Er makríllinn að leggja undir sig norður Atlantshafið ?

Ian Gatt heldur auðvitað uppi málstað Skota í makríldeilunni, annað væri undarlegt. Því er svargrein hans fullkomlega eðlileg, en kannski ekki að sama skapi málefnaleg. Steingrímur hlýtur því að svara til baka.

Ian segir m.a. að gengd makríls upp að Íslandsströndum sé ekki vegna hlýnunar sjávar, heldur vegna ábyrgra veiða Norðmanna og ESB. Norðmenn ganga skynsamlega um fiskistofna sjávar en það verður seint sagt um stjórnun ESB á fiskveiðum.

En gefum okkur að þetta væri nú raunin hjá Ian, að ekki sé um flutninga makrils á milli hafsvæða að ræða, heldur stækkun stofnsins. Þá hlýtur þessi stofn makríls vera orðinn gífurlega stór, miklu stærri en nokkurntímann áður. A.m.k. hefur þetta magn af þessum fisk aldrei áður þekkst á Íslandsmiðum. Þetta segir þá að áætlanir á stofnstærð makríls eru langt frá raunveruleikanum og nauðsynlegt að auka veiðar hans mikið, svo ekki hljótist alvarlegt umhverfiisslys af.

Þá heldur Ian því fram að Íslendingar vilji ekki sýna ábyrgð á veiðum úr þessum stofni og bendir á að Íslendingar veiði margfallt meira magn úr stofninum, miðað við það sem áður var gert. Þetta er vissulega rétt hjá Ian, við meiðum margfallt það magn sem áður var veitt, enda gekk þessi fiskur ekki á Íslandsmið fyrr en fyrir örfáum árum síðan. Veiðar hans af einhverju marki voru einfaldlega ekki mögulegar fyrir Íslendinga, fyrr en hann fór að ganga á Íslandsmið.

Megin málið er auðvitað það að við sem strandþjóð höfum fulla heimild til að veiða þann fisk sem innan okkar lögsögu gengur. Þurfum í raun ekki að spyrja nokkurn mann um það. Hitt er annað mál að Ísland hefur sýnt ábyrgð með því að reyna að komast að samkomulagi um nýtingu þessa stofns, þannig að hann verði sjálfbær. Það er ekki inn í myndinni að gefa eftir okkar rétt, en sjálfsagt að fara að tillögum fiskifræðinga um nýtingu, svo fremi að Norðmenn og ESB geri það sama.

Hitt er svo annað mál hversu mikið er að marka þær tillögur. Hversu vel fiskifræðingar þekkja þennan stofn. Hingað til hafa allar rannsóknir ESB snúið að hrigningu þessa fisks og út frá því gefa þeir út ráðgjöf. Engar eiginlegar stofnstærðarmælingar hafa verið gerðar.

Nú er ljóst að stofninn sem slíkur hefur fært sig um stað, heldur sig norðar og vestar en áður. Því má alveg eins gera ráð fyrir að hrigningastöðvar fisksins hafi færst til og mælingar fiskifræðinga ESB því kannski ekki marktækar.

Svo er auðvitað sjónarmið Ians Gatts, um að stofninn hafi stækkað svona ofboðslega mikið, að hann sé bókstaflega að leggja undir sig allt norður Atlantshafið. Sé svo er bráðnauðsynlegt að stofnstærðarmælingar fari fram hið fyrsta og auka veiðarnar sem allra fyrst, svo komast megi hjá því að makrílinn drepi niður allt annað líf sjávar.

Það er ljóst að þessum viðræðum miðar ekkert áfram. Vanþekking er kannski þar helsta vandamálið. Það þarf að mæla stofnstærð makrílsins, að í stað áætlana um stærð stofnsins verði notuð mæling. Að vísindin verði látin ráða þegar slíkar tölur eru gefnar út, ekki einhverjar áætlanir sem eru byggðar á takmörkuðum rannsóknum. Þá þarf að rannsaka hvers vegna þessi fiskur er að færa sig um Atlantshafið í svo miklu magni sem raun ber vitni. Þegar þessar upplýsingar liggja fyrir er hægt að ræða málið út frá staðreyndum.

Þá má ekki gleyma þeirri staðreynd að ESB hefur notað þetta mál í pólitískum tilgangi, bæði innan eigin raða en ekki síst gegn okkur Íslendingum. Pólitík á ekki heima í umræðunni um nýtingu sjávar, þar eiga staðreyndir byggðar á áreiðanlegum rannsóknum að ráða. Pólitísk afskipti ESB af nýtingu sjávar innan eigin raða, þar sem pólitísk hrossakaup hafa verið látin ganga fram yfir tillögur fiskifræðinga, hefur þegar skilað nánast auðn á öllum fiskimiðum ESB. Síðast nú í haust var gefið út hversu mikið ætti að veiða innan lögsögu ESB, af þeim fáu fiskum sem þar eru, áður en fiskifræðingar skiluðu sínum tillögum.

Þetta var gert til að pólitísku hrossakaupin, sem gegnsýra allt stjórnkerfi ESB, gætu blómstrað áfram.

 

Svarar Steingrími fullum hálsi