Ég er verulega hugsi

Það er verulegt áhyggjuefni þegar forstjóri Landsvirkjunar velur að fara fram í fjölmiðlum með dylgjum og hálfsannleik og fær að komast upp með slíkt atferli án nokkurra athugasemda eða krafna um rökstuðning. Í kastljósi gærkvöldsins hélt maður að eitthvað yrði saumað að forstjóranum fyrir þetta framferði, a.m.k. krafist einhverra raka fyrir þessum dylgjum. En Helgi Seljan, sem oft hefur verið harður við borð Kastljóss, beitti sér lítt. Var eins og hann hefði fyrir framan sig uppskrifaðan spurningalista, saminn af Herði sjálfum.

Á kjarnanum er nokkuð víðtækt viðtal við Hörð, eða öllu heldur eintal af hans hálfu. Eftir lestur þess eintals er það fyrsta sem manni dettur í hug að þessi maður sé þjóðhagslega hættulegur, meðan hann sinnir starfi forstjóra hjá einu stæðsta fyrirtæki landsins og því langstæðsta sem er í eigu landsmanna.

Hörður nefnir til sögunnar hóp manna sem hafa verið duglegir að halda á lofti þeirri skoðun að Landsvirkjun eigi fyrst og fremst að hugsa um innanlandsmarkað og að virðisaukinn sem raforkan gefur verði til hér á landi. Þessi hópur manna hefur verið duglegur að rökstyðja að sala á rafmagni úr landi sé hin mesta firra. Þá hefur þessi hópur bent á að tvær leiðir séu til að nýta hagnað Landsvirkjunar, annars vegar til uppsöfnunar og hins vegar til lægra orkuverðs og þannig setja landið í forsæti í heiminum með ódýra orku. Hópurinn mælir með seinni leiðinni, enda kemur hún landi og þjóð best. Þannig væri tryggt að Landsvirkjun stæði vel undir sínum rekstri en landsmenn allir fengju ódýrt rafmagn. Að arðurinn væri greiddur til eiganda beint, gegnum rafmagnsreikninginn. Stóriðjan fái rafmagn á góðu verði, þó vel yfir kostnaði, og með því væri lögð áhersla á að hér væru starfandi fyrirtæki sem annars væri keyrð erlendis á óhreinni orku. Þessi fyrirtæki munu síðan skaffa okkur gjaldeyri og vinnu fyrir það fólk sem kýs frekar að vinna en vera á bótum.

Þennan hóp telur Hörður vera ómarktækan.

Annan mann nefnir Hörður, en það er Ketill Sigurjónsson. Ketill þessi hefur verið duglegur að tala niður stóriðjuna í landinu, vill ekkert heitar en að raforkan okkar verði flutt úr landi og blæs á allt tal um atvinnu fyrir fólkið. Í hans huga kemst einungis eitt að og það er gróði, sem allra mestur gróði. Í þeim anda finnst Katli ekkert mál þó raforka til landsmanna hækki og það verulega, eða að atvinnu sé fórnað.

Ráð þessa manns þykir Herði gulls í gildi.

Þá fer Hörður fram með dylgjur um að Norðurál hafi haft áhrif á kjaradeiluna í Straumsvík. Þetta er málflutningur sem gengur vissulega í haus fávita og sakleysingja, en hugsandi fólk skilur og veit að þessar dylgjur eiga enga stoð í raunveruleikanum. Enda afsannar Hörður þessar dylgjur sínar með því að halda fram að engar deilur standi milli Rio Tinto og Landsvirkjunar um raforkusamninginn! Heldur því blákalt fram að erfiðleikar þess fyrirtækis stafi af of lágu álverði. Auðvitað er það að hluta til rétt, verð á áli í heiminum hefur sjaldan verið lægra. En þegar verð framleiðsluvörunnar er lágt hefur verð orkunnar auðvitað bein áhrif. Verði á áli er ekki breytt hér á landi, en raforkuverð er hreyfanlegt og má sannarlega lækka tímabundið til að koma til móts við þann vanda, án þess að Landsvirkjun beri nokkurn skaða af, eða eigendur þess fyrirtækis.

Það er þó frekar aumt að Hörður skuli draga nafn Vilhjálms Birgissonar, formann verkalýðsfélags Akraness, inn í þessa umræðu og fara fram með dylgjur um að einhver annarleg sjónarmið vaki fyrir Vilhjálmi og jafnvel að hann sé á mála hjá Norðurál. Sekir menn þekkja ekki sakleysi, þeir ætla ætíð aðra seka líka!

Vilhjálmur hefur sannarlega verið duglegur að lýsa áhyggjum sínum á framtíð þeirra stóriðjufyrirtækja sem eru á svæði verkalýðsfélags Akraness. Þar fer hann fyrst og fremst fram með hagsmuni þeirra þúsunda sem eiga sína lífsafkomu af þessum fyrirtækjum, fer fram með hagsmuni launafólks á svæðinu í huga. Ekki endilega fyrirtækjanna, þó stundum eigi þetta saman. Ekki er ég viss um að Ragnar Guðmundsson, forstjóri Norðuráls, sé sammála Herði um að Vilhjálmur sé orðinn starfsmaður sinn. Enda hefur engum verkalýðsleiðtoga tekist að ná fram meiri kjarabótum en einmitt Vilhjálmur og hann því litinn hornauga hvers forstjóra sem við hann þarf að eiga. Enginn verkalýðsformaður kemur til kjaraviðræðna betur upplýstur um hag þess fyrirtækis sem semja á við en einmitt Vilhjálmur og þannig formenn vilja forstjórar ekki hafa í stéttarfélögum.

Hörður nefnir að nægur markaður sé fyrir orkuna. Þetta rökstyður hann ekki á neinn hátt, né lætur svo lítið að nefna eitt einasta dæmi. Hvaða markaður er þetta? Raforkustrengur til Bretlands, sem í besta tilfelli gæti komist í gagnið eftir áratug? Hvar ætlar Hörður að fá tekjur á meðan? Og hverjar eru raunverulegar tekjur af slíkum streng? Heldur Hörður að Bretar séu tilbúnir að niðurgreiða slíka orku um alla framtíð? Það er víst að slíkar niðurgreiðslur standa einungis skamma stund, eða rétt á meðan verið er að ná strengnum í gang og útrýma öllum fyrirtækjum hér á landi. Eftir það er skelfingin ein sem við okkur blasir, spurning um að senda orkuna til Bretlands á einhverju smánargjaldi sem Bretum þóknast eða að loka raforkuverunum hér á landi. Þá hefur Herði tekist að koma landi og þjóð í verri stöðu en hér ríkti á síðasta hluta átjándu aldar, þegar móðuharðindin voru nánast búin að leggja landið í eyði.

"Við viljum sem allra hæðsta verð fyrir orkuna", svo mælir Hörður. En verðið fyrir orkuna er hægt að mæla á marga vegu. Hvað greitt er til Landsvirkjunar er einungis einn hluti þess verðs. Atvinna er annar hluti orkuverðs. Til að halda uppi atvinnu þarf fyrirtæki í landinu og til að fyrirtæki geti starfað þarf orkuverð til þeirra að vera á þeim grunni að einhver arður hljótist af. Enginn er tilbúinn að reka fyrirtæki án hagnaðar. Landsvirkjun er sem betur fer vel sett fyrirtæki og má það rekja að öllu leyti til stóriðjunnar. Hefði hennar ekki notið væri Landsvirkjun ekki til og orkumál landsmanna á allt öðru og verra leveli. Auðvitað á Landsvirkjun ekki að tapa á sölu raforku, enda hefur fyrirtækið ekki gert það, hvorki fyrr né nú. Hagnaðurinn er hins vegar orðinn verulegur og stefnir í að Landsvirkjun slái bankana út í hagnað og er þá nokkuð mikið sagt. Þennan hagnað fær fyrirtækið vegna sölu á raforku til stóriðju!

Síðan eru það landsmenn sjálfir, eigendur fyrirtækisins. Hagnaði Landsvirkjunar hefur í gegnum tíðina sannarlega verið skilað beint í vasa eigenda, gegnum lægra orkuverð en víðast annarsstaðar. Þó eru svört ský á lofti þar, en í þeim löndum sem við viljum miða okkur við hefur orkuverð til neytenda lækkað verulega hin síðari misseri, meðan það er hækkað til notenda hér á landi. Það er verið að skerða hagnaðargreiðslur til eigendanna, meðan fyrirtækið eykur hagnað sinn af sölu til stórnotenda!

Það stafar vissulega stór hætta fyrir landsmenn af mönnum eins og Herði. Þegar gróðahugsjónin er látin ganga fyrir öllu og svo langt gengið að buxurnar detta niður um menn, þá er hættan vissulega til staðar.

En sökin liggur ekki hjá Herði. Hann getur lítið gert af því þó honum sé slétt sama um landsmenn, atvinnu þeirra og lífsafkomu. Hann getur lítið af því gert þó hann sé haldinn svo mikilli gróðafíkn að honum hugnist frekar ráð frá einum manni en hóp annarra, af þeirri einu ástæðu að þessi eini er betri snákolíusölumaður en hópurinn.

Sökin liggur alfarið hjá stjórnvöldum. Það eru þau sem eiga að marka stefnuna, það eru þau sem skipa stjórn yfir Landsvirkjun, sem síðan ræður forstjórann. Þegar þetta klikkar, þegar stefnan er ekki nægjanlega skýr, eins og t.d. að orkuna eigi að nota hér á landi og þegar stjórnvöld skipa óhæfa stjórn yfir fyrirtækið, sem síðan ver óhæfan forstjóra, er sökin alfarið stjórnvalda.

Stjórnvöldum ber skylda til að grípa inn í atburðarás sem sannarlega stefnir hagkerfinu í voða og lífsafkomu landsmanna!!

 

 

Segja Norðurál nýta sér kjaradeilu

Athugasemdir

[Helga Kristjánsdóttir, 19.12.2015 kl. 03:11]

 Ég hef stórar áhyggjur af þessu Gunnar.Hef lesið greinar manna eins og Ketils,þar sem þarf ekki að lesa lengi til að sjá hvað þessi meður er með á prjónunum.Já .ég held að það hljóti að vera stjórnvöld sem eiga að grípa inn í. Það er komið að þeim tímapunkti sem okkur fullveldissinnum er skylt að fara að leggja linurnar að næstu kosningum. Byrja sem fyrst og láta hendur sranda fram úr ermum. Kv.