Siggi og Nonni, eða bara Dagur

Enn bætist á óráðslistann, nú skal byggja jarðgöng í Hafnafirði. Það mætti halda að Dagur væri búinn að taka yfir óstjórn landsins.

Björn Leví, Pírati, hefur bent á að dæmið gangi bari alls ekki upp, að 100-140kr dugi engan veginn fyrir öllum þeim framkvæmdum sem boðaðar hafa verið. Komst hann að þessu áður en göng í Hafnafirði voru boðuð, framkvæmd upp á eittþúsund og tvöhundruð miljónir króna!

En kannski misskilur Björn þetta og við hin líka, kannski er nóg að rukka 100-140 krónur við hvert skatthlið, bara hafa þessi skatthlið nógu andskoti mörg og þétt!

Fyrst þarf 10 til 15 skatthlið,til þess eins að borga stofnkostnað vegna skattsins, síðan þarf 15 til 20 skatthlið til að greiða rekstrarkostnað ruglsins og innheimtu skattsins. Þá er hægt að snúa sér að því að reikna út allan kostnað við þá draumóra sem pjakkarnir hafa lagt fram og finna út hversu mörgum skatthliðum þarf að bæta við.Vandinn er hins vegar sá að nánast daglega dettur þeim eitthvað nýtt í hug, sem framkvæma má. Það gæti því orðið nokkuð tafsamt fyrir okkur landsbyggðafólk að komast til borgarinnar, þegar aka þarf gegnum hvert tollahliðið af öðru, að svo þéttriðið net þeirra verði að vart verði bíllengd á milli.

Það er ekki að undra þó manni detti Dagur í hug, í hvert sinn sem Siggi og Nonni opna á sér munninn. Peningavitið ekkert og raunveruleikinn þeim öllum jafn fjarlægur.

Siggi og Nonni geta þó ekki búist við að fá þá silki meðferð sem Dagur fær, þegar allt fer í hundana. Þeir munu ekki stjórna rannsóknarnefnd um eigið vanhæfi og enn síður nefnd sem rannsakar rannsóknarnefndina.

 

Jarðgöng í Hafnarfirði á listanum

Að eyða lottovinningnum áður en dregið er

Enn bætist við vegskattafarsann. Nú skal byrjað á að eyða skattinum áður en hann hefur verið lagður á! Þvílíkt bull!!

Maður er eiginlega orðinn svolítið ruglaður á þessu máli öllu og erfitt orðið að fylgjast með því. Hver talar í sínu horni innan stjórnarinnar og enginn virðist vita hvað hinn er að gera. Minnir nokkuð á ævintýrið um jólasveinanna.

Oft hafa draumóramenn á Alþingi nefnt vegskatta, gegnum tíðina. Alltaf hafa þeir verið kveðnir niður, hið snarasta. Um nokkurn tíma heyrðist ekkert svona óráðshjal frá löggjafasamkomunni.

Það var svo fyrir tveim árum síðan að ný ríkisstjórn tók hér völdin, undir stjórn Sjálfstæðisflokks, þess flokks sem predikar lægri skatta og minna bákn, eða gerði það a.m.k. hér á árum áður. Það kom því eins og skrattinn úr sauðaleggnum þegar nýskipaður samgönguráðherra, Jón Gunnarsson, fór að tala fyrir vegsköttum. Satt að segja hélt maður í fyrstu að um grín væri að ræða hjá ráðherranum, að áramótagleðin væri ekki alveg farin úr kolli hans. Því miður bráði þessi vitleysa ekki af manninum og hélt hann uppteknum hætti allt þar til þessi ríkisstjórn sprakk, nokkrum mánuðum síðar. Þar sem rökstuðningur þessa ráðherra var nokkuð ruglingslegur og erfitt að henda reiður á hvað hann var raunverulega að hugsa og segja, varð þetta mál aldrei meira en einskonar bull hjá honum.

Svo komu kosningar. Fyrir þessar kosningar voru sumir kjósendur nokkuð forvitnir um hvar frambjóðendur stæðu í þessu máli. Sem von var áttu frambjóðendur nokkuð erfitt með að tjá sig um málið, enda það allt svo óljóst og í raun á engu að byggja nema röfl eins fyrrverandi ráðherra, röfl sem betur átti kannski heima á einhverri ölstofu borgarinnar. Ein frambjóðandi steig þó fram og tók skýra afstöðu, veggjöld eða vegskattar yrðu aldrei lagðir á ef hann kæmist til valda. Enginn vafi var á að maðurinn meinti það sem hann sagði, enda var sama hvar hann kom fram, á þessu hnykkti hann í hvert sinn sem hann opnaði á sér kjaftinn. Þetta var formaður Framsóknarflokks, Sigurður Ingi Jóhannesson. Víst er að mörgum stuðningsmanni þessa flokks létti mjög, þarna var maður sem þorði og engin tvímæli voru um þetta mál af hans hendi.

Eftir nokkuð jaml var mynduð var ný ríkisstjórn. Að vísu ekki alveg í samræmi við niðurstöðu kosninga, þar sem þeir flokkar sem töpuðu tóku sig saman og mynduðu meirihluta og settu þannig þá flokka sem mest unnu á varamannabekkinn. En hvað með það, íslenskir stjórnmálamenn eru svo sem ekki í neinum sérstökum tengslum við þjóðina, svo þetta kom ekkert endilega á óvart. Nú var formaður Framsóknar orðinn samgönguráðherra. Málið var því í höfn, svo lengi sem þessi ríkisstjórn tórir. Þetta áréttaði hann í sínu fyrsta viðtali sem ráðherra, þegar hann enn einu sinni afaneitaði vegsköttum.

Og svo komu aftur áramót. Eitthvað leggjast áramót illa í þingmenn, einkum ráðherra. Kannski fer skaupið svona illa í þá, kannski eitthvað annað. Í það minnsta varð hinn nýi samgönguráðherra jafn ruglaður og forveri hans, ári áður. Í fyrsta viðtali í fjölmiðlum, eftir þessi áramót, kom í ljós að hann hafði sýkst illa af sömu sótt og forveri sinn. Nú voru vegskattar komnir í stöðu þess heilaga!

Málflutningur hins nýja ráðherra var þó ekkert skárri en forverans, ævintýralegt rugl þar sem engu var líkast en að hann væri ekki alveg viss um hvað hann segði, væri haldinn einskonar andsetningu. Svo hélt fram eftir ári, sumir gerðu góðlátlegt grín að þessu, aðrir tóku þessu heldur verr. Vandinn var að framsetning ráðherrans og málflutningur var svo ruglingslegur að erfitt var að fest hönd á hann, mótmæli voru því frekar taktlaus. Svona gekk fram á haust.

Um mitt sumar varð stór dagur í lífi landsmanna, þegar gjaldskyldu um Hvalfjarðargöng lauk. Að sjálfsögðu var samgönguráðherra látinn greiða síðasta gjaldið, í beinni útsendingu fjölmiðla. Á eftir var haldinn blaðamannafundur þar sem ráðherrann ásamt bæjarstjórn Akraness fögnuðu þessum áfanga ákaft. Þarna hélt maður að eitthvað væri að brá af ráðherranum, en það var tálsýn. Verra er að bæjarstjórn hefur sennilega verið hellst til lengi í grennd við hann, þar sem hún er nú illa haldin af sjúkdómnum!

Á haustdögum urðu kaflaskil. Vegna ólöglegrar upptöku á bar í borginni, þar sem tveir þingmenn viðhöfðu frekar ljót orð, fór landinn á hliðina. Annar þessara þingmanna var formaður samgöngunefndar Alþingis og hafði verið einn helsti hemill þessa óráðshjals ráðherrans. Við tók nýr formaður þessarar nefndar, Jón Gunnarsson, fyrrum samgönguráðherra og uppvakningur vegskattadraugsins!

Nú var ekki verið að viðhafa nein vettlingatök, enda engin fyrirstaða lengur. Ekki batnaði þó röksemdin fyrir þessum sköttum, þvert á móti varð málflutningurinn nú ofsafengnari en áður og ruglstigið náði nýjum hæðum. Gjaldið var nú sagt verða  lágt, nánast ekki neitt. Hvar eða hvernig átti að innheimta þetta gjald var nokkuð á reyki. Talað um einhverskonar myndatökur og umferðamestu stofnleiðir, umhverfis borgina, allt þó óljóst. Einnig hefur heyrst að greiða skuli gegnum öll jarðgöng landsins, en það er með það eins og annað, allt eitthvað óljóst. Og allt átti að gera, hellst í gær. Varla til sú hugmynd um bót á vegakerfinu sem ekki átti að framkvæma, fyrir þennan skatt sem átti að verða svo smár að enginn yrði hans var.  

Þannig tókst þeim félögum að fífla sveitarstjórnir umhverfis höfuðborgarsvæðis og fá þær hverjar af annarri til að sýna velþóknun sína í fjölmiðlum. Þetta afrekuðu þeir pjakkar Nonni og Siggi á aðeins einni viku og geri aðrir betur. Ekki fer hins vegar sögum af líðan þessara sveitarstjórna, eftir hrekkinn!

Hvort gjaldið er hátt eða lágt fer ekki eftir grunngjaldinu, heldur hversu oft þarf að greiða það þegar ekið milli tveggja staða. Ef greiða skal gegnum hver göng og ef ekið er yfir ákveðna þverlínu á öllum stofnbrautum umhverfis borgina, mega Skagamenn búast við að greið þrisvar slíkt gjald til borgarinnar. Ljóst er að þá erum við farnir að greiða mun meira en meðan Spölur rukkaði okkur. Hversu oft ætli Akureyringar þurfi að greið, þurfi þeir að fara til Keflavíkur?

Auðvitað er það svo að slíkur vegskattur telur lítið á fáförnum vegum, yrði t.d. seinlegt að gera ökufæran veginn fyrir Vatnsnes ef umferð um hann ætti að greiða þann kostnað, gegnum vegskatt. Því er kostnaður við viðhald og endurnýjun vegakerfisins haft á einskonar samfélagslegum grunni, þó þannig að enginn greiðir til þess nema þeir sem nýta kerfið. 

Það er svo sem ekki undarlegt þó horft sé til stofnbrauta til og frá höfuðborginni, þ.e. ef menn vilja breyta þessu nú eða totta eins mikið út úr bíleigendum og hægt er og hellst nokkuð meira. Ef umferðaþyngstu leiðir landsins eiga að greiða fyrir vegakerfi landsins, nú eða safna auknu fé í ríkisbáknið, á auðvitað að setja slíkan skatt á stofnbrautir 40, 41 og 49. Það eru umferðaþyngstu stofnbrautir landsins þannig að gjald þar gæti verið mun lægra en annarsstaðar, til að ná sömu heildarupphæð, eða verið jafn hátt og safnað miklu meira fé til ríkissjóðs, allt eftir því hvernig hugsun manna er. Að vísu fylgir sá galli að borgarbúar þurfa þá að greiða gjaldið í stað dreifbýlisbúa og auðvitað væri slíkt stílbrot.

Alls óljóst er með hvernig skal innheimta skattinn. Talað um myndavélar, sem væntanlega eiga bara að vaxa sjálfar upp úr jörðinni. Ekkert verið rætt um vinnslu gagna frá þeim vélum, útsendingu reikninga og innheimtu þeirra. Allt kallar þetta á útgjöld, mikil útgjöld. Báknið mun bólgna og blýantsnögurum fjölgar, ekki kannski alveg í stíl við stefnu Sjálfstæðisflokks, fellur hins vegar vel að hugsjón vinstri flokka. Ljóst er að fljótt mun kostnaður vegna þessa verða svo yfirdrifinn að óvíst verður hvort nokkuð situr eftir til vegamála.

Og nú ætlar ráðherra að veðsetja ósómann, áður enn hann hefur verið vakinn til lífsins. Þetta er alveg nýr vinkill á málinu. Taka skal lán upp á 50 til 60 þúsund milljónir króna. Eitthvað þarf að greiða í vexti af því láni og þarf ekki djúpa hugsun til að ætla að verkefnið sé þá komið í stórann mínus fyrir ríkissjóð, nema því aðeins að skatturinn sé hafður svo hár að erfitt reynist fyrir landsmenn að ferðast yfir þær þverlínur sem skattlagðar verða á vegakerfinu!!

Því miður óttast ég að verið sé að vaða með þjóðina út í kviksyndi sem erfitt verður að komast úr aftur, vegna óráðshjals tveggja þingmanna sem komist hafa til valda, þingmanna sem vita greinilega ekkert hvað þeir segja eða gera. Sjálfstæðisflokkur er nú kominn í þá stöðu að lítið þarf útaf að bregða svo þessi höfuðflokkur Íslands verði að örflokk. Þó einn þingmaður hans ruglist í rýminu og hverfi frá stefnunni, hefur það í sjálfu sér ekki afgerandi áhrif, en ef aðrir þingmenn taka undir er þetta óráðshjal er víst að skaðinn er skeður. Formaður Framsóknar hefur þegar gengið frá sínum flokk og því verður vart breytt. Reyndar eru Framsóknarmenn einstök ólíkindatól og vel gæti svo verið að foringjadýrkun þeirra fyrirgefi óráðið!

Sú aðferð sem hingað til hefur verið notuð hér á landi, að rukka skatt til viðhalds og endurnýjunar vegakerfisins gegnum eldsneytið, er einföldust, öruggust og ódýrust. Vandinn er að orkuskipti setja strik í reikninginn, eðli málsins samkvæmt. Þann vanda á þó ekki að leysa með því að skattleggja enn frekar þá sem þegar borga, heldur leggja skatt á þá sem eru utan skatts, þ.e. leggja skatt til þessara nota á rafbíla. Þar má hugsa sér skatt sem innheimtur væri eftir eknum kílómetrum, sem í raun er jafn réttlátur og skattur gegnum eldsneyti, en eitthvað meiri kostnaður liggur í innheimtu hans. Þó mætti vel hugsa sér að þar mætti samnýta skoðunarskyldu bíla. Að lokum væru þá allir bílar landsins undir sama skatti, einhvertímann í framtíðinni, þegar rafbílar hafa yfirtekið markaðinn að fullu.

Að ætla að leggja skatt þar sem ekið er yfir ákveðnar þverlínur á vegakerfinu er svo frámunalega vitlaust að magnað er að nokkrum manni skuli láta sér detta slíkt til hugar. Að ætla að rökstyðja slíkt með því að vitna til gjaldskyldu Hvalfjarðargangna eða annarra landa sem slíkt þekkist, sýnir vanþekkingu manna á málinu. Þar er fyrst framkvæmt, síðan er lagður á tímabundinn skattur til að greiða þá framkvæmd. Hugmyndir pjakkanna Nonna og Sigga eru allt aðrar. Þeir vilja skattleggja strax og til allrar framtíðar og framkvæma einhvertímann seinna. Og nú bætist við að fyrst af öllu skal óskapnaðurinn veðsettur!!

Óska öllum lesendum gleðilegrar hátíðar.

 

 

 

 

 

Lán Vegagerðarinnar greidd með vegtollum

Skal engan undra

Það ætti enginn að vera undrandi yfir því þó mengunarský myndist yfir Reykjavík á lygnum dögum. Þetta er auðvitað mannanna verk, ekki þó þeirra sem voga sér að aka um á einkabílnum, heldur hinna, sem hafa staðið gegn allri eðlilegri framþróun á gatnakerfi borgarinnar í samræmi við þarfir.

Umferðarmannvirki, viðhald þeirra og viðbætur, eru eitthvað sem vinstrimenn skilja ekki, ekki frekar en meðhöndlun peninga, eins og fréttir síðustu daga bera skýrt merki. Því hafa þessi mál verið til vansa um nokkuð langt skeið í borginni og mengun því orðin meiri en ella hefði þurft.

Það er auðvitað alveg sjálfsagt að efla almenningssamgöngur, en það má þó ekki bitna á eðlilegu viðhaldi og endurnýjun gatnakerfisins. Tilraun til eflingar almenningssamgangna hefur nú staðið yfir í um einn áratug, með miklum fjármunum úr ríkissjóð. Samhliða því hefur viðhald gatna verið í algjöru lágmarki og í stað eflingar gatnakerfisins hefur verið markvisst skert af því, götur þrengdar, tvístefnugötum breytt í einstefnur og götum heilu hverfanna verið lokað.

Þrátt fyrir þetta, þrátt fyrir að ráðist hafi verið gegn einkabílnum á báða vegu, með auknum fjárútlánum til almenningssamgangna samhliða því að gera notkun hans fólki enn erfiðari, hefur þetta átak engu skilað, enn er sama hlutfall borgarbúa sem ferðast með almenningssamgöngum og við upphaf átaksins. Því vilja borgaryfirvöld ganga enn lengra, fá martgfallt meira úr sjóðum landsmanna og sjálfsagt skerða gatnakerfið enn frekar. Það mun ekki skila sér í hlutfallslegri aukningu þeirra sem ferðast með almenningssamgöngum en alveg örugglega mun mengun margfaldast!

Greiðfærara gatnakerfi, regluleg þrif á því og svo almenn snyrtimennska af hálfu yfirvalda í umhverfi þess, er leiðin til að minnka mengun. Rafbílar eru vissulega framtíðin, en það er nokkuð langt í þá framtíð og á meðan þarf að gera það sem hægt er. Hlutfall þeirra sem ferðast með almenningssamgöngum er ekki lausnin. Jafnvel þó tækist, með einhverjum göldrum, að fjölga þeim um 100%, sem er jú eitthvað sem þeir allra dreymnustu þora að hugsa, væri það hlutfall enn innan við 10% þeirra sem um borgina ferðast.

Sjálfur bý ég ekki í Reykjavík, en eins og aðrir landsmenn neyðist ég stundum til að heimsækja þessa höfuðborg okkar allra. Ég hef því ekkert raunverulegt val á milli almennings- eða einkasamgangna, fer á mínum bíl til borgarinnar og þær leið sem ég þarf að fara innan hennar. Fyrir nokkrum dögum þurfti ég að fara slíka háskaferð og er það svo sem ekki frásögufærandi, utan þess að vegna þeirra þrengsla sem yfirvöld borgarinnar hafa búið til, tók mig næstum hálfa klukkustund að komast leið sem að jafnaði ætti að vera hægt að aka á örfáum mínútum. Þar var umferðin með þeim hætti að hægt var að komast eina bíllengd í einu og síðan beðið í nokkurn tíma. Ég ek á bíl sem að jafnaði eyðir um eða innan við 5L/100. Eftir að hafa setið í þessari umferðarteppu, sem n.b. var ekki niðri í miðbæ, heldur mun austar í borginni, skoðaði ég eyðslumælinn í bílnum. Hann stóð þá í 11L/100. Hef aldrei áður séð bílinn hjá mér eyða svo miklu eldsneyti. Eyðsla og mengun haldast nokkuð í hendur og þarna var bíllinn minn, sem fyrir tveim árum uppfyllti mengunarreglur borgarinnar fyrir fríu bílastæði, farinn að menga eins og amerískur pick up!! Að því er mér skilst, af þeim sem eru heimavanari en ég innan borgarmarkanna, var þessi umferðarteppa alls ekki neitt einsdæmi, jafnvel frekar í minnikantinum á mælikvarða Reykjavíkur.

Þetta skýrir kannski hvers vegna í smáborg norður á hjara veraldar, þar sem sjaldnast er logn, skuli vera meiri mengun en í stórborgum Bandaríkjanna, þar sem allir íbúar Íslands kæmust fyrir í einni lítilli götu.

Segir þokuna í gær mengunarþoku

Túkallinn frá ömmu

Þvílíkt happ fyrir ríkisstjórnina að ung kona skyldi mæta á Klausturbar og nenna að sitja þar í fjóra klukkutíma til að taka upp fyllerísröfl nokkurra þingmanna, þar sem tveir þeirra urðu orðljótir. Annar þeirra þingmanna gengdi þá stöðu formanns samgöngunefndar og þurfti nú að yfirgefa það embætti. Við formennskunni tók fyrrverandi samgönguráðherra og höfundur þeirrar vegskattahugmynda sem núverandi samgönguráðherra andmælti harðlega fyrir síðustu kosningar en var síðan fljótur að samþykkja eftir að hafa fíflað kjósendur. Þessi upptaka á Klausturbar ætlar því að verða afdrifarík fyrir þjóðina.

Ekki líður sá dagur að þessi nýorðni formaður samgöngunefndar fái ekki heiðurssess í fjölmiðlum, þar sem hann heldur uppi látlausum áróðri fyrir vegsköttum, svo miklum að einn daginn las ég að sjálfur væri ég orðinn þeim hliðhollur. Sem betur fer fyrir sálarlíf mitt, þá var ég ekki orðinn svo forfallinn, heldur hafði bæjarstjórinn minn bara sýnt þessari tillögu áhuga. Engan annan hef ég fundið í mínu bæjarfélagi sem er sama sinnis og bæjarstjórinn, nema auðvitað nokkrir Framsóknarmenn, sem fylgja sínum formanni til heljar, þurfi þess.

Það er hins vegar hvernig málflutningur þessa nýorðna formanns samgöngunefndar sem kemur á óvart. Annað hvort er maðurinn svona víðáttu heimskur eða hann telur þjóðina heimska. Hvort heldur er, þá er ekki sæmandi þingmanni að flytja mál með þeim hætti er hann gerir. Þar talar hann eins og þriggja ára barn, sem ætlar að kaupa allt í heiminum fyrir túkallinn sem amma gaf því.

En hvað eru vegskattar? Enn sem komið er virðist enginn vita um hvað málið snýst, ekki annað en að þeir eigi að gera alla vegi betri, tvöfaldanir helstu leiða munu koma eins og ekkert sé, vegstyttingar verða svo örar að erfitt mun verða að rata um landið, einbreiðar brýr hverfa sem dögg fyrir sólu, malarvegir munu heyra sögunni til, jafnvel áður en gjaldtaka hefst og gott ef ekki verður bara borað gegnum öll fjöll sem fyrirfinnast á landinu. Ef málflutningur nýorðins formanns samgöngunefndar eru tekinn gildur, eru þetta svokallaðir vegskattar. Fyrir trúgjarna er þetta auðvitað hrein draumsýn!!

Ekkert hefur þó verið útfært hvar né hvernig skuli innheimta þessa skatta, ekkert gefið út hverjar tekjur ríkissjóðs skuli verða af þeim og enn síður hversu mikið landsmenn muni borga.

Talað er með óljósum hætti einhverskonar myndavéla rukkun á skattinum og að "stofnbrautir" verði skattlagðar. Ekkert hvaða stofnbrautir, hvort þarna er verið að tala um stofnbrautir ríkissjóðs innan sveitarfélaga eða utan, hvort menn megi búast við að verða rukkaðir oft á sömu leið, t.d. hringveginum. Hvort Akureyringur sem ætlar til Keflavíkur þurfi kannski að greiða allt að tíu sinnum skatt á leiðinni!

Ríkið ætlar auðvitað að fá einhverja X upphæð í sinn sjóð, en til að svo megi verða mun fólkið í landinu þurfa að borga XX til ríkissjóðs. Umsýslukostnaður, sem ríkisstjórnin hefur með öllu látið ógert að reikna, er töluverður. Kaup, uppsetning og viðhald myndavéla er hreint ekki ókeypis og svo þarf auðvitað vel mannaða skrifstofu til að lesa úr því sem frá kerfinu kemur og sjá um innheimtuna.

Málið er allt vanreifað og alls ekki klárt til samþykktar. Muni Alþingi samþykkja þetta í upphafi nýs árs er ljóst að verið er að gefa út óútfylltan víxil, sem síðan landsmenn þurfa að greiða. Virðing Alþingis er ekki með þeim hætti að því sé treystandi fyrir slíkum víxli. Þá þarf ekki að fara í neinar grafgötur með það að þeir fjármunir sem þarna eiga að innheimtast með nýjum skatti, mun fráleitt allir fara til vegabóta, ekki frekar en þau gjöld sem sett hafa verið í eldsneytið í sama tilgangi. Það eru engir sem greiða eins mikið til ríkissjóðs en einmitt bíleigendur, langt umfram þann kostnað sem ríkissjóður þarf að leggja til og þarna skal hoggið enn frekar í sama knérunn!!

Þá má ekki gleyma þeirri stóru staðreynd að landsbyggðafólk verður harðast fyrir þessum skatti. Í því Íslandi sem við lifum í dag er staðan með þeim hætti að heilsuþjónusta hefur að mestu færst til höfuðborgarinnar og því þarf það fólk að sækja slíka þjónustu að stæðstum hluta þangað. Þá mun auðvitað aukinn skattur á bílaumferð valda því að vöruverð mun hækka enn frekar á landsbyggðinni og er það nógu hátt fyrir. Fyrirtæki út á landi munu svo standa enn verr að vígi, þegar aukinn skattur leggst á flutning vöru þeirra á markað. Það mun leggja mörg fyrirtæki.

Enginn efast um að með fjölgun rafbíla mun skattheimtu ríkissjóðs til vegamála minnka. Þann vanda á þó ekki að færa á þá sem af einhverjum ástæðum geta ekki nýtt sér þá tækni. Þann vanda á að leysa með því að setja einhverskonar vegskatt á rafbíla, eins og þegar er gert á bíla sem nota eldsneyti. Vöruflutningar verða seint stundaðir með rafbílum, a.m.k. meðan tæknin er ekki meiri en nú er.

Hitt mætti alveg skoða, að skipta út skatti á eldsneyti og færa yfir á ekna kílómetra. Að allir borguðu ákveðinn skatt af akstri en ekki eldsneyti. Ekki þegar ekið er eftir ákveðnum vegum, heldur eftir eknum kílómetrum.

Tvísköttun vegna þessa málefnis, eins og stjórnvöld ætla sér með vegsköttum, má aldrei verða.

Skattlagning sem mismunar fólki eftir búsetu má heldur aldrei verða.

Túkallinn sem nýorðinn formaður samgöngunefndar ætlar að fá frá ömmu sinni, mun ekki duga honum til að kaupa allt í heiminum!!

 

 

 

 

Veggjöld samþykkt eftir áramót

Ráðherra niðurlægir kjósendur!

Eitt af stóru kosningaloforðum Framsóknar fyrir kosningarnar haustið 2017, var að vegagjöld yrðu aldrei tekin upp kæmist flokkurinn til valda. Formaður flokksins (SIJ) var duglegur að halda þessu kosningaloforði á lofti og koma vart fram í fjölmiðlum eða fram á fundum án þess að nefna einmitt þetta kosningaloforð.

Í fyrstu tveim viðtölum við fjölmiðla, eftir að hafa tekið við stól samgönguráðherra, ítrekaði SIJ enn og aftur þetta atriði. Síðan komu áramót, með sinni gleði og glaum. Eitthvað hefur ruglast í kolli ráðherrans í þeim gleðskap, því í fyrsta viðtali hans við fjölmiðla á árinu 2018, innan við viku frá því síðasta, var komið annað hljóð í kallinn. Nú voru veggjöld allt í einu orðin hans hugðarefni og hafa verið síðan.

Í þeirri frétt sem þessi pistil er hengdur við, er í fyrsta skipti sem fréttamaður nefnir þessar staðreyndir við ráðherrann og hann krafinn skýringa. Svar ráðherrans er vægast sagt undarlegt. Annað hvort er hann að hæðast að kjósendum og niðurlægja þá, nú eða eitthvað stórkostlegt er að í kolli ráðherrans!

Nú heldur hann því fram að hann hafi aldrei verið á móti veggjöldum, bara á móti tollahliðum. Hann nefnir sem dæmi að aðferðarfræðin við Hvalfjarðargöng þóknist honum! Er minni ráðherrans svo skert að hann man ekki að hann sjálfur var síðasti maður Íslands til að greiða toll í tollskýli Hvalfjarðargangna!! Íslenskir stjórnmálamenn hafa verið krafðir um geðrannsókn fyrir minna rugl!

Það er nú svo að nú þegar eru flest verk í vegagerð unnin af verktökum og því engin stefnubreyting þar á hjá ráðherra. Hitt má vel hugsa sér að verktakar taki einnig yfir hönnun og fjármögnun verkefna. Þá á einfaldlega að semja við þá verktaka um ákveðna greiðslu á ári hverju af vegafé. Veggjöld eiga ekkert að þurfa að koma til.

Hitt má svo aftur skoða að taka upp einhverskonar aðra aðferð við fjármögnun vegaframkvæmda en nú er. Það hlýtur þá að skoðast í því ljósi að núverandi aðferð leggist þá niður fyrir einhverja aðra. Tvísköttun á ekki og má ekki koma til greina, aldrei!!

Það er ljótt að hæðast að fólki, enn verra þegar ráðherrar telja sig þess umkomna að gera slíkt við sína kjósendur. Þingmenn og ekki síst ráðherrar eru starfsfólk kjósenda, ekki öfugt!!

Aðkoma einkaaðila flýti framkvæmdum

20 ára óréttlæti að ljúka

Á morgun lýkur loks skattalegu óréttlæti sem viðgengist hefur í 20 ár. Hluti landsmanna hefur verið skattlagður sérstaklega fyrir það eitt að eiga erindi til sinnar höfuðborgar. Hvort þetta stenst lög ætla ég ekki að tjá mig um, enda enginn þorað að láta á slíkt reyna.

Stundum hefur verið sagt að enginn sé neyddur til að fara göngin, að hægt sé að aka fyrir Hvalfjörð. Vissulega er nokkuð til í þessu, en þó ekki. Staðreyndin er sú að viðhald vegarins um Hvalfjörð hefur verið í skötulíki síðustu tuttugu ár, auk þess sem lítil snjóhreinsun vegarins gerir það að verkum að þessi möguleiki er fjarri því að vera raunhæfur, yfir vetrarmánuðina.

Hér á landi hefur verið valin sú leið að innheimta sérstakan skatt til vegabóta gegnum eldsneyti. Þannig greiða þeir sem nota vegakerfið sjálfir fyrir viðhald þess og endurbyggingu. Þeir sem ekki eiga eða nota bíla, hafa verið undanþegnir þeirri kvöð að bæta og halda við vegakerfi landsins. Þetta er í sjálfu sér réttlátt kerfi, þeir borga sem nota.

Einn hængur hefur þó verið á þessari skattlagningu, en hann er sá að misvitrir stjórnmálamenn haf sífellt sótt í þetta fé, til annarra nota. Því hefur sá skattur sem bíleigendur greiða í formi gjalds á eldsneyti, ekki skilað sér til vegabóta og stundum einungis lítill hluti þess verið nýttur til þeirra nota. Því er sú staða komin upp núna að vegakerfi landsins er orðið úr sér gengið og víða stór hættulegt.

Það var við lok níunda áratugar síðustu aldar og upphafi þess tíunda, sem nokkrir góðir menn fóru að vinna að því hörðum höndum að skoða hvernig mætti þvera Hvalfjörðinn. Hugmyndir um göng undir fjörðinn komu út úr þeirri vinnu, eftir að brú eða ferja voru ekki talin raunhæfar lausnir.

Um miðjan tíunda áratuginn var ákveðið að stofna félag um byggingu gangnanna og Spölur varð til. Göngin voru gerð og þau opnuð í júlí 1998, eða fyrir rúmum tuttugu árum síðan. Skiptar skoðanir voru um framkvæmdina, en fljótt kom í ljós hversu þörf hún var.

Þó að um einkaframkvæmd væri að ræða var að einhverjum óskiljanlegum ástæðum ákveðið að leggja skatt á hvern þann sem um göngin fóru og þannig átti að greiða hana upp. Þessi aðferðarfræði var vægast sagt undarleg. Vel mátti fá einkafyrirtæki til framkvæmdanna og reksturs gangnanna, en ríkið átti einfaldlega að greiða fyrir það, kannski á tuttugu árum, kannski styttri tíma, kannski lengri, allt eftir því hvernig um hefði samist.

Þann pening sem ríkið þurfti, til að greiða fyrir göngin, eignaðist það sjálfkrafa við opnun gangnanna, í formi sparnaðar annarsstaðar. Það gleymdist nefnilega að gera ráð fyrir því hvað göngin myndu spara ríkissjóð í viðhaldi á veginum fyrir Hvalfjörð. Ljóst er að spár um aukningu umferðar myndu leiða til þess að byggja þyrfti upp hver einasta metir af Hvalfjarðarvegi og halda honum síðan við, að ógleymdum stór auknum snjómokstri yfir vetrarmánuðina.

Hvað ríkissjóður hefur sparað á þessum tuttugu árum sem liðin eru, get ég ekki sagt til um, en ljóst er að búið væri að greiða göngin fyrir þá aura, fyrir nokkru. Þeir sem hafa ekið fyrir Hvalfjörð, á síðustu tuttugu árum, vita að þar þyrfti að kosta miklu til svo sá vegur gæti annað þeirri umferð sem um göngin fara, á hverjum degi.

Ég ætla rétt að vona að enginn stjórnmálamaður sé svo skini skroppinn að hann samþykki slíka staðbundna skattlagningu sem við Hvalfjarðargöng hafa verið. Það er með ólíkindum að sumir landsmenn þurfi að greiða aukaskatt til að ferðast milli landshluta, meðan aðrir þurfa þess ekki. Slíka mismunun mun enginn kjósandi láta bjóða sér aftur og refsa þeim stjórnmálamönnum harðlega sem að slíku stæðu.

Auðvitað er það svo að skattlagning í gegnum eldsneyti er ekki endilega rétta aðferðin, til að fjármagna viðhald vegakerfisins. Til eru aðrar leiðir, sem eru alveg jafn réttlátar. Hvergi þekkist þó tvöfalt kerfi, eins og þeir sem um Hvalfjarðargöng hafa ekið, síðust tuttugu ár, hafa þurft að búa við.

Víða erlendis eru tollhlið algeng og ökumenn greiða þar sinn hlut í mannvirkjum. Eðli málsins samkvæmt gengur slíkt ekki upp hér á landi, vegna þess hversu dreifbýlt landið er. Það myndi leiða af sér að fjölmennustu vegirnir yrðu þá greiðir og beinir, meðan minna eknir vegir væru verri. Minnst eknu vegirnir yrðu þá væntanlega bara moldarslóðar. Ætla mætti að þeir sem væru búnir að þvælast um nánast vegleysur, af Austurlandi eða Vestfjörðum, kæmu inn á nánast gullslegna vegi umhverfis höfuðborgina!

Þungaskattur, þar sem menn greiða skatt eftir eknum kílómetrum, er önnur leið. Þetta var í gildi gagnvart díselbílum hér á landi fyrir nokkrum áratugum, eða þar til farið var að lita díselolíu. Þá var þessi skattur færður í hana. Með fjölgun rafbíla má þó gera ráð fyrir að þetta fyrirkomulag verði ofaná í framtíðinni, það þarf nefnilega að viðhalda og endurbæta vegakerfið, þó við rafbílavæðum bílaflotann. 

En frumforsenda þess er auðvitað að afnema þá gjaldið úr eldsneytinu.

Það er sorglegt að hlusta á vegamálaráðherra tala fyrir skattskýlum, nánast við hver gatnamót. Þessi maður, sem fyrir kosningar sagði að ekki kæmi til greina að taka upp slíkt kerfi, var varla búinn að setjast í stólinn þægilega, þegar hann skipti um skoðun!

Ég trúi á hið góða í mannskepnunni, þó erfitt sé að hafa einhverja trú á ráðherranum. Ég trúi því að meðal þeirra 63 manna og kvenna, sem þjóðin kaus til stjórnunar landsins, séu a.m.k 32 sem hafa þá skynsemi sem þarf til að sinna þeim skildum sem þeir sóttust eftir. Þá þarf ekki að óttast þó einhverjir misvitrir eða jafnvel óvitrir, sitji í stól ráðherra!!

Gjaldtöku hætt um kl. 13 á morgun

Samgöngubót

Nú geta íbúar norðanverðra Vestfjarða farið að hlakka til, það styttist í að Dýrafjarðagöng opni.

Þá mun verða greiður vegur suður í Arnarfjörð, aldeilis ágæti sunnudagsrúntur. Vonandi sér Vegagerðin sóma sinn í að gera síðan hringtorg Arnarfjarðar megin við göngin, til að auðvelda mönnum að snúa við. Það er víst einhver bið eftir áframhaldi á vegabótum og nýjustu fregnir herma að bensín og díselbílar verði löngu úreltir, þegar loks næst að klára tenginu gangnanna við umheiminn, að sunnan verðu.

Vegamálaráðherra hefur nú gengið til liðs við hreppstjóra Reykjavíkurhrepps og ætlar að vera honum innan handar við að koma fjármunum í lóg. Borgarlína er nú fremst á dagskrá þeirra félaga svo kannski má ætla að ekki einungis bensín og díselbílar verði úreltir, heldur verði rafbílar búnir að fá sinn heiðurssess á byggðasöfnum landsins, þegar loks er hægt að klára þjóðveginn um Vestfirði!

 

 

Lengd ganganna orðin 3.658 metrar

Hver græðir svo á þessu helví... rugli?

Verslun með kolefniskvóta er eitthvað mesta rugl sem nokkrum manni hefur dottið til hugar. Þetta er eins og að sópa ruslinu undir teppið hjá sér.

Fyrir það fyrsta þá er stór merkilegt að örfáum einstaklingum hafi tekist að fífla alla heimsbyggðina. Þetta er gert í nafni vísinda, sem jafnvel vísindi miðalda myndu skammast sín fyrir. Að einhver faktor í andrúmslofti jarðar, agnarsmátt brot af enn minna broti, skuli geta leitt til veðurfarsbreytinga, er auðvitað algerlega út úr kú. Sá orkugjafi sem sér um að halda jörðinni byggilegri, sjálf sólin, er auðvitað þar í aðalhlutverki og ansi lítið sem mannkynið getur þar við gert.

Fyrir það fyrsta þá sýna borkjarnar m.a. úr Grænlandsjökli, sem ná tugi þúsund ára aftur í tímann, að oft hefur verið mun hlýrra á jörðu en nú. Þetta segir manni fyrst og fremst að Grænlandsjökull bráðnar ekki, jafnvel þó hitastig jarðar sé mun hærra en nú og standi yfir í nokkrar aldir. Þó fullyrða menn að jökullinn muni hverfa á innanvið einni öld, ef hitasig jarðar hækkar örlítið meira!

Í öðru lagi, ef menn leggja trúnað á þetta rugl, þá væri fróðlegt að fá að vita hvernig verslun með kolefniskvóta á að minnka losun þessa efnis. Flugvélar munu fljúga um loftin blá áfram og skip sigla um höfin. Það eina sem skeður er að viðskiptavinir flug- og skipafélaga þurfa að borga meira fyrir þjónustuna og einhverjir útvaldir fá þann pening.

Mest er þó fásinnan í þessu öllu þegar eyja norður í miðju Atlantshafi er farin að framleiða sitt rafmagn að mestu með olíu- og kolakyntum orkuverum, auk kjarnorku. Þó finnast slík orkuver hvergi á eyjunni og þarf að fara yfir 1000 km út fyrir landsteina hennar til að finna slík ver!! Þeir íbúar eyjunnar sem vilja nota vistvæna orku þurfa nú að greiða auka peninga til að svo megi vera. Og einhver út í hinum stóra heimi græðir síðan á þeim viðskiptum!

Kannski á eftir að hlýna enn frekar á jörðinni, kannski fer að kólna aftur, það mun tíminn leiða í ljós. Þar verður sólin í aðalhlutverki, ekki mannskepnan.

https://www.youtube.com/watch?v=oYhCQv5tNsQ

 

Verð losunarheimilda í sögulegu hámarki

Þegar auðmenn taka upp budduna

Enn er verið að tefja að alvöru vegtenging fáist fyrir sunnanverða Vestfirði. Fyrir kosningar í vor lá ljóst fyrir að vegur um Teigskó yrði fyrir valinu, einungis eftir að fá samþykkt opinberra yfirvalda. Eftir kosningar kom annað hljóð í skrokkinn. Þá var allt í einu nauðsynlegt að skoða fleiri leiðir. Bræður tveir, sem taldir eru til auðmanna þessa lands, tóku upp á því að opna buddur sínar fyrir nýju sveitarstjórnina.

En eins og allir vita, opna auðmenn ekki buddur sínar án þess að fá eitthvað í staðinn. Og það varð raunin. Ráðinn var norsk verkfræðistofa til að koma með nýja og "ferska" sýn. Auðvitað var sú sýn eins og til var ætlast, vegur skyldi lagður annarstaðar en um Teigskóg. Þeir norsku lögðu til að brúað skildi milli Reykjaness og Skálaness, 800 metra langa brú. Það tók norsku verkfræðistofuna ekki nema nokkra daga að komast að þessari niðurstöðu. Enda var henni ekki ætlað að finna ódýrustu eða bestu leiðina, heldur einhverja aðra en um Teigskóg. Hreppsnefndinni hafði þarna tekist að koma málinu í algert uppnám, fyrir tilstilli tveggja bræðra, sem sáu sér einhvern hag í að tefja málið.

Forsendur norsku verkfræðistofunnar eru í algjörum molum. Fyrir það fyrsta gerir hún ráð fyrir að vegurinn að Reykhólum verði nýttur áfram, einungis gert ráð fyrir nýrri tengingu í báða enda hans. Þeir sem þennan veg hafa ekið vita mætavel að það er alger firra, byggja þarf þann veg upp frá grunni, eigi hann að taka við allri þeirri umferð sem til sunnanverðra Vestjarða fer og síðan þeirri umferð sem bætist við eftir að Dýrafjarðargöng hafa verið kláruð og vetrarvegur yfir Dynjandis- og Botnsheið verður lagður. Vegstæðið liggur þarna um skógi vaxið svæði og hætt við að umhverfisspjöll verði mikil við lagningu nýs vegar þarna, auk þess aukakostnaðar sem af hlýst.

Þá liggja ekki fyrir neinar alvöru rannsóknir á hvernig botnlög eru í utanverðum Þorskafirði og því ekki hver kostnaður er við brúarstólpa þar, eða hvort yfir höfuð er hægt að brúa þarna. Kostnaðaráætlun þeirra norsku er því óskhyggja ein. Sem rök fyrir máli sínu nefnir þessi norska verkfræðistofa brúargerð í Noregi. Hvergi veit ég til að brúað hafi verið þar, ef hægt hefur verið að leggja veg um láglendi án slíks ofurmannvirkis og alls ekki ef vegalengdir aukast við brúargerð. Enda Norðmenn sparir á aurinn og fara vel með hann.

Teigskógur er eins mikið rangnefni og hugsast getur, á því kjarri sem vex neðarlega í suðurhlíðum Hallsteinsnesfjalls og nægir að ganga þar uppréttur til að sjá til allra átta. Mun fallegri og stærri skóga má finna þarna nærri og má t.d. nefna skóginn fyrir ofan Bjarkarlund og auðvitað skóginn neðan Barmahlíðar, þar sem núverandi vegur til Reykhóla liggur. Fleiri slíka skóga má nefna á sunnanverðum Vestfjörðum og austur um Barðaströnd.

Verndargildi Teigsskógar er ekkert, enda búið að planta í hann erlendum trjám, eins og t.d. Alaskaösp.

Margir hafa fundið hjá sér hvöt til að skrifa um þetta blessaða kjarr, því til varnar. Efast ég um að margir þeirra hafi farið á staðinn til að líta "djásnið" augum, enda ekki auðvelt að komast þangað. Læst hlið og ekki nema fyrir útvalda að komast þangað. Þarf að fara á svig við lög ef ætlunin er fyrir hinn almenna Íslendinga að komast á svæðið.

Eftir að upplýst var að tveir bræður væru að fjármagna ósættið um löngu þarfa veglagningu um sunnanverða Vestfirði, með því að bera fé á sveitarstjórn Reykhólahrepps, dettur manni óneitanlega í hug að kannski hafi hafi sú hvöt, til skrifta, eitthvað að gera með buddur bræðranna og jafnvel kærumál hinna ýmsu svokallaðra hagsmunaaðila séu af sömu rót sprottnar. Reyndar eru flest þau hagsmunafélög á suð-vestur horni landsins.

Það er alveg dæmalaust að sveitarstjórn Reykhólahrepps hafi látið tvo bræður hafa sig að fíflum og það fyrir örfár krónur. Þarna tókst henni að flækja málið enn frekar og búa til enn meira ósætti, bæði innan eigin sveitarfélags en ekki síður þeirra sem búa vestan þess. Það er í alvöru spurning hvort sveitarstjórn hafi með þessu framferði, að láta auðmenn kaupa sig, ekki gerst brotleg við stjórnsýslulög. Og hverjar eru hvatir þessara bræðra, eða hagsmunir, að þeir telji nauðsynlegt að bera fé á sveitarstjórn?!

Til að það valdi ekki misskilningi, þá býr höfundur ekki í Reykhólahreppi eða vestan hans, en ofbýður hvernig komið er fram við það fólk sem þar býr!!

 

Vextir?

Hægt er að líta sem svo að þessir 4 milljarðar, sem ríkisstjórnin samþykkti sem "aukafjárveitingu" til vegamála, sé einungis lítill hluti af þeim vöxtum sem ríkissjóður skuldar til málaflokksins.

Bílaeign landsmanna skilar ríkissjóði hátt í 100 milljarða tekjum á ári hverju. Stór hluti þess fjár er skattekja sem beinlínis er eyrnamerkt vegakerfi landsins. Aldrei hefur þó það fé allt skilað sér til málaflokksins, hefur verið nýtt til annarra þátta í rekstri ríkissjóðs. Yfir allan þjófabálk tók þó í kjölfar hrunsins, þegar fjármagn til viðhalds og endurbóta vegakerfisins var skert svo hressilega að vegakerfið beið stór skaða af. Enn hefur ekki náðst að koma fjárframlögum til vegamála á sama grunn og fyrir hrun, jafnvel þó ríkissjóður standi nú enn betur en nokkurn tíma áður. Enda er sá hluti vegakerfisins sem enn tórir, að hruni kominn. Ekki finnst sá vegspotti í vegakerfi landsins sem hægt er að segja að sé í lagi!! Um 70% vegakerfisins nær einungis einni til tveim stjörnum af fimm, samkvæmt úttekt EuroRAP og enginn vegspotti nær fimm stjörnum!!

4 milljarðar nú til viðbótar við þá 8 milljarða sem eru á fjárlögum, til viðhalds og endurbóta vegakerfisins, er lítið brot af þeim 100 milljörðum sem ríkissjóður aflar af bíleigendum. Það er því stór skattur sem þeir þurfa að greiða til reksturs ríkisbáknsins, umfram aðra skattgreiðendur, eða hátt í 90 milljarðar króna. Það gerir að meðaltali aukaskatt upp á vel yfir 400.000 kr. á hvern bíl í landinu, ár hvert, auk alls kostnaðar við viðhald og endurbætur vegakerfisins.

Það má nefna fleira, sem rökstyður þá kenningu að þessir 4 milljarðar séu einungis vextir af láni ríkisins frá bíleigendum. Hvalfjarðargöng voru byggð fyrir réttum tuttugu árum síðan. Allan kostnað af þeirri framkvæmd hafa þeir greitt sem um göngin hafa ekið og vel það. Auk auðvitað að greiða ríkinu fullan skatt af þeim sama akstri.

Við tilkomu Hvalfjarðargangna var öll uppbygging og endurbætur vegarins fyrir fjörðinn stöðvuð og viðhald þess vegar skert fram úr hófi. Við þetta sparaði ríkissjóður slíka upphæð, sem ökumenn um göngin greiddu, að næsta víst má telja að 4 milljarðarnir séu rétt vextir þeirrar upphæðar!

Það er ljóst að ríkissjóður hefur tekið einhliða lán hjá bíleigendum þessa lands, án þess þeir hafi getað rönd við reyst og er enn að stunda þessa iðju. Á þessu ári mun fara til málaflokksins 12 milljarðar, eins og áður sagði. Þetta er einungis brot þess fjár sem eyrnamerkt er til viðhalds og endurbóta vegakerfisins, af þeim sköttum sem bíleigendum er gert að greiða.

Eðli málsins samkvæmt, bitna skattar á bíleigendur fyrst og fremst á landsbyggðafólki. Það býr ekki við sama lúxus og höfuðborgarbúar, að hafa kost á að sleppa einfaldlega bílaeign. Þar koma til fjarlægðir við öll aðföng, sækja sér vinnu og ekki síst við að sækja sér þjónustu. Mörg er sú þjónusta sem landsbyggðafólk þarf að sækja, er einungis veitt á höfuðborgarsvæðinu. Þá valda óhóflegir skattar á rekstur bílaflotans því að öll vara verður dýrari á landsbyggðinni og samkeppni fyrirtækja verður erfiðari við fyrirtæki á höfuðborgarsvæðinu.

Þetta er því landsbyggðaskattur.

Að ráðherra skuli hæla sér að því að honum hafi tekist að kría út 4 milljarða úr ríkissjóð, af þeim hundruðum milljarða sem ríkissjóður hefur stolið frá málaflokknum gegnum tíðina, tugum milljarða á þessu ári, er lítilmannlegt!!

Fjórir milljarðar í brýnar vegaframkvæmdir