborginni, til að greiða fyrir ferðum þeirra. Sjálfsagt má auka það eitthvað og vel má kalla slíkt borgarlínu, kjósi menn það. Það þarf ekki að sóa tugum milljarða í það verkefni. Vandi strætó er hins vegfar minnstur vegna tafa í umferð, vandinn liggur að stærstum hluta í því að þeir eru meira og minna tómir. Þar má vissulega bæta með því einu að nota minni og fleiri bíla. Þannig má fá örari ferðir sem gæti leitt til aukinnar notkunar. Það má líka nota orðið borgarlína um slíka aðgerð. Líklegt er að þeir 15 milljarðar sem borgin leggur fram sem stofnfé í klúbbinn mun duga vel fyrir þessum aðgerðum og öðrum þeim er þarf að bæta í gatnakerfi því er hún ræður yfir, enda þegar fengið greitt fyrir þær götur gegnum gatnagerðagjald. Ríkissjóður mun svo fjármagna bætur á þeim hluta er snýr að honum. Þar mun að öllum líkindum vel duga 15-20 milljarðar, eftir því hversu vel menn vilja gera og hugsa til framtíðar.

En þetta þykir ekki fínt. Samgönguráðherra vill Sundabraut, vegstokka og ýmislegt fleira sem erfitt er að telja upp. Þá blandar hann inn í umræðuna ýmsum vegabótum út á landi, bótum sem ýmist eru flottræfilsháttur eða nauðsyn. Þær vegabætur sem nauðsynlegt er að gera eru bíleigendur búnir að greiða margfalt fyrir. Hinar, sem kalla má flottræfilshátt, eru m.a. Sundabraut, breikkun Hvalfjarðargangna og breikkun vegarins um Kjalarnes.

Sundabraut er óþörf. Lausnin þar er að taka af öll hringtorg á vesturlandsvegi og setja mislæg gatnamót þar sem ekki dugir að hafa venjuleg. Þannig verður umferðin hnökralaus og greið um þann veg. Hvalfjarðargöng þjóna vel sínum tilgangi og munu gera um mörg ár enn. Ég ek nokkuð oft þar í gegn og þekki vel til. Umferðahraðinn er tekinn niður í 70 og ekki oft sem sá hraði er ekki á umferðinni, hellst að lítilsháttar tafir verða af fulllestuðum vörubílum upp að sunnanverði. Aðrar tafir, sem svo algengar voru, hurfu með öllu þegar hætt var að rukka gangnaskattinn. Allar tafir um göngin, sem menn geyma í huga sér og fjölmiðlar fjölluðu mikið um, sköpuðust af töfum vegna innheimtunnar.

Vissulega getur verið þreytandi að aka Kjalarnesið. Þar er vandinn fyrst og fremst vegna þeirra sem ekki aka á umferðahraða, þeirra sem aka of hægt. Það ætti auðvitað að vera viðurlög við hægakstri eins og hraðakstri. Flest slys sem verða á þessum vegi er vegna framúraksturs, vegna þess að einhver heldur ekki uppi eðlilegum hraða. Þessi vandi er reyndar ekki bundin við Kjalarnesið, heldur er þetta um allt land. Þeir sem ekki treysta sér til að aka þjóðvegi landsins á eðlilegum hraða, ættu kannski að sleppa því. Vissulega væri gott að fá fleiri akreinar um Kjalarnesið, en hugmyndir Vegagerðarinnar eru hins vegar algjörlega út úr kortinu. Þar á að leggja svokallaðan 2+1 veg og að auki á að planta niður fjölda hringtorga á hann. Þetta mun leiða til fleiri slysa, meiri mengunar og aukins ferðatíma. En þetta kemur auðvitað ekki við því sem stjórnvöld létu borgarstjórann fífla sig til, þó samgönguráðherra vilji tengja það saman.

En það er ekki bara borgarlína sem hefur á sér ýmsar óskýrar myndir. Það á einnig við um þann 60 milljarða skatt sem leggja skal á bíleigendur.

Sem fyrr segir vill samgönguráðherra spyrða þessa skattlagningu í Reykjavík við allar vegabætur í landinu, þó vitað sé að út um land munu einhverjir tugir milljarða verða innheimtir gegnum samskonar skatt og leggja skal á í Reykjavík.

Fjármálaráðherra talar á annan veg. Þar er ekki rætt um vegabætur, heldur að leggja þurfi slíka skatt á vegna rafbílavæðingarinnar. Að ríkissjóður verði af tekjum vegna þess að ekki sé greidd innflutningsgjöld og vaskur af rafbílum og þeir fari ekki á dælustöðvar að kaupa eldsneyti. Það er val stjórnvalda að sleppa innheimtu innflutningsgjalda og vask af rafbílum og á ekki að hegna þeim sem af einhverjum ástæðum, peningalega eða öðrum, ekki geta eignast slíka bíla. Hitt er sjálfsagt að rafbílar greiði skatta til að viðhalda vegakerfinu, t.d. fyrir hvern ekinn kílómeter, enda rafbílar þyngri en sambærilegir bílar með sprengimótor. Fyrir þá sem eru skammsýnir eða heftir á einhvern hátt, má benda á þá aðferð sem notuð var á díselbíla áður fyrr, þ.e. mælar setti í þá. Hinir framsýnni vita að í öllum rafbílum er tölva sem auðveldlega mætti nýta til að fá þessar upplýsingar og það kerfi þarf ekki að kosta mikið.

Sennilega er þó skoðun fyrrverandi formanns samgöngunefndar og aðal höfundar þessa nýja skatts, þegar hann sagði í fjölmiðlum að þrátt fyrir skattinn ætti enginn að þurfa að koma heim krónu fátækari. Nokkuð merkilegt að hægt sé að innheimta skatt upp á 60 milljarða án þess að þeir sem hann eiga að borga muni verða þess varir!

Eitt hefur alveg gleymst í þessari umræðu allri, þó FÍB hafi af litlum mætti reynt að koma því til skila í fjölmiðlum, en það er kostnaðurinn við innheimtuna. Hvað þarf að rukka mikið til að 60 milljarðar verði til? 100 milljarða? Það veit enginn. Hitt er vitað að í þrem borgum nærri okkur var þessi kostnaður af þeirri stærðargráðu að 100 milljarðar duga vart, svo eftir standi 60 milljarðar. Og hvað þurfa landsmenn að vinna sér inn miklar tekjur svo þeir geti reitt af hendi þennan skatt?

En hvað um það, við verðum víst bara að fagna þessum skatti, því eins og Dagur segir, hann mun auka lífsgæði okkar!!

 

 

„Þetta snýst að mörgu leyti um lífsgæði“

Hækkun sjávarstöðu

Enginn efast um að hlýnað hefur á jörðinni. Hitt eru menn ekki sammála um af hvaða völdum það sé, hvort áfram muni hlýna eða hvort kólni aftur. Nýjasti vinkillinn er bréf sem samið er af 500 loftlagssérfræðingum og sent á ráðstefnu SÞ, sem nú stendur yfir. Fréttamiðlar hafa verið þögulir sem gröfin um þetta bréf og gæta þess vandlega að það sé hvergi birt.

Þegar lesin er fréttin sem þetta blogg tengist við, verður maður nokkuð sorgmæddur. Ekki vegna innihalds fréttarinnar heldur framsetningar. Þarna eru fullyrðingar sem ekki standast skoðun og að auki eru þversagnir í fréttinni sem gerir erfiðar að taka hana trúanlega. M.a. er sagt að flóð vegna bráðnunar snjóa á vorin muni færast hærra til fjalla. Hvað verður svo um vatnið þegar það kemur lægra í landið er erfitt að skilja, kannski halda menn að það muni bara gufa upp!

Flest eða öll þau rök sem færð eru fram í fréttinni og þau rök sem notuð eru til að trilla mannfólkið eru fjarri því að vera ný af nálinni. Í tveim fræðslumyndum, annarri frá áttunda áratug síðustu aldar og fjallað er um í síðasta bloggi mínu og hinni frá seinni hluta þess níunda, eru öll þessi rök tiltekin. Í seinni myndinni er málflutningurinn líkari því sem nú er, að því leyti að fastar er að orði kveðið. Talað um að "engan tíma megi missa" að "aðgerða sé þörf tafarlaust" og jafnvel eru nautin orðin jafn miklir sökudólgar og í dag. Þarna var þó ekki verið að vara við hlýnun jarðar, heldur ísöld! Og takið eftir, þetta myndband og viðtölin við fræðimennina var gert fyrir einungis rúmum þrjátíu árum síðan!! Sem betur fer fór ekki sem fræðingar spáðu, því þá væri sennilega kominn jökull yfir allt okkar fagra land!!

Hin síðustu ár hefur vísindamönnum tekist að spá um veður með nokkurri vissu, en einungis til tveggja daga. Lengri spátími er óáreiðanlegur og því óáreiðanlegri sem lengra líður. Á áttunda og níunda ártug síðustu aldar töldu þessir menn sig geta spáð með nokkurri vissu nokkra áratugi fram í tímann og spáðu ísöld. Enn í dag eru til vísindamenn sem telja sig hafa hæfileika til slíkrar spámennsku, en spá nú hamfarahlýnun. Það fyndnasta við þetta er að nú er að nokkru leiti um sömu spámenn að ræða, þó í fyrra tilfellinu hafi hlutur loftlagssérfræðinga meðal þessara spámanna verið stærri.

Stjórnmálamenn eru hrifnir af þessum spádómum. Þeir þeytast um heiminn þveran og endilangan og keppast við að lýsa sem mestri ógn. Þetta þjónar þeim vel, enda fátt sterkara en ógnarvopnið. Minna fer fyrir lausnum, öðrum en skattlagningu. Eins og veðurfarið láti stjórnast af peningum!

Forsætisráðherra okkar hélt þrungna ræðu í New York og lýsti því fjálglega hvað Ísland væri öflugt í aðgerðum gegn þessari miklu ógn. Jú vissulega hafa verið lagðir hér á skattar en fátt annað. Ef hún tryði því að hamfarahlýnun væri handan hornsins, þá ætti hún að vita að sjávarborð mun hækka verulega. Því væri Alþingi væntanlega fyrir löngu búið að banna allar nýbyggingar við sjó. Hvar rísa stærstu og dýrustu byggingar höfuðborgarinnar?!!

 

 

Tvöfalt hraðari hlýnun á norðurslóðum

Ice Age is Coming

Ísöld er að skella á - þetta er ekki mælt af munni þeirra sem í daglegu tali eru uppnefndir "afneitendur", heldur er þetta nafn á fræðslumynd sem framleidd var í samstarfi við vísindamenn, árið 1978.

Á síðustu öld hlýnaði verulega á jörðinni, þ.e. frá aldamótum og fram undir lok fjórða áratugarins, eftir það kólnaði aftur allt til loka þess áttunda, en þá tók að hlýna aftur. Síðasta áratug þessa kuldakafla voru vísindamenn á því að ísöld væri á leiðinni, enda snjóþyngsli sífellt meiri eftir því sem á leið þess áratugar. En svo hlýnaði aftur og enginn talaði um ísöld. Hin síðari ár hafa þeir vísindamenn sem hæst létu í spá um ísöld reynt að þvo hendur sínar, enda margir enn að störfum og spá nú ofsahlýnun. Þó kalt hafi verið undir lok áttunda áratugarins var enn mun hlýrra en seinni part nítjándu aldar, þann tíma er vísindamenn dagsins í dag eru gjarnir á að nota sem viðmiðun um "hamfarahlýnun jarðar".

Þann 28 apríl 1975 rituðu nokkrir sérfræðingar NOAA grein í Newsweek þar sem þeir vöruðu við kólnun loftlagsins og kölluðu eftir aðgerðum stjórnmálamanna. Þar var fyrst og fremst talað um að minnka mengun, enda var það skoðun þeirra að meiri mengun gæti leitt til þess að sólarljósið ætti erfiðara um vik að ná til jarðar. Þeir voru þó ekki tilbúnir að taka undir tillögu sumra annarra vísindamanna um að dæla kolaryki á jökla, til að bræða þá og halda þeim í skefjum. Þessir vísindamenn sögðu að engan tíma mætti missa, að fyrir séð væri hungursneið og hörmungar, innan fimmtán ára.

Sem betur fer höfðu vísindamenn áttunda áratugar síðustu aldar rangt fyrir sér.

Í dag eru vísindin önnur. Nú er talað um hamfarahlýnun og flest sem gerist í náttúrunni sagt af þeim völdum. Það er þó margt líkt með því sem áður var. Engan tíma má missa, mengun er sökudólgurinn og yfirleitt nokkuð sömu rök notuð, bara talað um hlýnun í stað kólnunar. Nú segja vísindamenn, reyndar ekki sagt hvaðan þeir koma en gera má ráð fyrir að NOAA eigi þar einhverja aðkomu, að aldrei fyrr hafi verið hlýrra á jörðinni en einmitt núna. Þetta er auðvitað röng fullyrðing. Ef við tökum hitastig jarðar síðustu tíu þúsund ár, sem er nokkuð vel þekkt staðreynd í dag, m.a. vegna borkjarna úr Grænlandsjökli, kemur í ljós að á þessum tíma hefur þrisvar skollið á kuldaskeið. Þessi kuldaskeið falla þó ekki undir alvöru ísöld, eins og hér var fyrir 18000 árum. Síðasta þessara kuldaskeiða og það hlýjasta þeirra er þó stundum nefnt litla ísöld. Á þessum tíu þúsund árum hafa hins vegar komið átta hlýskeið, flest þeirra mun hlýrri en nú og sum verulega hlýrri.

Svo haldið sé áfram að tala um met í veðurfari eru tvö kuldamet í Bandaríkjunum sem verulega standa uppúr. Í janúar og febrúar 1936 mældist frost niður í -51 gráðu á celsíus og aldrei hafði mælst svo mikið frost áður þar. Þetta met hélt allt fram í janúar 2019, er frost mældist -53 gráður á celsíus og sló þar með út fyrra met. Það merkilega við þessi hörkufrost er að bæði verða á tíma þegar frekar hlýtt er á jörðinni, það fyrra undir lok þess hlýkafla sem staðið hafði yfir frá aldamótum og það síðara fyrr á þessu ári, sem vísindamenn segja það hlýjasta til þessa. Þegar fyrra metið féll var svo sem ekki mikið rætt um orsakir, en veðrið sem því fylgdi var geysilegt. Svo mikið var veðrið að dæmi var um að stórgripir hefðu frosið til bana standandi.

Hins vegar var nokkuð rætt um orsakir þess mikla kulda er mældist í janúar síðastliðinn. Þá kepptust menn um að koma sökinni á hversu hlýtt væri orðið, að það leiddi til aukinna öfga. Ekki ætla ég að dæma um það.

Hvað sem öðru líður, þá er víst að nokkuð hefur hlýnað á jörðinni okkar hin síðari ár. Hverju er um að kenna er erfitt að segja, en vitandi að slíkt hefur gerst oft áður, er erfitt að segja orsökina eitthvað sem mannskepnan aðhefst. Bent er á co2 í því sambandi, að mannskepnan láti frá sér svo mikið magn af þeirri lofttegund. Þó eru vísindamenn enn ekki sammála um hvort sú lofttegund er orsök eða afleiðing. Sumir standa á því fastar en fótunum að með aukinni hlýnun muni eldfjöll gjósa meira og það leiði til enn frekari hlýnunar. Við vitum jú að mikið magn co2 losnar úr læðingi við það. Á sögulegum tíma hafa stór eldgos orðið og afleiðingin alltaf verið á sömu leið, leitt til kólnunar á jörðinni.

Hitt er ljóst að náttúran sjálf losar mikið magn co2 út í andrúmsloftið, sem betur fer. Annars væri lítið líf til. Mannskepnan hefur vissulega aukið verulega losun þessarar lofttegundar, en það er bara brotabrot af því magni sem náttúran sjálf skaffar til að viðhalda lífi a jörðinni. Nú tala menn um að draga þurfi úr losun co2 um svo og svo mikið, gjarnan nefnd einhver prósent með einsstafa tölu. Það mun litlu eða engu breyta þar sem heildarmagn þess sem mannskepnan losar er svo ofboðslega lítið. Jafnvel þó tækist að stöðva alla losun mannskepnunnar á co2 nú í dag, mun það litlu breyta. 

Ótti er eittvað vinsælast og sterkasta vopn sem valdhafar geta notað. Vandinn er að þetta vopn er gjarnan skammvinnt, fólk áttar sig og rís upp gegn þeim sem það nota. Á víkingaöld var ótti sterkast vopn víkinga og með því náðu þeir undir sig stórum hluta Englands. Þeir féllu. Fljótlega eftir það var það kristindómurinn. Þjónar kirkjunnar náðu ótrúlegum árangri í að kúga þegna sína með óttan að vopni. En sú kúgun varð að láta undan. Hin síðari ár má nefna þann ótta sem viðhafður var vegna kjarnorkuvár og spurning hvort meiri sigur var fyrir valdhafa yfir þegnum sínum eða þeim þjóðum sem þeir beindu flaugum sínum að. Á áttundaáratugnum var það óttinn við ísöld sem reynt var að koma á legg, en það mistókst. Nánast í beinu framhaldi kom svo óttinn um hamfarahlýnun. Þegar óttinn fór dvínandi og sífellt fleiri vísindamenn þorðu að koma fram með efasemdir, var sú snilldar aðferð notuð að láta barn taka við svipunni. Það klikkar auðvitað ekki.

Það er of langt mál að telja upp allar þær hamfaraspár sem dunið hefur á heimsbyggðinni, síðustu tvo áratugi. Læt nægja að nefna spá Al Gore frá árinu 2003, er hann hélt því fram að innan tíu ára yrði allur ís á norðurskautinu horfinn. Árlega frestaði hann þessu þó um eitt ár, en hélt sig þó ætíð við einn áratug. Enn er ísinn þarna til staðar og hefur reyndar heldur aukist hin allra síðustu ár.

Eins og áður segir eru vísindamenn alls ekki sammála um hvað veldur þeirri hlýnun sem hefur verið síðustu áratugi, hvort áfram heldur að hlýna eða hvort aftur muni kólna. Þarna skiptast vísindamenn nokkuð í tvo hópa. Flestir þeirra sem menntaðir eru í loftlagsvísindum telja fjarri því að hægt sé að kenna mannskepnunni og hennar athöfnum um, hinir sem ýmist eru menntaðir á öðrum sviðum eða eru vísindamenn í lygum (stjórnmálamenn), eru harðir á að manninum sé um að kenna og ekkert annað.

En gefum okkur nú að dómsdagsfólkið hafi rétt fyrir sér, gefum okkur að hafin sé einhver hamfarahlýnun og að jörðin muni farast. Í meira en tuttugu ár hafa stjórnmálamenn heimsins verið nánast á stöðugu flugi, heimsálfa á milli, til að sækja ráðstefnur um vandann. Og hver er niðurstaðan? Jú, auknir skattar, það er allt og sumt. Ekkert gert af viti til að sporna gegn losun co2, akkúrat ekkert. Það er hellst ef stjórnvöld hvers lands finna eitthvað sem ekkert kostar og þau geti notað sem sýndarpassa um aðgerðir, gagnvart öðrum þjóðum. Annars er bara horft til skattlagningar og hennar af stærri gráðunni.

Sumir reka sjálfsagt upp stór augu og vilja nefna rafbílavæðinguna sem dæmi. Það er þó fjarri því að hún muni miklu breyta. Rafbílavæðing hefði orðið eftir sem áður, einfaldlega vegna þess að þeir bílar eru mun einfaldari og þegar fram líður ódýrari en bílar með sprengihreyfli. Eini vandinn við rafbíla er geymsla orkunnar og ekki alveg séð að þeir geti tekið yfir að fullu fyrr en lausn fæst þar.

Það er þó fjarri því að ég telji að ekki þurfi að minnka mengun, hverju nafni sem hún nefnist. Mengun getur aldrei orðið til góða og sjálfsagt að gera allt sem hægt er til að minnka hana. Þar þarf auðvitað allt að liggja undir, loftmengun á að halda í lágmarki og ruslmengun er vandamál sem nauðsynlegt er að horfa til og finna lausn á. Þetta kemur þó ekkert við hitastigi jarðar. Þar eru öfl sem mannskepnan mun sennilega aldrei geta tamið.

Og ef stjórnmálamenn virkilega tryðu sjálfum sér og teldu að hamfarahlýnun væri á leiðinni, ættu þeir auðvitað að vera að finna lausnir á því hvað þurfi að gera til að mannskepnan fái lifað af slíka hlýnun. Leita lausna á hvernig hægt verður að viðhalda lífi á jörðinni, ef svo færi að aftur yrði hér hitabeltisskógur um nyrstu lendur Kanada, Grænlands, Noregs og Rússlands. Það hefur gerst og það gæti gerst aftur. Maðurinn mun þar engu ráða, en gæti kannski aðlagað sig að breyttu loftslagi.

Ice Age is Coming 1978 Science Facts

 

 

Hitinn hefur aldrei mælst hærri