Full langt gengið

Nú gengur Kolbrún Baldursdóttir of langt, að gagnrýna viðburði á vegum borgarstjórnar. Puff!

Hvað er hún eiginlega að meina? Á að banna eða draga úr slíkum móttökum? Hvað á Dagur þá að gera?!! Verður þá ekkert eftir fyrir hann annað en einhverjar stunguskóflur, til að fá mynd af sér í blöðunum?!

Þetta gengur auðvitað ekki hjá Kolbrúnu, hún má ekki vega svona að Degi.

30 milljónir í móttökur

Hvað með væntanlegt tap?

Viðsnúningur í rekstri VÍS er nokkuð afgerandi. Ætla mætti að skýringin fælist í einhverri byltingu í rekstri þessa fyrirtækis. Og vissulega hefur orðið mikil bylting í rekstri VÍS, þó sú bylting skýri alls ekki þennan gróða fyrirtækisins. Afleiðingar þeirrar byltingar mun koma fram síðar, kannski að einhverju leyti á fjórða ársfjórðungi þessa árs en að fullu á því næsta. Þá mun rekstur VÍS fara hratt versnandi og tapið á fyrstu ársfjórðungum síðasta árs verða sem hismi samanborið við það tap sem verður sömu ársfjórðunga næsta árs.

Þegar þjónustufyrirtæki ákveður að rýra þjónustu við sína viðskiptavini og jafnvel leggja hana af, mun það að sjálfsögðu tapa þeim. Þetta gerði þjónustufyrirtækið VÍS um síðustu mánaðarmót, þegar það ákvað að stór hluti landsbyggðarinnar væri ekki þess verður að eltast við. Því munu flestir þessara viðskiptavina þess hætta viðskiptum og leita annað, jafn skjótt og gildandi samningar renna út.

Þar með hefur VÍS tapað mörgum bestu viðskiptavinum sínum, viðskiptavinum sem hafa verslað við þetta fyrirtæki í áratugi, viðskiptavini sem hafa verið einstaklega hagstæðir VÍS. Eftir sitja þeir sem kosta VÍS mest, eins og bílaleigur og fleiri slík fyrirtæki.

Það er alveg magnað hvað sumir geta spilað allt úr höndum sér og ljóst að stjórnendur VÍS eru þar engir eftirbátar.

 

910 milljóna hagnaður VÍS

mig spyr sig ... eða þannig

Fjárfestingarleið Seðlabankans var samþykkt á Alþingi í mars 2011, eða meðan ríkisstjórn Jóhönnu Sigurðardóttir var við völd. Á sama ári varð skipti á fjármálaráðherrum, Steingrímur J Sigfússon lét af því embætti og við tók Oddný G Harðardóttir. Því ætti Oddný vart að þurfa að leita langt yfir skammt eftir svörum við spurningum sínum. Stundum er talað um skammtímamynni Íslendinga, en mynnisleysi þingmannsins slær þó sennilega öll fyrri met.

Auðvitað var fjárfestingaleiðin misnotuð, það liggur í augum uppi. Þarna gafst mönnum sem höfðu náð að flytja miklar fjárhæðir úr landi fyrir hrun, tækifæri á að koma með þær til baka aftur og fá fyrir vænan pening. Þetta var eins og happdrættisvinningur, meðan sömu stjórnvöld horfðu með velþóknun á almenning vera kastað á götuna.

Ekki einungis hafði þessum mönnum tekist, með því að koma fé úr landi, að forða því að "eignir" þeirra rýrnuðu meðan hrunið gekk yfir, svona eins og fasteignir og laun almennings, heldur fengu þeir greiddar verulegar upphæðir fyrir það eitt að skila fénu aftur til landsins. Ekki var neinu skeytt um hvernig þetta fé hafði orðið til, hvort þar var um að ræða réttmæta eign eða hvort um illa fengið fé var að ræða.

Þessi ákvörðun Alþingis, undir stjórn ríkisstjórnar Jóhönnu Sigurðardóttur, bar þess glögg merki, eins og raunar flest sem frá þeirri ríkisstjórn kom, hvar í flokki hún stóð. Undirlægjuháttur við auðvaldið var algjört, þó alveg sérstaklega ef um erlenda auðmenn var að ræða. Almenning var kastað á gaddinn og bönkum gefið skotleyfi!!

Það er í sjálfu sér undarlegt að manneskja sem kosin hefur verið á þing og vill væntanlega láta taka sig alvarlega, er að spyrja spurninga um mál sem er svo augljóst svar við. Enn frekari er heimskan, þegar viðkomandi fyrirspyrjandi er einmitt sá sem hellst bar ábyrgð á ruglinu!

Hitt er sjálfsagt að spyrja, hvers vegna ekki var komist í veg fyrir þessa misnotkun og þar ætti auðvitað Oddný G Harðardóttir að verða fyrir svörum!!

Var fjárfestingaleiðin misnotuð?

IceLink, tenging Íslands við Evrópu

Umræðan um tilskipun ESB um þriðja orkumálapakka sambandsins hefur hingað til fyrst og fremst snúist um hversu slæmur hann sé fyrir okkur Íslendinga, hvort hann sé bara slæmur eða hvort hann sé mikið slæmur. Enn hefur enginn nefnt neitt gott við þessa tilskipun, þ.e. gott fyrir Ísland. En nú er að verða breyting á og umræðan farin að dýpka. Má þar nefna lögfræðiálit sem Birgir Tjörvi Pétursson vann fyrir Iðnaðarráðuneytið. Þar kemst lögfræðingurinn að þeirri skoðun að að þessi tilskipun hafi lítil sem engin áhrif hér á landi, meðan ekki er kominn sæstrengur sem tengir okkur við evrópskan raforkumarkað.

Fenginn var norskur sérfræðingur í Evrópurétti, Peter Torberg Örebech, lögfræðingur, til að fara yfir þetta álit Birgis Tjörva og er skemmst frá að  segja að sá norski sá lítið vit í áliti þess íslenska. Nú hefur skoðun Peters verið þýtt á íslensku og má lesa hana hér. Það ætti engum að dyljast að lögfræðingur sem sérhæfir sig í Evrópurétti hefur nokkuð meiri þekkingu í þeim rétti en íslenskur hæstaréttarlögmaður, jafnvel þó báðir séu vel að sér í lögum, á sínu sviði.

Frá því EES samningurinn var undirritaður, þann 2. maí 1992, hefur mikið vatn runnið til sjávar og ljóst að túlkun samningsins hefur farið heldur á verri veg. Það breytir ekki þeirri staðreynd að grunn samningurinn stendur enn, enda aldrei verið tekinn upp. Strax í upphafi voru tveir megin atvinnuvegir þjóðarinnar utan þessa samnings, sjávarútvegur og landbúnaður.

Á þeirri forsendu strönduðu aðildarviðræður okkar við ESB, um áramótin 2012/2013 og á sömu forsendu var gerður viðskiptasamningur við ESB um sölu á landbúnaðarvörum, sumarið 2015, samningur sem var utan EES samnings. Samt sem áður tókst EFTA dómstólnum, héraðsdómi og nú fyrir nokkrum dögum hæstarétti að dæma innflutning á hráu og ófrosnu kjöti frá ESB til Íslands, löglegan. Þetta tókst með því að færa rökfærsluna frá kaflanum um landbúnað yfir í kaflann um viðskipti. Engu var skeytt um að landbúnaður var utan samningsins og því síður var hlustað á rök lækna og annarra um dýraheilbrigði.

Það þarf því vart snilling til að átta sig á hvernig þessir sömu dómstólar muni dæma, verði íslenska ríkið eða Alþingi ekki nægjanlega leiðitamt við ESB, í málefni sem Alþingi hefur þó samþykkt sem tilskipun frá sambandinu. Að halda að lög um að Alþingi fái ráðið hvort tenging við evrópskan raforkumarkað verði að veruleika eða ekki, eftir samþykkt tilskipunarinnar, er í besta falli barnalegt og að halda að við getum tekið hér upp tilskipun frá ESB um eitthvað málefni, tilskipun sem við síðan þurfum ekki að fara eftir, er svo fráleitt að undur þykja að nokkrum manni detti í hug að setja slíkt fram!!

Það verður fróðlegt að sjá hvort þingmenn velji að skoða þetta mál með opnum huga, eða hvort þeir ætla að æða áfram út í það fen sem leið þeirra liggur nú. Þetta á sérstaklega við um þingmenn og ráðherra Framsóknar og Sjálfstæðisflokks, en þeir hafa jú í farteski sínu skýr fyrirmæli frá sínum æðstu stofnunum um að samþykkja EKKI tilskipun um þriðja orkumálapakka ESB!!

Píslavottur fundinn

Meirihluti borgarstjórnar hefur nú loks fundið píslarvott braggablússins og það sem betra er, hann starfar ekki lengur hjá borginni.

Því þarf engan að reka og Dagur fær uppreista æru, eða þannig.

Skrifstofustjórinn fyrrverandi talar mikið um innra eftirlit borgarinnar og er nokkuð viss um hver niðurstaða hennar muni verða. Það þarf nú ekki snilling til að átta sig á að innra eftirlitið mun að sjálfsögðu komast að "réttri" niðurstöðu, annað er ekki hægt. Það var jú það eftirlit sem brást, ekki satt, sem leiddi til þess hvernig fór. Svo er bara spurning hversu mörg önnur mál eiga eftir að koma í ljós.

Nú þegar eru nokkur mál komin á yfirborðið, þar sem vit meirihlutans á peningum opinberast, hversu mörg og stór eru enn falin? Þetta fólk er jú búið að gambla með fjármuni borgarbúa í átta ár!!

„Mistök sem ég tek á mig“

Sífellt hærra ákall á uppsögn EES

Nýlega felldi Hæstiréttur dóm um að innflutningur á ófrosnu kjöti væri heimill, samkvæmt EES samningnum. Þetta er nokkuð undarlegur dómur, þar sem landbúnaði og fiskveiðum var haldið utan þess samnings, við gerð hans í upphafi síðasta áratugar síðustu aldar. Má kannski eiga von á að evrópskir dómstólar fari að fella dóma í sambandi við fiskveiðar hér við land, af því þeir standist ekki EES samninginn?

Sárt var að lesa á fésbókinn færslu eftir fyrrverandi formann Bændasamtakanna, þar sem uppgjafartónninn var í fyrirrúmi hjá þessum fyrrum skelegga forustumanni bænda. Kannski núverandi staða hans sé farin að skekkja eitthvað dómgreindina.

Það er ljóst að hvert kíló af innfluttu kjöti mun leiða af sér sama magn af óseldu íslensku kjöti. Þá þarf ekki að nefna þann regin mun á íslensku kjöti og því erlenda, en enginn bústofn er jafn hreinn og sá íslenski og hér á landi er sýklalyfjanotkun nánast engin og hormónagjöf óþekkt, meðan erlendis er slíkri ólyfjan  beinlínis blandað saman við fóður skeppnanna. Þetta hefur auðvitað þann ókost að íslenskur bústofn er einstaklega viðkvæmur fyrir smiti alls kyns sjúkdóma sem viðgangast í erlendum bústofnum þó kostirnir toppi það auðvitað margfalt.

Smitsjúkdómafræðingar hafa mælt eindregið gegn innflutningi á ófrosnu kjöti, enda smithættan margfalt meiri. Lyfjaofnæmi er orðið stórt vandamál erlendis og jafnvel talið að innan skamms tíma muni þar herja alvarlegir sjúkdómar og mannfellir, vegna þess. Leiða má líkum að því að slíkt lyfjaofnæmi megi að stærstum eða öllum hluta rekja til þess að skepnur til manneldis eru markvisst fóðraðar á fúkalyfjum.

Á vefsíðu visir.is er viðtal við framkvæmdastjóra Krónunnar, þar sem hún fullyrðir að bændur þurfi ekkert að óttast þó innflutningur á erlendu kjöti aukist. Segir að nú þegar sé flutt inn töluvert magn af kjöti og það hafi sýnt sig að neytendur haldi tryggð við íslenska kjötið. Á hvaða lyfjum er manneskjan!!

Fyrir það fyrsta þá væru innflytjendur vart að flytja inn erlent kjöt, ef það ekki selst.

Í öðru lagi þá er það rétt, töluverður innflutningur er nú þegar á kjöti og spurning hvort vandi bænda í dag væri jafn stór ef sá innflutningur væri minni eða jafnvel ekki til staðar.

Í þriðja lagi er ljóst að kaupmaður sem flytur inn kjöt, þarf að greiða það að fullu áður en það fæst flutt til landsins og ber því sjálfur ábyrgð á rýrnun vegna söluleysis, meðan hann fær innlenda kjötið lánað út á krít og skilar aftur því sem ekki selst. Þetta leiðir af sér að innflutta kjötinu verður haldið frammi fyrir neytandanum meðan leita þarf að því íslenska aftast í hillum verslana.

Í fjórða lagi þá er með öllu útilokað að hægt sé að treysta matvælaeftirliti ESB til að gefa út heilbrigðisvottorð fyrir erlent kjöt. Allar þær krísur og öll þau hneyksli sem það eftirlit hefur orðið fyrir síðustu ár, hafa gert trúverðugleika þess að engu. Þá er samkvæmt reglum ESB nægilegt að einungis 60% matvæla sé frá því landi sem fær upprunavottorðið, hin 40% geta verið hvaðan sem er úr heiminum. Uppraunavottorðið er að auki gefið á það land sem kjötið er unnið, sem þarf alls ekki að vera sama land og skepnan fæddist í og var alin upp.

Það er ljóst að þessi dómur hæstaréttar er enn eitt áfallið fyrir íslenska bændur og vandséð hvernig þeir geta bætt því á annað sem á þá hefur verið lagt. Þetta er í raun enn frekari staðfesting þess að vilji til að halda íslenskan landbúnað er einungis til staðar á tyllidögum. Ráðherra landbúnaðarmála er eins mikil dula og frekast getur og ætti að skammast sín. Allt sem hann hefur gert hefur verið gegn bændum og fáheyrt að ráðherra ráðist með slíku offorsi á þá stétt sem hann á að vera fulltrúi og varðmaður fyrir. Jafnvel forveri hans, formaður Viðreisnar, var skárri og er þá mikið sagt. Hætt er við að fáir kjósendur Sjálfstæðisflokk hugsi vel til hans í næstu kosningum.

Þá er einstakt hvernig fyrrum formaður bænda talar og einstakt hvernig einn maður hefur snúast frá dyggri stöðu með bændum til algerrar uppgjafar. Þingmaðurinn talar nú um að engin önnur lausn sé en að fara að dómi Hæstaréttar, meðan augljósa leiðin er auðvitað að byrja strax á að reyna viðræður við ESB um málið, þó reyndar lýkur á lausn þar séu frekar litlar, svona í ljósi þess hvernig breskum stjórnvöldum gengur að uppfylla vilja kjósenda sinna.

Þá er alltaf ein lausn eftir, lausn sem reyndar myndi leysa mörg önnur vandamál hér á landi og myndi leysa þingmenn frá þeirri kvöð að samþykkja landsölufrumvarp utanríkisráðherra, sem mun verða flutt eftir áramót. Sú lausn myndi einnig leysa fyrrum þingmann og ráðherra Sjálfstæðisflokks frá nefndarstarfi því sem nú þegar er farið að gera hann að einskonar hirðfífli.

Þessi lausn er uppsögn EES samningsins.

Píratar kunna þetta

Það verður að segjast að Pírötum hefur gengið vel að aðlagast íslenskri pólitík, þau sex ár sem þeir hafa verið til. Þegar búið er að drulla í buxurnar er einfaldlega sagt: "Okkur blöskrar gríðarlega"!

Eftir borgarstjórnarkosningarnar 2014 var ljóst að þessi flokkur hafði náð einum manni til setu í stjórn borgarinnar. Mikið lá við að koma þeim manni í meirihlutasamstarfið og í því skyni stofnað sérstakt embætti innan ofvaxins embættismannakerfis Reykjavíkurborgar og þessum nýja meðlimi meirihlutans færð yfirstjórn þess. Þetta embætti kallaðist "Stjórnkerfis- og lýðræðisráð Reykjavíkurborgar".

Þegar farið er á vef Reykjavíkurborgar má finna lýsingu á þessu nýja embætti. Þar segir m.a.:

"Þá fer stjórnkerfis- og lýðræðisráð með það verkefni að auka aðgang að upplýsingum og gera þjónustu við borgarbúa skilvirkari, markvissari og sýnilegri".

Ekki verður betur séð að samkvæmt þessu sé fulltrúi Pírata í meirihlutastjórn Reykjavíkur á síðasta kjörtímabili, hafi einmitt átt að sjá til þess að ekkert í líkingu við "Braggablúsinn" gæti komið upp, að hann sé einn þeirra sem mestu ábyrgðina ber, ásamt auðvitað sjálfum borgarstjóranum!

Þá er náttúrulega bera tilvalið að segja "Okkur blöskrar gríðarlega".

„Okkur blöskrar gríðarlega“

Samsæriskennigar og poppólismi

Í spegli kvöldsins, á fréttastofu ruv, var viðtal við Eirík Bergmann Eiríksson um bók hans Conspiracy and Populism. Þetta er orðinn fastur liður stjórnenda spegilsins og því vart þörf á að kaupa bók Eiríks, til að svelgja í sig stóra sannleikann. Nægir þar að hlusta reglulega á spegil ruv, til að fá allt innihaldið. 

Í kvöld útskýrði höfundurinn sína skilgreiningu á þjóðernispoppólisma og verður að segja að túlkun hans var bara nokkuð góð:

"Þjóðernispoppólismi gengur alltaf út á að skipta fólki í tvennt, þ.e. okkur góða hópinn, saklausa hópinn, hreina hópinn, sem ber að vernda gagnvart öðrum, sem eru þá hinir sem tilheyra okkur ekki. Það er þá yfirleitt tvennt, annars vegar utanaðkomandi hópur, sem okkur steðjar ógn af og hins vegar samverkamenn þeirra".

Þetta er sannarlega kunnuglegt, þekkjum þetta mæta vel úr íslensku samfélagi, þar sem skoðanir sumra eru taldar æðri en skoðanir annarra, jafnvel um hin minnstu mál. Oft hefur þetta leitt til þess að fólk hefur orðið að leita dómstóla til þess eins að fá að halda sinni skoðun. Nefna má t.d. Snorra í Betel og nú nýjasta dæmið um Kristinn Sigurjónsson, lektor í HR.

Góða, saklausa og hreina fólkið er í þessu sambandi það fólk sem telur sínar skoðanir þær einu réttu og gjarnan hallar það sér til vinstri í pólitík. Samverkamenn þess eru svo aftur þeir sem stundum hafa verið nefndir "virkir í athugasemdum", það fólk sem oftar en ekki hefur farið hamförum og sett þjóðfélagið á annan endann, gegnum það kerfi. Allir muna eftir látunum í Lúkasarmálinu, þegar hengja átti saklaust fólk, allt vegna skrifa "virkra" í athugasemdir fréttamiðla. Svo langt gekk að sumir fréttamiðlar lokuðu athugasemdardálkum sínum í kjölfarið, eða þrengdu verulega notkunarmöguleika þeirra.

Skilgreining Eiríks á þjóðernispoppólisma á því vel við á Íslandi. Ef menn eru ekki réttu megin við góða, saklausa og hreina fólkið, verður að velja hvert orð og hverja setningu að gaumgætni og alls ekki tala um það sem "ekki má". Þeir sem eru réttu megin mega hins vegar segja það sem þeim dettur í hug, jafnvel að vinnustaður sé ekki réttlætanlegur vegna þess að þar vinni "bara útlendingar".

Aldrei hef ég tekið mikið mark á blæstrinum frá Eiríki Bergmann, tel loftið í honum alveg mega missa sig. En það er með hann, eins og allir aðra, þá kemur stundum óvart eitthvað af viti, eins og þessi skilgreining hans á poppólisma, þó vissulega hann hafi ekki verið að ræða innlenda pólitík, heldur var hugur hans að venju staddur í Brussel. Og það sem fram hefur komið í speglinum hingað til um þessa bók hans, bendir ekki til að þar sé um mikla ritsmíð að ræða.

Kannski segir kynning á bókinni meira en nokkuð annað um hugmyndaflug Eiríks, en þar kemur fram að hann telur vera viðvarandi hugsun þeirra sem á móti ESB eru, að Angela Merkel sé laundóttir Adólfs Hitler.  Sjálfur er ég einlægur andstæðingur þess að Ísland gangi í ESB, þó ég taki ekki afstöðu til sambandsins að öðru leiti. Aldrei hef ég þó heyrt né lesið þá fullyrðingu að Merkel sé laundóttir Hitlers, fyrr en ég skoðaði kynningu á bók Eiríks Bergmanns Eiríkssonar, Conspirasy and populism.

Misjafnt hafast þingmenn að

Meðan þingmaður Framsóknarflokks hefur áhyggjur af því að norskir stórútgerðamenn fái ekki að að stunda laxeldi við strendur okkar og óskar eftir eftir fundi í atvinnuveganefnd til að reyna að bæta þeim norsku skaðann, þá vill annar þingmaður, einnig í sömu nefnd en öðrum flokki, kalla nefndina saman til að ræða nýjasta útspil landbúnaðarmála. Í því útspili sínu ætlar ráðherra að demba íslenskum landbúnaði ofaní skúffu, svo hann þurfi nú ekkert að velt þeirri atvinnugrein meira fyrir sér.

Ef einhver hefði sagt við mann, fyrir nokkrum árum síðan, að ráðherra úr Sjálfstæðisflokki myndi leggja niður íslenskan landbúnað, bara rétt sí svona og það með einu pennastriki, hefði maður samstundis talið þann mann eitthvað undarlegan, jafnvel ekki heilann á geði. Kratar jú og þau æxli sem frá þeim hefur vaxið, eins og t.d. Viðreisn, væru vissulega trúandi til þessa, jafnvel varlegt að treysta VG til að standa vörð um hagsmuni landbúnaðarins eftir að Jón Bjarnason stimplaði sig út af Alþingi. En ekki móðurflokkur landsmanna. Ekki er neinu að treysta hjá Framsókn lengur, þó þeirra aðal vígi hafi alla tíð verið á landsbyggðinni. Þar er nú við völd fólk sem erfitt eða útilokað er að treysta, enda með meiri huga við að hjálpa norskum stórútgerðum en íslenskum bændum.

Að setja íslenskan landbúnað undir skrifstofu alþjóðamála sýnir annað af tvennu; þekkingarleysi ráðherrans á landbúnaði eða vísvitandi niðurlæging hans gegn þessum málaflokk. Hvort heldur er skiptir í sjálfu sér litlu máli, ráðherrann er greinilega ekki hæfur til síns starfs! Hann hefði allt eins getað afhent SVÞ yfirráð yfir þessum málaflokk.

Það fer að verða fátt um fína drætti fyrir okkur kjósendur. Þegar þessi ríkisstjórn loks fellur getur landsbyggðafólk afskrifað strax 6 af 8 stjórnmálaflokkum sem hafa menn á þingi. Þingmenn þessara sex flokka eru svo órafjarri fólkinu í landinu, sérstaklega því fólki sem býr utan borgarmarkanna, að óhjákvæmilega mun kvarnast verulega úr fylgi þeirra í næstu kosningum, sem vonandi verða haldnar sem fyrst svo ekki hljótist enn frekari skaði af.

 

Hætt við ráðningu skrifstofustjóra

20 ára óréttlæti að ljúka

Á morgun lýkur loks skattalegu óréttlæti sem viðgengist hefur í 20 ár. Hluti landsmanna hefur verið skattlagður sérstaklega fyrir það eitt að eiga erindi til sinnar höfuðborgar. Hvort þetta stenst lög ætla ég ekki að tjá mig um, enda enginn þorað að láta á slíkt reyna.

Stundum hefur verið sagt að enginn sé neyddur til að fara göngin, að hægt sé að aka fyrir Hvalfjörð. Vissulega er nokkuð til í þessu, en þó ekki. Staðreyndin er sú að viðhald vegarins um Hvalfjörð hefur verið í skötulíki síðustu tuttugu ár, auk þess sem lítil snjóhreinsun vegarins gerir það að verkum að þessi möguleiki er fjarri því að vera raunhæfur, yfir vetrarmánuðina.

Hér á landi hefur verið valin sú leið að innheimta sérstakan skatt til vegabóta gegnum eldsneyti. Þannig greiða þeir sem nota vegakerfið sjálfir fyrir viðhald þess og endurbyggingu. Þeir sem ekki eiga eða nota bíla, hafa verið undanþegnir þeirri kvöð að bæta og halda við vegakerfi landsins. Þetta er í sjálfu sér réttlátt kerfi, þeir borga sem nota.

Einn hængur hefur þó verið á þessari skattlagningu, en hann er sá að misvitrir stjórnmálamenn haf sífellt sótt í þetta fé, til annarra nota. Því hefur sá skattur sem bíleigendur greiða í formi gjalds á eldsneyti, ekki skilað sér til vegabóta og stundum einungis lítill hluti þess verið nýttur til þeirra nota. Því er sú staða komin upp núna að vegakerfi landsins er orðið úr sér gengið og víða stór hættulegt.

Það var við lok níunda áratugar síðustu aldar og upphafi þess tíunda, sem nokkrir góðir menn fóru að vinna að því hörðum höndum að skoða hvernig mætti þvera Hvalfjörðinn. Hugmyndir um göng undir fjörðinn komu út úr þeirri vinnu, eftir að brú eða ferja voru ekki talin raunhæfar lausnir.

Um miðjan tíunda áratuginn var ákveðið að stofna félag um byggingu gangnanna og Spölur varð til. Göngin voru gerð og þau opnuð í júlí 1998, eða fyrir rúmum tuttugu árum síðan. Skiptar skoðanir voru um framkvæmdina, en fljótt kom í ljós hversu þörf hún var.

Þó að um einkaframkvæmd væri að ræða var að einhverjum óskiljanlegum ástæðum ákveðið að leggja skatt á hvern þann sem um göngin fóru og þannig átti að greiða hana upp. Þessi aðferðarfræði var vægast sagt undarleg. Vel mátti fá einkafyrirtæki til framkvæmdanna og reksturs gangnanna, en ríkið átti einfaldlega að greiða fyrir það, kannski á tuttugu árum, kannski styttri tíma, kannski lengri, allt eftir því hvernig um hefði samist.

Þann pening sem ríkið þurfti, til að greiða fyrir göngin, eignaðist það sjálfkrafa við opnun gangnanna, í formi sparnaðar annarsstaðar. Það gleymdist nefnilega að gera ráð fyrir því hvað göngin myndu spara ríkissjóð í viðhaldi á veginum fyrir Hvalfjörð. Ljóst er að spár um aukningu umferðar myndu leiða til þess að byggja þyrfti upp hver einasta metir af Hvalfjarðarvegi og halda honum síðan við, að ógleymdum stór auknum snjómokstri yfir vetrarmánuðina.

Hvað ríkissjóður hefur sparað á þessum tuttugu árum sem liðin eru, get ég ekki sagt til um, en ljóst er að búið væri að greiða göngin fyrir þá aura, fyrir nokkru. Þeir sem hafa ekið fyrir Hvalfjörð, á síðustu tuttugu árum, vita að þar þyrfti að kosta miklu til svo sá vegur gæti annað þeirri umferð sem um göngin fara, á hverjum degi.

Ég ætla rétt að vona að enginn stjórnmálamaður sé svo skini skroppinn að hann samþykki slíka staðbundna skattlagningu sem við Hvalfjarðargöng hafa verið. Það er með ólíkindum að sumir landsmenn þurfi að greiða aukaskatt til að ferðast milli landshluta, meðan aðrir þurfa þess ekki. Slíka mismunun mun enginn kjósandi láta bjóða sér aftur og refsa þeim stjórnmálamönnum harðlega sem að slíku stæðu.

Auðvitað er það svo að skattlagning í gegnum eldsneyti er ekki endilega rétta aðferðin, til að fjármagna viðhald vegakerfisins. Til eru aðrar leiðir, sem eru alveg jafn réttlátar. Hvergi þekkist þó tvöfalt kerfi, eins og þeir sem um Hvalfjarðargöng hafa ekið, síðust tuttugu ár, hafa þurft að búa við.

Víða erlendis eru tollhlið algeng og ökumenn greiða þar sinn hlut í mannvirkjum. Eðli málsins samkvæmt gengur slíkt ekki upp hér á landi, vegna þess hversu dreifbýlt landið er. Það myndi leiða af sér að fjölmennustu vegirnir yrðu þá greiðir og beinir, meðan minna eknir vegir væru verri. Minnst eknu vegirnir yrðu þá væntanlega bara moldarslóðar. Ætla mætti að þeir sem væru búnir að þvælast um nánast vegleysur, af Austurlandi eða Vestfjörðum, kæmu inn á nánast gullslegna vegi umhverfis höfuðborgina!

Þungaskattur, þar sem menn greiða skatt eftir eknum kílómetrum, er önnur leið. Þetta var í gildi gagnvart díselbílum hér á landi fyrir nokkrum áratugum, eða þar til farið var að lita díselolíu. Þá var þessi skattur færður í hana. Með fjölgun rafbíla má þó gera ráð fyrir að þetta fyrirkomulag verði ofaná í framtíðinni, það þarf nefnilega að viðhalda og endurbæta vegakerfið, þó við rafbílavæðum bílaflotann. 

En frumforsenda þess er auðvitað að afnema þá gjaldið úr eldsneytinu.

Það er sorglegt að hlusta á vegamálaráðherra tala fyrir skattskýlum, nánast við hver gatnamót. Þessi maður, sem fyrir kosningar sagði að ekki kæmi til greina að taka upp slíkt kerfi, var varla búinn að setjast í stólinn þægilega, þegar hann skipti um skoðun!

Ég trúi á hið góða í mannskepnunni, þó erfitt sé að hafa einhverja trú á ráðherranum. Ég trúi því að meðal þeirra 63 manna og kvenna, sem þjóðin kaus til stjórnunar landsins, séu a.m.k 32 sem hafa þá skynsemi sem þarf til að sinna þeim skildum sem þeir sóttust eftir. Þá þarf ekki að óttast þó einhverjir misvitrir eða jafnvel óvitrir, sitji í stól ráðherra!!

Gjaldtöku hætt um kl. 13 á morgun

Samgöngubót

Nú geta íbúar norðanverðra Vestfjarða farið að hlakka til, það styttist í að Dýrafjarðagöng opni.

Þá mun verða greiður vegur suður í Arnarfjörð, aldeilis ágæti sunnudagsrúntur. Vonandi sér Vegagerðin sóma sinn í að gera síðan hringtorg Arnarfjarðar megin við göngin, til að auðvelda mönnum að snúa við. Það er víst einhver bið eftir áframhaldi á vegabótum og nýjustu fregnir herma að bensín og díselbílar verði löngu úreltir, þegar loks næst að klára tenginu gangnanna við umheiminn, að sunnan verðu.

Vegamálaráðherra hefur nú gengið til liðs við hreppstjóra Reykjavíkurhrepps og ætlar að vera honum innan handar við að koma fjármunum í lóg. Borgarlína er nú fremst á dagskrá þeirra félaga svo kannski má ætla að ekki einungis bensín og díselbílar verði úreltir, heldur verði rafbílar búnir að fá sinn heiðurssess á byggðasöfnum landsins, þegar loks er hægt að klára þjóðveginn um Vestfirði!

 

 

Lengd ganganna orðin 3.658 metrar

Enn er hoggið í sama knérunn

Aldrei hefur þjóðin verið spurð að því hvort hún vilji að framsal valdheimilda verði rýmkað í stjórnarskránni. Þó ætla þingmenn að standa saman sem einn um slíka breytingu. Hvers vegna?

Þetta er ekki í fyrsta skipti sem þetta mál kemur upp. Eftir hrun var farið í ítarlega vinnu um breytingu stjórnarskrár, þar sem tilgangurinn var fyrst og fremst að afnema þennan varnagla úr henni, enda þáverandi stjórnarflokkar búnir að afreka að kljúfa þjóðina í tvennt með umsókn að ESB. Frumskilyrði slíkrar umsóknar var auðvitað að þurrka úr stjórnarskránni þau ákvæði sem hömluðu aðild að erlendu ríkjasambandi.

Þá hefur stundum heyrst að vegna þess að EES samningurinn er sífellt farinn að brjóta meira á þessu ákvæði stjórnarskrár, þurfi að afnema það. Svona rétt eins og ef breyta ætti lögum til samræmis við þarfir afbrotamanna. Þvílíkt bull!

Nú er staðan hins vegar sú að af einhverjum óskiljanlegum ástæðum vilja stjórnvöld endilega afhenda öll yfirráð yfir stjórn raforkumála til ESB og svo slíkt megi gerast verður auðvitað að laga stjórnarskránna aðeins til. Auðlindin verður ekki framseld með núgildandi stjórnarskrá og henni skal því breytt!

Auðvitað er það svo að stjórnarskrá er ekkert heilagt plagg og henni þarf að viðhalda. Breyta og bæta það sem þarf, miðað við þróun og þarfir. Slíkt hefur verið gert gegnum tíðina. Þegar núgildandi stjórnarskrá var samin voru hugtök eins og mannréttindi túlkuð á annan hátt en í dag og því lítið eða ekkert um það nefnt í frumútgáfunni. Í dag fjallar stór hluti stjórnarskrár um mannréttindi. Fleira mætti telja sem talist getur breyting til batnaðar á stjórnarskránni, frá því hún fyrst var skrifuð.

Framsali valdheimilda úr landi má þó ekki breyta í stjórnarskrá. Stjórnmálamönnum er fráleitt treystandi fyrir slíku. Það verður alltaf að vera í valdi þjóðarinnar sjálfrar að ákveða hvort eða hversu mikið af valdheimildum verði afhent erlendum aðilum, hvort sem þar er um að ræða erlend ríki, ríkjasambönd eða jafnvel erlendum auðkýfingum!!

Störf íslenskrar stjórnmálastéttar sanna svo ekki verður um villst, að hún hefur ekki vit til að fara með slíkt vald!!

Það versta er þó, að nauðsynlegum breytingum á stjórnarskrá, til að færa hana nær nútíma, gætu verið hafnað af þjóðinni. Ekki er ákvæði um að kosið sé um hverja efnislega breytingu stjórnarskrár fyrir sig, einungis kosið um breytinguna í heild sér. Því gætu nauðsynlegar breytingar hennar fallið af þeirri einu ástæðu að verið er að læða með afnámi til varnar afsali á valdheimildum til erlendra aðila. Taka varnagla þjóðarinnar og færa hann til misvitra og mis heiðarlegra stjórnmálamanna!

Stjórnarskrárvinnan gengur vel