Um hæfi, óhæfi, EES og fleira

Sú undarlega staða kom upp á Alþingi Íslendinga fyrir rúmum mánuði síðan, að málefni sem barst forsætisnefnd var ekki hægt að afgreiða þar sem allir sjö forsetar Alþingis voru óhæfir til að taka á málinu. Þrátt fyrir þá óhæfni, ákvað forseti Alþingis, eða forsætisnefnd, að skipa nýja forseta þingsins. Ekki fundust þó fleiri en tveir, af þeim 63 sem þingið sitja, sem bæði töldust hæfir til að taka á málinu og voru tilkippilegir í þann leik. Vissulega er gleðilegt þegar kjörnir eða skipaðir fulltrúar víkja þegar hæfi þeirra þverr, ekki alltaf sem slíkt gerist hér á landi. Skugginn sem fellur þó á er sá að ekki verður annað séð en að Alþingi hafi með þessari gjörð brotið 3ju grein laga um þingsköp. Þar er skýrt kveðið á um forseta og sex varaforseta Alþingis.  Ekki ætla ég að hafa þá sögu lengri núna, þó hægt væri að skrifa marga pistla um það mál.

Í lok ágúst á síðasta ári skipaði utanríkisráðherra starfshóp til að meta kosti og ókosti EES samningsins. Formaður þess hóps er Björn Bjarnason, fyrrum þingmaður og ráðherra. Með honum sitja Kristrún Heimisdóttir, fyrrum varaþingmaður Samfylkingar og framkvæmdarstjóri SI og Bergþóra Halldórsdóttir, lögmaður SA. Allt ágætis fólk sem örugglega mun gera sitt best þó erfitt sé að sjá hlutleysi þess í málaflokknum.

Reyndar er formaður hópsins þegar búinn að gera störf starfshópsins marklaus, hver svo sem niðurstaðan verður. Hlutleysi veltur á ýmsu, en þó efast enginn að þar skiptir þó mestu máli hvernig menn tjá sig. Þetta vissu allir sjö forsetar Alþingis, er þeir viku frá máli sem á þeirra borð kom. Þetta virðist hins vegar ekki formaður starfshóps um mat á kostum og ókostum EES samningsins gera.

Björn Bjarnason heldur úti eigin bloggsíðu, þar sem hann tjáir hugleiðingar sínar um hin ýmsu mál, daglega. Oft er gaman að lesa pistla Björns, enda maðurinn ágætlega stílfær.

Síðastliðinn mánuð brá Björn ekki útaf þessari reglu sinni. Einn pistill á dag, rétt eins og klukka. Í þeim mánuði fjölluðu um þriðjungur pistla hans um EES, ESB eða önnur mál því nátengdu. Björn hefur í sjálfu sér aldrei dregið dul á hug sinn til EES. Annað kemur á daginn þegar að ESB kemur. Þá virðist hellst skipta máli hver tjáir sig, hvern hann er að gagnrýna eða sannmælast. Það er t.d. öruggt þegar einhver Samfylkingarmaður hælir ESB þá er Björn andstæðingur sambandsins. Ef annar sem er honum nær í pólitík mærir sambandið, gerir Björn slíkt hið sama. Þegar hann velur að tjá sig um það án þess að vera að svar öðrum, fer hins vegar ekki milli mála að ást hans til ESB er meiri en ætla mætti. Þetta sést vel í þeim mörgu pistlum sem hann hefur ritað um Brexit, en þar gagnrýnir hann Breta hart fyrir þá ósvinnu að hafa dottið til hugar að vilja yfirgefa sambandið og síst of mikið gert hjá fulltrúum ESB í því að hefna þess.

En starfshópur Björns á ekki að fjalla um ESB og honum því heimilt að ræða það opinberlega eins og honum sýnist. Það er EES samningurinn sem starfshópurinn á að skoða og meta. Þar skiptir engu máli hver tjáir sig eða hvernig, Björn tekur ætið upp hanska EES og er ósínkur við það. Skrif hans um orkupakkann hafa verið mörg og sum hver ákaflega undarleg. Fer þar fram með fullyrðingar sem ekki standast og er ósínkur á að rangnefna menn og gera lítið úr þeim. Gengur jafnvel svo langt að nefna einhvern virtasta sérfræðin Norðmanna í Evrópurétti sem lögfræðing á þröngu siði fiskveiða, einungis vegna þess að sá maður hefur verið talsmaður þeirra sem vilja segja upp aðild Noregs að EES samningnum. Kannski er það einmitt vegna þeirrar afstöðu sinnar sem sá lögfræðingur hefur sérhæft sig í Evrópurétti, til að vinna gegn öllum þeim sem eru á launum frá Brussel og þá um leið að vinna fyrir stórann meirihluta norsku þjóðarinnar.

Jafnvel í gær tókst Birni að koma hug sínum til EES að, í pistli sínum um einkavæðingu bankanna og gagnrýni á skrif Þórðar Snæs Júlíussonar um það mál. Þar vill Björn meina að engin hætta felist í einkavæðingu nú, enda sé regluumhverfið orðið allt annað í dag, þökk sé EES samningnum. Honum láist hins vegar að geta þess að hrun bankakerfisins náði þeim skala að koma landinu nánast á hausinn, að fjöldi fjölskyldna landsins endaði beinlínis á götunni, einmitt vegna EES samningsins og ákvæða hans um frjálst flæði fjármagns.

Einkavæðing bankanna hefði sjálfsagt getað orðið, þó enginn EES samningur hefði verið til staðar, en vegna þess samnings og ákvæðis um frjálst flæði fjármagns milli landa, gat sú einkavæðing skapað þá stöðu að bankakerfið óx langt umfram getu landsins til að standa undir því og því fór sem fór. Meðan við erum aðilar að EES samningnum getur slíkt gerst aftur, alveg sama hversu mikil lög og miklar reglur eru settar. Það verður þá bara enn meira spennandi að komast framhjá þeim. Því er í raun forsenda þess að allt bankakerfið verði einkavætt, að EES samningnum og þeirri tengingu sem hann gerir okkur við markaði sem við eru okkur ofurefli, verði segja upp.

Óhæfi Björns til mats á kostum og ókostum EES samningsins er algjört og ljóst að hann mun ekki segja sig frá þeirri vinnu. Gulli ætti því að kalla hópinn til sín, uppræta hann og stofna nýjan, með fólki þar sem ekki verður efast um hæfi.

 

Að leggja eða leggja ekki streng

Fyrir utan ESB flokkana tvo, sem allt mæra er kemur frá Brussel, eru einungis eftir nokkrir þingmenn og ráðherrar Sjálfstæðisflokks, sem aðhyllast 3. orkupakka sambandsins. Hver ástæða þess er hefur ekki komið fram en óneitanlega læðist að manni sá grunur að þar búi eitthvað að baki, eitthvað annað en hagur þjóðarinnar. Það væri þarft verkefni fyrir "fjórða valdið" að kafa nánar í þetta, að skoða hvað veldur því að nokkrum þingmönnum og ráðherrum móðurflokks okkar er svo brátt um að svíkja flokk sinn og þjóð.

Nú hefur helsti talsmaður þessa hóps og sá sem í raun fer með forræði yfir málinu innan ríkisstjórnarinnar, fengið starfsfólk sitt í ráðuneytinu til að gefa út eins konar minnisblað. Þetta blað er sett fram sem "spurningar og svör" en er þó í raun einungis tilraun til að kveða niður þá gagnrýni sem verið hefur á orkupakkann. Þarna er haldið uppi fullyrðingum og einu vísanir í heimildir eru í innanbúðaskrif þeirra sjálfra, auk skrifa þeirra sem berjast harðast fyrir orkustreng til útlanda.

Vegna þess hversu hratt fjarar nú undan stuðningi við orkupakka ESB, er leitast við að koma þeirri hugsun til landsmanna að sjálfur EES samningurinn komi í veg fyrir að við getum sem þjóð, neitað um lagningu strengs til landa ESB/EES. Að sjálf tilskipunin um orkupakka 3 komi í raun því máli ekki við. Þarna er í raun verið að viðurkenna að tilskipunin muni færa valdið um lagningu á streng til ESB, en reynt að deyfa þá hugsun með því að halda fram að EES samningurinn geri slíkt hið sama.

Nú ætla ég ekki að fara út í lögfræðilegar vangaveltur, enda ekki menntaður á því sviði, læt nægja að taka orð þeirra löglærðu manna sem hafa lagt fyrir sig Evrópurétt sem sérþekkingu, trúanleg. Þeir eru ekki í neinum vafa um að orkupakki 3 færi valdið úr landi og gaman væri að fá þeirra álit á því hvort þetta vald hafi í raun færst úr landi strax við samþykkt EES samningsins, eins og haldið er fram í minnisblaði ráðuneytisins.

Sé svo er ljóst að EES samningurinn þjónar okkur ekki lengur.

Mögulega óheimilt að banna sæstreng

Hvað býr að baki?

Hvað býr að baki því að ráðherra velur að senda röð "tísta" um orkupakka ESB? Var ríkisstjórnin ekki búin að fresta málinu? Var sú frestun ekki til að láta færustu sérfræðinga skoða það nánar? Á ráðherra þá ekki að halda sig til hlés, meðan slík skoðun fer fram? Eða er kannski eitthvað annað sem býr að baki þeirri festu sem ráðherrann hefur í málinu? Kannski eitthvað sem hún óttast að komi fram við frekari skoðun?

Ráðherra fullyrðir að ekkert afsal fylgi samþykkt orkupakka ESB. Þetta eru menn ekki sammála um og færustu lögfræðingar í Evrópurétti, bæði innlendir og erlendir, telja þessa fullyrðingu hennar ranga.

Þá talar ráðherrann um að ákvörðun um hvort sæstrengur verði lagður til Bretlands, muni áfram verða á valdi Alþingis. Sömu sérfræðingar í Evrópurétti eru ósammála þessari fullyrðingu einnig.

Það eru fyrst og fremst þessi tvö atriði sem skilur á milli þeirra sem samþykkja vilja orkupakkann og hinna sem eru honum mótfallnir, enda snýst sjálfstæði okkar að stórum hluta um að halda yfirráðum um þessi mál. Af þeim sökum var málinu frestað, svo hægt væri að skoða það nánar. Því kemur þetta "tíst" ráðherrans eins og skrattinn úr sauðaleggnum.

En það er ekki bara skoðanamunurinn sem fram kemur í skrifum ráðherrans, þau opinbera einnig hroka hennar og tillitsleysi til skoðana annarra og gerir hún fólki upp sakir, sem henni eru ekki sammála.

Ráðherrann fullyrðir að þeir sem á móti orkupakkanum eru, séu einnig á móti EES samningnum. Þetta tvennt er sitt hvor hluturinn og algerlega óháð hvoru öðru, nema að orkupakkinn verði samþykktur. Þá mun eina ráðið sem eftir er, til að halda völdum yfir orkuauðlindinni, vera að segja upp EES samningnum. Ekkert annað svar verður þá til fyrir okkur sem þjóð!!

Því ættu þeir sem vilja EES samningnum allt hið besta og að hann verði við lýði áfram, að fara varlega og bíða með allar fullyrðingar um orkupakkann þar til hann hefur fengið fullkomna skoðun færustu manna á þessu sviði! Það sæmir ekki ráðherra að bulla um eitthvað sem hún greinilega hefur mjög litla þekkingu á!!

Vissulega hafa sumir kallað eftir endurskoðun EES samningsins, enda hann að verða 30 ára gamall og fullt tilefni til að skoða hvernig hann gagnast okkur. Endurskoðun og uppsögn er þó sitt hvað, eins og ráðherra hlýtur að vita. Því miður var sú nefnd sem skipuð var til skoðunar hans þannig samsett, að niðurstaða hennar liggur í raun ljós fyrir. Þar voru skipaðir tveir yfirlýstir ESB sinnar, með formann sem hefur einstaka ást á EES samningnum. Niðurstaða er því fyrirfram pöntuð og mun ekki slá á gagnrýnisraddir á þann samning, þvert á móti. 

Hitt liggur ljóst fyrir, að ef orkupakkinn verður samþykktur og það rennur upp fyrir þjóðinni hversu frámunalegur afleikur það var, mun verða næsta auðvelt að fá hana á það band að segja þeim samningi einhliða upp. Sjálfstæði okkar er meira virði en einhver 30 ára stórgallaður samningur, sem í þokkabót var samþykktur með minnsta mögulega meirihluta á Alþingi og án aðkomu þjóðarinnar!!

 

Er ekki afsal á forræði auðlindarinnar

Eitt örstutt skref

Segja má að náðst hafi að stíga eitt örstutt skref frá þeirri forarmýri sem stjórnvöld ætluðu að leiða þjóðina útí, a.m.k. er staldrað við.

Tilkynning utanríkisráðherra, seint í gærkvöldi, um að frestað væri framlagningu frumvarpi um orkupakka ESB, kom nokkuð á óvart, eða þannig. Kannski eru þingmenn Sjálfstæðisflokks eitthvað orðnir hræddir um stóla sína, enda ljóst að hratt fjarar undan flokknum.

En þetta er þó enginn sigur, einungis örstutt vopnahlé. Frumvarpið mun verða lagt fram og því engin ástæða til að hrósa happi strax.

Gulli segir í þessari fréttatilkynningu að ákveðið hafi verið að láta sérfræðinga skoða málið. Er hann virkilega að segja okkur að slík skoðun hafi ekki enn farið fram?. Skipa á hóp sérfræðinga, vonandi þó ekki sérfræðinga í að tala niður gagnrýnisraddir, til að skoða þetta nánar. Reyndar nefnir hann að þeir sem mest hafa gegn málinu talað, muni fá sæti í þeim hóp, svo kannski er von.

Það er einlæg von mín að ráðherra auðnist að skipa í þessa nefnd þá sem mesta þekkingu hafa á málinu, þá sem mest hafa kynnt sér það. Þar má t.d. nefna Bjarna Jónsson, rafmagnsverkfræðing.

Reyndar má svo sem búast við öllu. Eftir skipan nefndar um skoðun á EES samningnum, að kröfu Alþingis, þar sem tveir yfirlýstir ESB sinnar fengu sæti og yfir þeim settur maður sem hefur einstaka ást á EES samningnum, gæti allt eins orðið að þessi "sérfræðihópur" ráðherrans verði skipaður af þeim einum sem með orkusamningnum hafa talað.

En bíðum og sjáum til.

Fresta orkupakkanum til vors

Erum á réttri leið

Umræðan um orkupakka 3, frá ESB, tekur á sig nýja mynd. Nú er sendiherra ESB á Íslandi farinn að tjá sig um það mál í fjölmiðlum. Þó það sé vissulega stór undarlegt og ekki talið eðlilegt í störfum sendiherra að skipta sér af pólitískum málum í sínu gistiandi, er þetta því miður ekki einsdæmi. Forveri hans frá ESB gerði slíkt hið sama í tengslum við umræðuna um aðildarumsókn okkar að ESB, á sínum tíma. Þeim sendiherra var gert að yfirgefa landið, eftir þau afskipti sín og það sama hlýtur að gilda um þann sem nú er fulltrúi ESB á Íslandi. Það eru eðlileg viðbrögð og gild um allan heim. Hitt er svo önnur saga, hvers vegna ríkjasamband er með sendiherra hér á landi, slíkar stöður eiga einungis þjóðríki að hafa.

Eitt er þó víst, að þegar ESB er farið að senda sinn fulltrúa í fjölmiðla hér á landi,er ljóst að málið er mjög heilagt ESB og sannar það eitt að við sem gegn þessum orkupakka tölum, erum á réttri leið.

Ekki ætla ég að ræða grein sendiherrans hér, að öðru leyti en því að þar sannar hann það sem haldið hefur verið fram, að áhrif neitunar tilskipunarinnar mun einungis heimila ESB að óvirkja þær tilskipanir er snúa að sama máli, þ.e. orkumálum.

Þetta er vissulega þarft í umræðuna, nú þegar einu rökin sem eftir eru hjá þeim sem tilskipunina vilja samþykkja, eru að sjálfur EES samningurinn gæti verið í húfi ef hún ekki verður samþykkt. Jafnvel stjórnmálaskýrendur fengnir til að tala því máli.

Svo rammt kveður reyndar að þeim málflutningi nú, að enginn þeirra sem tilskipunina vilja samþykkja kemur í fjölmiðla án þess að nefna einmitt þetta atriði. Þetta hengja þeir örfáu þingmenn Sjálfstæðisflokks, sem þora að tjá sig um málið, sig einmitt á þó þeir segist andvígur tilskipuninni. Vilja fá að vita hvað áhrif neitun tilskipunarinnar hefur á EES samninginn! Ættu þessir þingmenn ekki frekar að spyrja hvað gott samþykkt hennar hefur fyrir Ísland?!

Það er búið að afsanna hið keypta lögfræðiálit ráðherrans um málið, það liggur ljóst fyrir að strengur milli Íslands og Bretlands er á plönum ESB og nú hefur sendiherra ESB á Íslandi sannað að EES samningurinn er ekki að veði þó tilskipuninni verði hafnað, einungis kaflinn um orkumál.

Því er eina spurningin sem eftir er; hvað gott hefur þessi pakki fyrir okkur Íslendinga? Öðru þurfa þingmenn ekki að spyrja sig.

Hitt er ljóst, að þessi orkupakki mun hafa mikil áhrif fyrir ESB, það sanna afskipti sendiherra þeirra af pólitískum innanlandsmálum hér á landi. Þó snúa þau áhrif ekki að orkumálum innan ESB, enda orkuframleiðslugeta okkar einungis brotabrot af orkuþörf landa ESB, svo lítil að engu skiptir. Þarna eru einungis um völd ESB að ræða, völd til að ráða sem allra mestu.

Við sem tölum gegn orkupakka 3, frá ESB, erum greinilega á réttri leið!!

 

 

Eitt augnablik

Eitt augnablik hélt maður að loks væri eitthvað að rofa til í kolli ráðherra, eftir að fréttastofa rúv útvarpaði um miðjan dag í gær, frétt um að ráðherrann væri ekki viss um hvort meirihluti væri fyrir samþykkt tilskipunar ESB um orkupakka 3 og jafnvel mátti skilja á þeirri frétt að hún sjálf væri nokkuð andhverf honum. Að þetta væri vandi sem hún hafi, óumbeðið, fengið upp í hendurnar. En svo komu sjónvarpsfréttir, þar sem viðtalið var sent út. Þá varð ljóst að lítið hafði breyst, enn er setið við sama heygarðshornið.

En nú voru önnur rök uppi. Eftir að hið keypta lögfræðiálit ráðherrans hefur verið tætt í frumeindir og opinberað að lagning sæstrengs er kominn mun lengra en haldið hefur verið fram, hefur ráðherrann nú hengt sig á ný rök: Óvissu um hvað muni verða um EES samninginn, verði tilskipuninni hafnað.

Þvílík fyrra! Er ráðherrann að gera því skóna að Alþingi sé ekki fært að hafna tilskipunum frá ESB, án þess að setja sjálfan EES samninginn í uppnám? Til hvers þá að taka slíkar tilskipanir til þinglegrar meðferðar? Og hver er þá túlkun ráherrans á samningum, svona yfirleitt? Nú ef svo væri, að sjálfur EES samningurinn væri í uppnámi, þá er ljóst að sá samningur þjónar okkur ekki lengur og einfaldast að segja honum upp!

Í þeirri frétt sem þetta blogg er hengt við, heldur ráðherrann því fram að engin samskipti hafi verið höfð við ráðuneytið um lagningu á sæstreng til Bretlands. Þarna fer ráðherrann sennilega full langt í þægni sinni við sína yfirmenn, enda klárt mál að þessi strengur væri ekki á borði ESB og að ekkert fyrirtæki væri komið á fulla ferð í fjármögnun á lagningu hans, nema með vitund og vilja ráðuneytisins. Henni til varnar er hugsanlegt að hún viti ekki af þeim samskiptum, að embættismenn ráðuneytisins hafa þar farið að baki henni. Sé svo, er hún með öllu óhæf í stól ráðherra.

 

Þar sem ég hef nú skrifað nokkrar greinar þar sem fram kemur nokkur ádeila á Þórdísi Kolbrúnu Gylfadóttur, vil ég árétta að þar er ég alls ekki að deila á hana sem persónu. Hún fer hins vegar með forsjá þess máls sem ég deili hart á og að auki er hún, enn, þingmaður í mínu kjördæmi. Á þeim forsendum byggjast mín skrif.

Ráðuneytið hefur ekki tekið afstöðu

Er búið að gelda alla þingmenn Sjálfstæðisflokks?

Það var hálf sorglegt að hlusta á Brynjar í þættinum Þingvellir á K100. Hann fór eins og köttur um heitan graut og þorði ekki að segja neitt af viti. Sneri úr og í.

Þó hafðist upp úr honum að honum hugnaðist ekki 3.orkupakkinn frá Brussel, talaði um að ekki mætti skerða þá hagmuni sem EES samningurinn gefur, að hans mati og bar síðan við að eitthvað óskýrt væri með gildi þess samnings ef Ísland hafnar 3.orkupakkanum. Varðandi EES samninginn vildi þingmaðurinn alls ekki segja þeim samning upp en taldi hann þó mein gallaðan og kröfur ESB um sífellt meiri völd gegnum hann, ótækar.

Hitt var aftur skrítnara, afsökunin um að ekki sé vitað hvað skeður ef tilskipuninni verður hafnað. Þar má benda þingmanninum á að lesa þann samning, nú eða ræða við einhverja þá sem stóðu að gerð hans af Íslands hálfu, t.d. þáverandi utanríkisráðherra. Þá kemst þingmaðurinn að þeirri augljósu niðurstöðu að ekkert mun gerast, annað en að hugsanleg muni ESB aftengja fyrstu tvo orkupakkana. Þá gæti Brynjar einnig velt fyrir sér hvers vegna Alþingi þarf að taka þessa tilskipun til afgreiðslu og atkvæðagreiðslu, ef ekki má hafna henni.

Um þá hagsmuni sem við Íslendingar höfum af EES samningnum er fátt að segja og ekki allir á eitt sáttir. Í það minnsta er svo komið í dag að vegna aðildar að þessum samningi erum við að greiða ýmislegt hærra verði en áður, auk þess gjald sem við greiðum fyrir aðildina. Þar er verið að tala um tugi milljarða á ári og þætti sjálfsagt einhverjum það nokkuð hátt gjald til að fá tollaafslætti inn í ESB. Víst þykir þó að Björn Bjarna og hans nefnd muni sjá allt til góða þessum samningi, er gjarnan svo þegar útsýnið er skoðað með blinda auganu.

Þegar EES samningurinn var saminn og samþykktur af minnsta meirihluta á Alþingi, án aðkomu þjóðarinnar, var ljóst að þrjú megin málefni voru utan þess samnings, sjávarútvegur, landbúnaður og orkumál.

Enn hefur okkur tekist að halda sjávarútveginum utan samningsins, hversu lengi sem það mun halda. Landbúnaður er óbeint kominn inn í hann, með dómi EFTA dómstólsins, sem ákvað að breyta íslenskum landbúnaði í viðskipti og dæma út frá því. Og ráðamenn þjóðarinnar sátu hjá eins og barðir hundar.

Það var hins vegar með fyrstu tilskipun ESB um orkumál sem Ísland festist í neti ESB um orkumál og enn frekar þegar Alþingi samþykkti 2. tilskipunin um þetta málefni. Þessar tvær tilskipanir hafa þó haft frekar lítil áhrif hér á landi og það litla til hins verra. Samkvæmt þeim varð að skipta orkufyrirtækjum upp í vinnslu, dreifingu og sölu. Búa til þrjú fyrirtæki með þremur yfirstjórnum um það sem áður var eitt fyrirtæki með einni stjórn, með tilheyrandi aukakostnaði. Þá voru feld úr gildi lög um skipan orkumála hér á landi. Þar tapaðist m.a. út eini varnaglinn sem var til fyrir heimili landsmanna, en hann hljóðaði upp á að hagnaði orkufyrirtækja skildi ráðstafa til lækkunar orkuverðs og að aldrei mætti láta heimili landsins niðurgreiða orku til annarra nota. Það væri því vart hundrað í hættunni þó ESB ákveði að fyrstu tveir orkupakkarnir verði aftengdir.

Brynjar, þessi ágæti þingmaður sem sjaldan hefur látið segja sér fyrir verkum og gjarn á að tala stórt, virðist nú kominn undir hæl einhvers. Orðræða hans í þessu viðtali bar öll merki þess sem er haldið í bandi. Hann hefur brostið kjark.

Merkilegast við þetta viðtal á K100, voru þó orð þáttastjórnanda um að erfiðlega hafi gengið að fá þingmenn Sjálfstæðisflokk til viðtals um orkupakkann. Er það virkilega orðið svo innan Sjálfstæðisflokks að þingmenn þar láti skipa sér fyrir verkum, láti segja sér á hvorn hnappinn skuli ýtt, í atkvæðagreiðslum? Þeir ættu kannski að spá aðeins í nafn síns flokks og fyrir hvað það stendur, skoða stefnu flokksins og hlusta á þá fulltrúa flokksins sem mæta á landsfund. Kannski mun fylgi flokksins eitthvað braggast við það.

K 100, viðtalið

 

Vilja ekki innleiða orkupakkann

Málið er skuggalegra en haldið hefur verið fram

Það er ljóst að sæstrengur er kominn mun lengra í kerfinu hér enn menn hafa látið í veðri vaka og ekki annað séð en að ráðherrar sé mjög vel meðvitaðir um þá staðreynd. Þetta skýrir kannski hvers vegna nokkrir ráðherrar Sjálfstæðisflokks, Þórdís Kolbrún Gylfadóttir þó þar kannski fremst í flokki, leggja slíka ofuráherslu á samþykkt 3. orkumálapakka ESB. Ráðherrar hafa vísvitandi logið að þjóðinni.

Fyrir skömmu sagði Þórdís að "sum svör vildu menn ekki heyra" og bætti við "að talað væri niður til þeirra sem best vissu um málið".

Þetta eru vissulega orð að sönnu hjá ráðherranum. Hún hengir sig á álit eins lögfræðings, sem hann tók sér tvo heila daga til að semja. Annað vill hún ekki heyra og í hvert sinn sem hún er spurð erfiðra spurninga um málið, talar hún þóttalega til viðspyrjandans, rétt eins og kom fram á Alþingi, er hún svaraði fyrirspurn SDG.

Engu skiptir í huga ráðherrans þó norskur lögfræðingur með sérþekkingu á ESB rétti, sjái málið í allt öðru og skelfilegra ljósi. Eftir að hafa farið yfir lögfræðiálit það er ráðherrann keypti og tekið sér góðan tíma til þess, komst þessi evópufræðingur að því að ekki stóð steinn yfir steini í hinu keypta áliti, sem ráðherrann velur að nota sem sitt leiðarljós. Álit evrópusérfræðingsins er samhljóða áliti nokkurra íslenskra lögfræðinga, með sérþekkingu á ESB rétti, sem og hinna ýmsu fræðinga sem þekkja einna best til þessa máls, sumir búnir að kynna sér það í þaula.

Ráðherrar og þingmenn Sjálfstæðisflokks ættu aðeins að íhuga stöðu sína. Þeir hafa í sínu farteski umboð frá æðstu stofnun flokksins, landsfundi, um að hafna þessum pakka frá Brussel. Fari þeir gegn sínu baklandi þurfa þeir sennilega flestir að finna sér aðra vinnu eftir næstu kosningar. Það er alveg ljóst að það eru sumir ráðherrar og þingmenn Sjálfstæðisflokks sem draga þennan vagn fáviskunnar út í drullusvaðið. Framsókn er þar bara attaníossi og gerir það sem þarf til að halda stólum. Hugsun þeirra nær ekki fram til næstu kosninga. Og VG er kominn í þá stöðu að þeir geta ekki með neinum hætti gengið til kosninga. Alveg er á kristaltæru að Þórdís mun ekki njóta náðar kjósenda í sínu kjördæmi, breyti hún ekki afstöðu sinni í þessu máli.

Þá spyr maður sig; hvers vegna láta ráðherrar sjálfstæðisflokks svona? Ein skýringin er að þeir séu þegar komnir með sæstreng svo langt að erfitt er að snúa við, en það skýrir þó ekki allan illviljann til landsmanna. Getur verið að þetta fólk sem fremst stendur í samþykkt 3. orkupakka ESB, eða eittvað fólk sem er því nátengt, eigi einhverra hagsmuna að gæta?

 

3. orkumálapakki ESB snýr fyrst og fremst að orkuflutningum milli landa, auk ýmissa annarra aukaverkana. Á þeirri forsendu er lögfræðiálitið sem ráðherra keypti, byggt. Þó er ljóst að þó enginn strengur komi, munu áhrif pakkans verða nokkuð víðtæk. Um það má lesa í mörgum greinum sem ritaðar hafa verið, af fólki sem hefur mun meiri þekkingu en ég á þessu máli. Þar hefur Bjarni Jónsson, rafmagnsverkfræðingur, kannski verið fremstur í flokki, en ljóst er að hann hefur mikla og víðtæka þekkingu á málinu. Nú er ljóst að eina forsendan sem finnst í hinu pantaða áliti ráðherrans er brostin og strengur til Bretlands kominn á fullt rek.

Hingað til hefur fyrst og fremst verið deilt um hvort 3. orkupakki ESB sé bara slæmur fyrir okkur íslendinga eða hvort hann er mjög slæmur. Þetta var í sjálfu sér réttmætt deila, meðan hægt var að telja fólki trú um að enginn strengur væri á leiðinni. Nú þarf ekki lengur að deila um þetta og eftir stendur að samþykkt þessa pakka mun valda þjóðinni skelfingu.

Atvinnufyrirtæki munu leggja upp laupana, sum fljótlega en önnur, eins og stóriðjan, þegar gildandi raforkusamningar falla úr gildi. Þegar er ljóst að garðyrkjubændur munu allir hætta sinni starfsemi, enda rekstrargrundvöllur þeirra nánast brostinn nú þegar, eftir að orkufyrirtækin hér á landi hættu að selja þeim umframorku. Annar landbúnaður mun leggjast af, þar sem hækkun orkuverðs mun verða þeim ofviða og í framhaldi af því mun ferðaþjónustan skerðast gífurlega, enda landið þá komið í auðn á stórum svæðum.

Eftir munu einhver kaffihús í miðbæ Reykjavíkur standa og hinn nýi Landspítali, sem á að taka í gagnið á svipuðum tíma og lagningu strengsins er lokið, mun standa nánast tómur. Landsmenn verða að stærstum hluta fluttir úr landi.

Þetta er ekki glæsileg sýn sem fyrir augum ber, fái þessir misvitru ráðherra Sjálfstæðisflokks framgengt vilja sínum og lygum.

Hugguleg gjöf sem þeir ætla að færa þjóðinni, á fyrsta ári annarrar aldar sjálfstæðisins!!

 

 

 

 

Ice Link-strengurinn á lista ESB

IceLink, tenging Íslands við Evrópu

Umræðan um tilskipun ESB um þriðja orkumálapakka sambandsins hefur hingað til fyrst og fremst snúist um hversu slæmur hann sé fyrir okkur Íslendinga, hvort hann sé bara slæmur eða hvort hann sé mikið slæmur. Enn hefur enginn nefnt neitt gott við þessa tilskipun, þ.e. gott fyrir Ísland. En nú er að verða breyting á og umræðan farin að dýpka. Má þar nefna lögfræðiálit sem Birgir Tjörvi Pétursson vann fyrir Iðnaðarráðuneytið. Þar kemst lögfræðingurinn að þeirri skoðun að að þessi tilskipun hafi lítil sem engin áhrif hér á landi, meðan ekki er kominn sæstrengur sem tengir okkur við evrópskan raforkumarkað.

Fenginn var norskur sérfræðingur í Evrópurétti, Peter Torberg Örebech, lögfræðingur, til að fara yfir þetta álit Birgis Tjörva og er skemmst frá að  segja að sá norski sá lítið vit í áliti þess íslenska. Nú hefur skoðun Peters verið þýtt á íslensku og má lesa hana hér. Það ætti engum að dyljast að lögfræðingur sem sérhæfir sig í Evrópurétti hefur nokkuð meiri þekkingu í þeim rétti en íslenskur hæstaréttarlögmaður, jafnvel þó báðir séu vel að sér í lögum, á sínu sviði.

Frá því EES samningurinn var undirritaður, þann 2. maí 1992, hefur mikið vatn runnið til sjávar og ljóst að túlkun samningsins hefur farið heldur á verri veg. Það breytir ekki þeirri staðreynd að grunn samningurinn stendur enn, enda aldrei verið tekinn upp. Strax í upphafi voru tveir megin atvinnuvegir þjóðarinnar utan þessa samnings, sjávarútvegur og landbúnaður.

Á þeirri forsendu strönduðu aðildarviðræður okkar við ESB, um áramótin 2012/2013 og á sömu forsendu var gerður viðskiptasamningur við ESB um sölu á landbúnaðarvörum, sumarið 2015, samningur sem var utan EES samnings. Samt sem áður tókst EFTA dómstólnum, héraðsdómi og nú fyrir nokkrum dögum hæstarétti að dæma innflutning á hráu og ófrosnu kjöti frá ESB til Íslands, löglegan. Þetta tókst með því að færa rökfærsluna frá kaflanum um landbúnað yfir í kaflann um viðskipti. Engu var skeytt um að landbúnaður var utan samningsins og því síður var hlustað á rök lækna og annarra um dýraheilbrigði.

Það þarf því vart snilling til að átta sig á hvernig þessir sömu dómstólar muni dæma, verði íslenska ríkið eða Alþingi ekki nægjanlega leiðitamt við ESB, í málefni sem Alþingi hefur þó samþykkt sem tilskipun frá sambandinu. Að halda að lög um að Alþingi fái ráðið hvort tenging við evrópskan raforkumarkað verði að veruleika eða ekki, eftir samþykkt tilskipunarinnar, er í besta falli barnalegt og að halda að við getum tekið hér upp tilskipun frá ESB um eitthvað málefni, tilskipun sem við síðan þurfum ekki að fara eftir, er svo fráleitt að undur þykja að nokkrum manni detti í hug að setja slíkt fram!!

Það verður fróðlegt að sjá hvort þingmenn velji að skoða þetta mál með opnum huga, eða hvort þeir ætla að æða áfram út í það fen sem leið þeirra liggur nú. Þetta á sérstaklega við um þingmenn og ráðherra Framsóknar og Sjálfstæðisflokks, en þeir hafa jú í farteski sínu skýr fyrirmæli frá sínum æðstu stofnunum um að samþykkja EKKI tilskipun um þriðja orkumálapakka ESB!!

Sífellt hærra ákall á uppsögn EES

Nýlega felldi Hæstiréttur dóm um að innflutningur á ófrosnu kjöti væri heimill, samkvæmt EES samningnum. Þetta er nokkuð undarlegur dómur, þar sem landbúnaði og fiskveiðum var haldið utan þess samnings, við gerð hans í upphafi síðasta áratugar síðustu aldar. Má kannski eiga von á að evrópskir dómstólar fari að fella dóma í sambandi við fiskveiðar hér við land, af því þeir standist ekki EES samninginn?

Sárt var að lesa á fésbókinn færslu eftir fyrrverandi formann Bændasamtakanna, þar sem uppgjafartónninn var í fyrirrúmi hjá þessum fyrrum skelegga forustumanni bænda. Kannski núverandi staða hans sé farin að skekkja eitthvað dómgreindina.

Það er ljóst að hvert kíló af innfluttu kjöti mun leiða af sér sama magn af óseldu íslensku kjöti. Þá þarf ekki að nefna þann regin mun á íslensku kjöti og því erlenda, en enginn bústofn er jafn hreinn og sá íslenski og hér á landi er sýklalyfjanotkun nánast engin og hormónagjöf óþekkt, meðan erlendis er slíkri ólyfjan  beinlínis blandað saman við fóður skeppnanna. Þetta hefur auðvitað þann ókost að íslenskur bústofn er einstaklega viðkvæmur fyrir smiti alls kyns sjúkdóma sem viðgangast í erlendum bústofnum þó kostirnir toppi það auðvitað margfalt.

Smitsjúkdómafræðingar hafa mælt eindregið gegn innflutningi á ófrosnu kjöti, enda smithættan margfalt meiri. Lyfjaofnæmi er orðið stórt vandamál erlendis og jafnvel talið að innan skamms tíma muni þar herja alvarlegir sjúkdómar og mannfellir, vegna þess. Leiða má líkum að því að slíkt lyfjaofnæmi megi að stærstum eða öllum hluta rekja til þess að skepnur til manneldis eru markvisst fóðraðar á fúkalyfjum.

Á vefsíðu visir.is er viðtal við framkvæmdastjóra Krónunnar, þar sem hún fullyrðir að bændur þurfi ekkert að óttast þó innflutningur á erlendu kjöti aukist. Segir að nú þegar sé flutt inn töluvert magn af kjöti og það hafi sýnt sig að neytendur haldi tryggð við íslenska kjötið. Á hvaða lyfjum er manneskjan!!

Fyrir það fyrsta þá væru innflytjendur vart að flytja inn erlent kjöt, ef það ekki selst.

Í öðru lagi þá er það rétt, töluverður innflutningur er nú þegar á kjöti og spurning hvort vandi bænda í dag væri jafn stór ef sá innflutningur væri minni eða jafnvel ekki til staðar.

Í þriðja lagi er ljóst að kaupmaður sem flytur inn kjöt, þarf að greiða það að fullu áður en það fæst flutt til landsins og ber því sjálfur ábyrgð á rýrnun vegna söluleysis, meðan hann fær innlenda kjötið lánað út á krít og skilar aftur því sem ekki selst. Þetta leiðir af sér að innflutta kjötinu verður haldið frammi fyrir neytandanum meðan leita þarf að því íslenska aftast í hillum verslana.

Í fjórða lagi þá er með öllu útilokað að hægt sé að treysta matvælaeftirliti ESB til að gefa út heilbrigðisvottorð fyrir erlent kjöt. Allar þær krísur og öll þau hneyksli sem það eftirlit hefur orðið fyrir síðustu ár, hafa gert trúverðugleika þess að engu. Þá er samkvæmt reglum ESB nægilegt að einungis 60% matvæla sé frá því landi sem fær upprunavottorðið, hin 40% geta verið hvaðan sem er úr heiminum. Uppraunavottorðið er að auki gefið á það land sem kjötið er unnið, sem þarf alls ekki að vera sama land og skepnan fæddist í og var alin upp.

Það er ljóst að þessi dómur hæstaréttar er enn eitt áfallið fyrir íslenska bændur og vandséð hvernig þeir geta bætt því á annað sem á þá hefur verið lagt. Þetta er í raun enn frekari staðfesting þess að vilji til að halda íslenskan landbúnað er einungis til staðar á tyllidögum. Ráðherra landbúnaðarmála er eins mikil dula og frekast getur og ætti að skammast sín. Allt sem hann hefur gert hefur verið gegn bændum og fáheyrt að ráðherra ráðist með slíku offorsi á þá stétt sem hann á að vera fulltrúi og varðmaður fyrir. Jafnvel forveri hans, formaður Viðreisnar, var skárri og er þá mikið sagt. Hætt er við að fáir kjósendur Sjálfstæðisflokk hugsi vel til hans í næstu kosningum.

Þá er einstakt hvernig fyrrum formaður bænda talar og einstakt hvernig einn maður hefur snúast frá dyggri stöðu með bændum til algerrar uppgjafar. Þingmaðurinn talar nú um að engin önnur lausn sé en að fara að dómi Hæstaréttar, meðan augljósa leiðin er auðvitað að byrja strax á að reyna viðræður við ESB um málið, þó reyndar lýkur á lausn þar séu frekar litlar, svona í ljósi þess hvernig breskum stjórnvöldum gengur að uppfylla vilja kjósenda sinna.

Þá er alltaf ein lausn eftir, lausn sem reyndar myndi leysa mörg önnur vandamál hér á landi og myndi leysa þingmenn frá þeirri kvöð að samþykkja landsölufrumvarp utanríkisráðherra, sem mun verða flutt eftir áramót. Sú lausn myndi einnig leysa fyrrum þingmann og ráðherra Sjálfstæðisflokks frá nefndarstarfi því sem nú þegar er farið að gera hann að einskonar hirðfífli.

Þessi lausn er uppsögn EES samningsins.