Tvískinningur Orkuveitu Reykjarvíkur

Það er erfitt að átta sig á stjórnun og siðferði OR. Fyrirtækið ætlar að loka fyrir umferð um Heiðmörkin, í nafni vatnsverndar. Á sama tíma vinnur fyrirtækið hörðum höndum að því að fá leyfi til að byggja og reka vindorkuver ofan vatnsverndarsvæðisins, inn á Hellisheiðinni. 

Reyndar, í ljósi þess að Landsvirkjun plataði þjóðina, sagðist ætla að byggja og reka vindorkuver ofan Búrfells, við innganginn að hálendinu, en var einungis að hjálpa erlendu fyrirtæki til þess verks, veltir maður óneitanlega fyrir sér fyrir hvaða erlenda aðila OR vinnur. Landsvirkjun mun ekki byggja né reka vindorkuverið við innganginn að hálendinu, um það mun þýskt fyrirtæki sjá. Hvaða erlenda fyrirtæki ætlar þá að byggja og reka vindorkuverið sem OR þykist ætla að reisa?

En hvað um það, mengunin er málið. Eins og fyrr segir á að loka fyrir umferð í Heiðmörk, í nafni vatnsverndar. Innar á heiðinni á að byggja vindorkuver og vindorkuver menga mikið. Vatn hefur þann eiginleika að renna niður í móti og því útilokað fyrir það að komast aðra leið til sjávar nema til norðurs og vestur. Gegnum vatnsverndarsvæðið að stórum hluta. 

Vindorkuver menga mikið. Hundruð lítra af olíu eru á gírkassa hverrar vindtúrbínu. Um þá olíu þarf að skipta reglulega og ekki óalgengt að við þá vinnu verði mistök sem valdi því að olía sleppi í jarðveginn. Þá er nokkuð algengt að þéttingar í þessum gírkössum gefi sig, með tilheyrandi mengun. 

Annað og verra er þó örplastmengun frá vindorkuverum. Framleiðendur og talsmenn vindorku gera gjarnan lítið úr þessari mengun, vitna í ótrúverðugar mælingar.

Ekki þarf annað en að skoða örlítið um hvað þetta mál fjallar. Spaðar vindtúrbínu eru gerðir úr trefjaplasti. Húðin er úr fíber. Þessi fíber eyðist upp og þegar komið er inn að trefjum verður túrbínan aflminni og spaðar hættulegir. Þá er skipt um spaðana.

Fíberinn eyðist semsagt af spöðunum. Hvert heldur fólk að hann fari og í hvaða mynd? Jú auðvitað út í náttúruna sem örplasti. Engin sjáanleg mengun er af þessu þrepi. Það er ekki fyrr en trefjarnar fara að flagna af sem mengun verður sjáanleg, en þá hefur mikið magn af örplasti fokið út í náttúruna. Um þetta þarf í raun ekki að deila, þó menn greini kannski á um magnið, enda erfitt að mæla örplastmengun svo vel sé. Jafnvel lægstu tölur framleiðenda er nóg til að gera skaða í náttúrunni, mikinn skaða. 

Örplast er talin ein hættulegasta mengun nútímans. Er ekki sjáanleg, lyktarlaus og yfirleitt útilokað að verða var við hana. Að auki erfitt að mæla hana. Örplast getur ferðast langa leið áður en hún fellur til jarðar. Eftir að örplast fellur til jarðar fer sumt af því í jarðveginn og þaðan í gróður og síðan upp fæðukeðjuna. Annað mun með tímanum sökkva dýpra og ná grunnvatni. Þaðan fer það til sjávar, með viðkomu í vatnsbólum okkar. Þá fer hluti örplastsins beint til sjávar, nær ekki að setjast á jörð. Þegar það kemur til sjávar fer það sömu leið upp fæðukeðjuna og endar á matborði okkar. Með þeim mat drekkum við svo örplastmengaða vatnið úr vatnsbólunum.

Auðvitað væri sjálfsagt hægt að smíða spaða á vindtúrbínu úr varanlegra efni en plasti. Kostnaðurinn væri þá óheyrilegur. Jafnvel þó ódýrustu og verstu hráefni séu notuð í spaðana, er kostnaður við byggingu og rekstur vindorkuvers meiri en innkoma, jafnvel þar sem orkuverð er mun hærra en hér á landi. Eru rekin á styrkjum og niðurgreiðslum. 

Af þessari ástæðu einni saman, örplastmengun, ætti að banna með öllu vindorkuver af þeirri tækni sem nú er beitt. Minnsta örplastmengun er viðbót við þann skaða sem þjóðir standa frammi fyrir af þeirri mengun nú þegar. Ljóst er að verið er að fela þennan vanda með keyptum niðurstöðum og á mannkynið sennilega ekki margar aldir eftir á jarðkringlunni haldi fram sem horfir.

Náttúrunni verður ekki bjargað með því að fórna henni