Minna gat það vart orðið

Í síðasta pistli gerði ég tilraun til að vera spámaður. Það gekk ekki upp enda útilokað að láta sér til hugar koma svo aumingjalegan leik sem tefldur var. Að ekki skildi vera notað tækifærið, í þeirri stöðu sem upp var komin, til að hreinsa örlítið til í stjórnarsamstarfinu. Í það minnsta gera tilraun til að gera stjórnina sæmilega starfhæfa.

Þess í stað hottuðust stjórnarþingmenn til þingvalla, með einhverjar byrgðir af söngöli. Þegar til baka kom var þjóðinni tilkynnt að stjórnin stæði bara ágætlega föstum fótum. Þegar fréttamenn gengu á formenn stjórnarflokkanna var sagt að þessi fundur kæmi bara ekkert við útgöngu BB úr sínu ráðuneyti, hann hafi verið ákveðinn fyrir löngu. Þó hafði einn ráðherra sagt, skömmu eftir uppsögn BB, að til stæði að halda fund þar eystra, til að slá í brest stjórnarsamstarfsins.

Formaður og varaformaður Sjalla skiptast á stólum. Ekkert annað gert. Minna gat það vart orðið. Tækifærinu til að stokka upp í ráðuneytum og í það minnsta gera tilraun til starfhæfðrar ríkisstjórnar, var fórnað. Þess í stað var bar klingt í glösum og síðan farið út að borða! 

En nú er semsagt ÞKR Gylfadóttir komin með lyklavöldin að ríkiskassanum. Að eigin sögn verður hennar helsta verk að selja Íslandsbanka. Annað skiptir hana litlu. Jú, það er víst einhver verðbólga, en það hlýtur að reddast. 

En bíðum nú aðeins, selja Íslandsbanka? Það gæti orðið henni erfitt. Hún á nefnilega bróður og sá bróðir er forstjóri eins af stærri fjárfestingafélögum landsins, Skel. Ef BB mátti ekki selja pabba sínum hlut í bankanum má Þórdís varla selja brósa hlut í bankanum. Fyrrum eigandi bankans, þessi sem setti hann í þrot á sínum tíma, er einn aðal eigandi Skeljar í dag. Ekki er víst að honum hugnist að vera haldið frá kaupum af bankanum.  

Reyndar, ef út í það er farið, þá er vand sèð að hægt sé að selja banka hér á landi án þess að hægt sé að tengja einhver vensl við þá sölu. Kannski er kominn tími til dusta rykið af hugmyndinni um að afhenda þjóðinni bankann, skipta hlutabréfunum bara á milli þjóðarinnar. Þá getur hver og einn selt sinn hlut, til pabba, brósa eða jafnvel Jóni Ásgeiri, allt eftir vilja hvers og eins. Jafnvel gæti fólk bara átt sinn hlut. 

Það voru margir sem glöddust þegar BB steig upp úr stól fjármálaráðuneytis. Sumir héldu að nú væri þeirra tími kominn, aðrir að þetta yrði til þess að tekið yrði til í stjórnarsamstarfinu. Svo voru einhverjir sem töldu nýtt siðferði í uppsiglingu í íslenskum stjórnmálum. Því miður er ekkert af þessu að ske.

Bankafrúin heppna sem Kratar hafa ofurtrú á, verður að bíða og ríkisstjórnin mun hökta áfram. Siðferðið verður samt. Ráðherrar geta setið þó dómstólar telji þá óhæfa, þingmenn sitja áfram þó þingnefnd telji þá siðferðislega óhæfa og fólk kýs sér formann stjórnmálaflokks, þó tilraun til skattaundanskota hafi verið reynd. Ekkert hefur breyst, enda ekkert gert til bóta.

Þórdís fær lyklana að ríkiskassanum

Stelur Trölli jólunum?

Nú, þegar rykið er farið að setjast eftir bombu vikunnar, þegar ráðherra ákvað að yfirgefa stól sinn, er kannski hægt að spá eitthvað um framtíðina. Þar sem erfitt er að leita til sögunnar, það er jú ekki algengt hér á landi að ráðherrar segi af sér, jafnvel þó dómstólar komist að þeirri niðurstöðu að þeir séu óhæfir, er þetta hrein og tær spá. Svona eins og hinar ýmsu völvur senda frá sér við hver áramót.

Því fer fjarri að eining eða sátt hafi ríkt á stjórnarheimilinu síðustu misseri. Hver höndin þar uppi á móti annarri og á stundum eins og sumir ráðherrar séu vísvitandi að reyna á þol samstarfsflokkanna. Lím ríkisstjórnarinnar hefur verið virðing milli formanna Sjalla og VG, oftar en ekki í óþökk sumra ráðherra og stjórnarliða. Þykir þar mörgum sem sinn flokkur gefi meira eftir en hinir. Jú, Framsókn er víst einnig þarna, en lítið þarf að ræða það. Þeir dingla bara með.

Nú ætla stjórnarliðar að mæta á hinn forna og helga þingstað okkar og reyna að slá í bresti samstarfsins. Það gæti reynst þrautin þyngri og vart séð að einn dagur dugi til þess verks. Því má kannski spá að litlar breytingar verði, utan einhverjar hrókeringar ráðherra. Að vandinn sjálfur verði ekki leystur heldur honum velt áfram. Það er ávísun á óbreytta stöðu um það eitt að halda völdum. Getuleysið og viljaleysið mun þá áfram verða megin stef ríkisstjórnarinnar. Skærur milli stjórnarliða mun þá áfram einkenna samstarfið.

Eins og áður segir er lím þessarar ríkisstjórnar formenn Sjalla og VG. Því er alveg deginum ljósara að stjórnarsamstarfið lifir ekki af brottför BB úr ríkisstjórninni. Þeir sem næstir honum standa hafa ekki þann þroska eða vilja til að halda friðinn. Margur Sjallinn mun auðvitað ekki gráta þó samstarfinu yrði slitið. Stólaskipti ráðherra, jafnvel uppstokkun skiptingar á ráðuneytum milli flokka, skilur eftir sig þann vankannt að ráðherra atvinnumála mun styrkjast í ráðherrasæti. Einn hellst ásetningssteinn Sjalla.

Því spái ég öðru hvoru, að formenn stjórnarflokkanna muni skiptast á stólum og að hugsanlega verði einhverjar hrókeringar á ráðuneytum milli stjórnarflokkanna. Ágreiningsmálum verði sópuð undir teppi og stjórnin hangir áfram verklaus og getulaus, vegna innbyrðis átaka. Hitt gæti líka gerst, að stjórnarliðar fari í hár saman á Þingvöllum og upp úr stjórnarsamstarfinu slitni. Ekki er um að ræða að Bjarni yfirgefi stjórnina, jafnvel þó Svandís fylgi honum eftir. Það mun einungis fresta stjórnarslitum um einhverja daga eða vikur.

Fari svo að fyrri kosturinn verði valinn munum við lítið fá af því fréttir fyrr en eftir ríkisráðsfund á morgun. Verði síðari kosturinn ofaná, munum við fá fregnir af því nánast í beinni útsendingu. Þá má sannarlega segja að Trölli hafi stolið af okkur jólunum, þar sem kosning getur ekki farið fram síðar en viku eftir þrettánda dag jóla.

Þá munum við þurfa að búa við þá hörmung að hlusta á gömul og gatslitin loforð stjórnmálamanna, endurtekin æ ofaní æ, í stað þess að njóta jólaföstunnar undir fallegum tónum jólalaga.

Stjórnarflokkar til Þingvalla

Sagan

Félagið Ísland-Palestína er duglegt að halda uppi vörnum fyrir hryðjuverk Hamas. Beita þar fyrir sig sögunni.

Sú aðferðarfræði að nota söguna til að réttlæta jafnvel verstu hryðjuverk, byggist auðvitað á því að velja sér réttan upphafspunkt. Að velja þann tíma sögunnar er hentar. Vinsælt er að nota þann atburð er þjóðir heims komu sér saman um að endurreisa ríki Ísraels, eftir seinni heimstyrjöldina. Að þar hafi verið gengið hart á rétt Palestínu.

Hins vegar má alveg líta lengra aftur í söguna. Staðsetning fyrir ríki Ísraels var nefnilega ekki nein tilviljun. Hún var sótt enn lengra aftur í söguna, frá þeim tíma er Ísrael var og hét.

Ríki Ísraels á þessu svæði var stofnar á járnöld og stóð allt til ársins 720 fyrir Kristburð, þegar Sargon Assírúkonungur eyddi því. Ríki Palestínu er hins vegar ekki getið í sögunni fyrr en árið 135 eftir Kristburð. Svona getur sagan nú verið skemmtileg.

Hins vegar má segja að íbúar Palestínu hafi ekki átt sjö dagana sæla, hin síðari ár. Vissulega er ofmælt að segja alla íbúa þar hryðjuverkafólk. En það hýsir hryðjuverkamenn og hjálpar þeim. Þess vegna er staðan sú sem hún er. Margoft hefur verið gengið til samninga milli Ísraels og Palestínu, jafn oft hefur þeim viðræðum verið hleypt í loft upp af hryðjuverkasamtökum innan Palestínu. Meðan Palestína ekki úthýsir þessu hryðjuverkasamtökum og tekur stjórn á sínu lífi, er tómt mál að tala um einhvern frið þar syðra.

Það eru skelfilegar fréttir að heyra frá voðaverkum hryðjuverkasamtakanna. Lítið er flutt af þeim fréttum hér á landi, þó ekki vanti fréttir af því sem skeður innan raða þeirra sem hýsa þessa voðamenn. Það voru jú Hamas sem hófu árásirnar, það voru Hamas sem réðust inn í bæi og drápu börn, unglinga og fullorðið fólk með köldu blóði, það voru Hamas sem léku sér að því að bleyta hendur sínar af heitu blóði þeirra sem þeir höfðu drepið og smyrja því á veggi húsa, það voru Hamas sem tóku börn og unglinga í gíslingu og það eru Hamas sem hóta nú að lífláta þá gísla.

Svona hryðjuverkum er ekki með neinu móti hægt að mæla bót. Þetta eru réttdræpir glæpamenn og allir þeir sem hlífiskildi bera fyrir þá verða að taka afleiðingum gerða sinna.

„Þetta er afleiðing, þetta er ekki upphaf að neinu“

Stórmennskan söm við sig

Það hefur aldrei skort stórmennskuna í okkur landsmenn. Eitt sinn áttum við mestu og bestu fjármálasnillinga heims. Landinn dýrkaði þessa menn sem nýja guði, stjórnmálamenn, listafólk, menntafólk og bara hver sem vildi láta að sér kveða, kepptust við að komast í mjúkinn hjá þessum snillingum. Erlendis var hlegið að okkur, enda vissu menn þar að þetta gæti aldrei gengið upp. Það fór líka svo, þessir snillingar voru bara alls engir snillingar. Voru bara skúrkar sem komust yfir bankakerfið og öll stærstu fyrirtæki landsins, sem landsmenn höfðu byggt upp í sveita síns andlits. Þessu offruðu hinir svokölluðu snillingar og settu landið nánast á hausinn. Ætla mætti að þetta hefði kennt okkur eitthvað. Svo er þó ekki að sjá.

Stórmennskan er enn söm. Að vísu fer minna fyrir fjármálasnillingunum, sem fórnuðu auð landsins. Þeir vinna nú á bak við tjöldin, eru hægt og sígandi að leggja undir sig því sem bjargað var og byggt upp, af því sem þeir sóuðu. Þá eru þessir menn duglegir við landsölu til erlendra auðmanna, og ráðast þar gegn sjálfri náttúrunni.

En stórmennskan er víðar á ferð. ekki hvað síst innan stjórnmálastéttarinnar. Þar er okkur landsmönnum talin trú um að við getum verið svo ofboðslega mikið leiðandi og góð fyrirmynd á erlendri grundu, í því verkefni að bjarga heimsbyggðinni! Ráðherrar keppast við að lofa því sem útilokað er að standa við, væntanlega til að koma sér í mjúkinn hjá einhverjum erlendum stórmennum. Sendar eru fjölmennir hópar fólks til útlanda að taka þátt í hinum ýmsu ráðstefnum. Þar telur þetta fólk sig hafa einhver áhrif. Enn á ný verðum við aðhlátursefni á erlendri grundu.

Hvenær ætlar fólk að átta sig á því að við erum örþjóð sem býr á afskekktri eyju við ystu mörk þess byggilega? Hvenær ætla ráðamenn að skilja það að við eigum nóg með okkur sjálf, getum ekki fórnað neinu til erlendra afla nema því aðeins að herða sjálf verulega sultarólina? Þar er ekki mikið borð fyrir báru hjá almenningi!

Við eigum nóg með okkur. Gætum lifaða ágætu lífi hér á landi ef stórmennskunni er hafnað. Þekking er almennt ágæt, en fjarri því að við getum verið að segja að við höfum einhverja afburða þekkingu, umfram aðrar þjóðir. Þjóð sem skilar stórum hluta barna út úr skyldunámi, ólæsu, getur ekki státað sig af afburðaþekkingu á einhverjum sviðum. Og ekki er menntakerfið neitt sérlega hátt metið á alþjóðavísu, þegar að framhaldsmenntun kemur. Háskólar hér komast vart á blað í þeim samanburði. Allt sem við þekkjum og vitum er vitað erlendis. Það er fyrir löngu búið að finna upp hjólið.

„Við erum og getum verið öflug fyrirmynd annarra þjóða“

Við brúsapallinn

Síðasta fimmtudag kom Bændablaðið til okkar lesenda þess. Magnað hvað blaðinu tekst ætíð að ná fram því jákvæða í fréttum af bændum, kannski um of. Glensið er ekki langt undan á síðum blaðsins, eins og fyrirsögn fréttar um að 500 manns hafi verið á hesti. Ekki slæmt að eiga slíkan gæðing.

Þegar sest er við brúsapallinn er ekki annað hægt en að hugsa til þeirrar graf alvarlegu stöðu sem bændur landsins standa frammi fyrir, þrátt fyrir að Bændablaðinu takist að láta líta svo út að þar sé allt í besta lagi. Sjaldan eða aldrei, frá því land byggðist, hefur staða landbúnaðar verið jafn slæm og nú. Bændum fækkar sem aldrei fyrr og þeir sem eftir standa draga við sig í búskap. Byggðir eru að fara í eyði, endurnýjun bændastéttarinnar er nánast útilokuð og þeir sem hafa dug og djörfung til að reyna slíkt, enda oftar en ekki sem gamalmenni fyrir aldur fram og jafnvel eignalausir eftir nokkurra ára strit. Ungir bændur hafa þann eina möguleika til að eignast bújörð og áhöfn, að sækja vinnu frá búinu. Nú er staðan orðin sú að slíkt dugir ekki lengur. Jafnvel þó menn leggi á sig langan vinnudag og sinni búi eftir vinnu seint að kvöldi og fyrir vinnu snemma að morgni, dugir það engan veginn. Eina sem slíkt skilar er að líkaminn gefur sig. Að vinna 18 til 20 tíma á sólahring, til langs tíma, er ekki beinlínis hollt.

En hvað veldur? Þegar stórt er spurt er oft erfitt um svör.

Augljósast, þessi misserin, er sú okurvaxtastefna sem stjórnvöld standa að. Seðlabankanum eru sett lög og í eymd sinni og getuleysi til að standast þau lög, hefur bankinn hækkað stýrivexti fram úr hófi. Gerir það sama aftur og aftur þó fullreynt sé að árangur verður verri en enginn. Ekki nokkrum bónda dytti til hugar að etja klár sínum lengra og lengra út í fenið, þegar séð er að botninn er löngu farinn. Hann myndi snúa til lands og leita annarra leiða til að komast yfir. Vandi bænda er þó dýpri en vaxtaokur stjórnvalda. Það er bara súkkulaðimylsnan á rjómatertunni.

Hinn eiginlegi vandi bændastéttarinnar er hugarfar landsmanna. Fyrir um fjórum áratugum hófst grímulaus aðför að bændum og hefur tekist að breyta svo hugarfari landsmanna að jafnvel eru til bændur sem trúa því að þeir séu þurfalingar. Allt hófst þetta með þeirri fásinnu að halda því fram að hvergi á byggðu bóli væru greiðslur til bænda úr sameiginlegum sjóðum landsmanna, hærri en hér á landi. Jafnvel því haldið fram á hvergi í veröldinni væru slíkt kerfi nema hér á landi. Það tók tiltölulegan stuttan tíma til að þessi skoðun næði eyrum margra kjósenda og sumir stjórnmálamenn voru betur læsir á þær breytingar en aðrir. Stukku á vagninn. Við skulum átta okkur á þeirri staðreynd að á þessum tíma var upplýsingaöldin nokkuð fjarri því sem nú er. Stjórnmálaflokkar gáfu út sín flokksblöð, sem auðvitað voru lesin af flokksbundnum kjósendum. Ein útvarpsstöð var í landinu og þeir sem náðu eyrum hennar voru nokkuð á grænni grein. Þar bar nokkuð mikið á boðberum "sannleikans". Síðar var farið að gefa út blað sem presinteraði sig sem frjálsan fjölmiðil. Þar áttu bændur lítinn stuðning en boðberar hugarfarsbreytinga því meiri.

Því reyndist nokkuð auðvelt að telja þjóðinni trú um að landbúnaður hér á landi væri baggi á þjóðinni. Baggi sem nauðsynlegt væri að losna við. Byggðastefna og aðrar slíkar kreddur voru ekki til í hugum boðbera "hins eina sanna sannleiks".

En nú er öldin önnur. Nú er hægt að seilast í vasa sinn og taka þar upp smá tæki sem getur gefið manni allar þær upplýsingar sem hægt er að finna, um víða veröld. Þar má sjá að flestar þjóðir hins vestræna heims greiða úr sínum sameiginlegu sjóðum til landbúnaðar. Þar má einnig sjá að þar erum við Íslendingar langt á eftir öðrum þjóðum. Þar má einnig sjá að þegar áföll verða í sambandi landbúnað, þurfa bændur ekki að fara betlandi hendi til stjórnvalda til að fá aðstoð. Slík aðstoð kemur yfirleitt að fyrra bragði frá stjórnvöldum. Skiptir þar einu hvort um er að ræða áföll vegna uppskerubrest, vegna verðfalls landbúnaðarvara, vegna okurvaxta stjórnvalda eða bara af hvaða stofni áföll skella á.

Erlendis er hugarfar gagnvart bændum nokkuð annað en hér á landi. Þar skilur fólk nauðsyn þess að halda uppi landbúnaði, skilur nauðsyn þess að halda uppi byggð á viðkvæmum svæðum, skilur að án bænda er engan mat að fá, engin föt að fá og jafnvel ekki heldur neitt áfengi! Þar skilur fólk að til að landbúnaður geti þrifist er nauðsynlegt að greiða til hans úr sameiginlegum sjóðum, ella þurfi að hækka laun almennings verulega. Þar skilur fólk að það kostar að framleiða matvæli. Hér á landi hefur, gegnum látlausan áróður undanfarinna fjögurra áratugar, tekist að telja fólki trú um að landbúnaður gæti rekið sig á loftinu einu saman. Að bændur væru ofaldir.

Hvergi á byggðu bóli er skipting á milli frumframleiðslu matvæla, vinnslu þeirra og sölu, jafn óréttlát og hér á landi. Bóndinn þarf að ala skepnur í langan tíma þar til afurðir fara að berast. Í flestum tilfelum tekur um tvö ár áður en mjólk fæst úr grip, eða hann verður sláturhæfur til kjötvinnslu. Afurðastöðin tekur við gripum, slátrar þeim og vinnur kjötið og geymir í frystigeymslum í allt að einu ári. Verslunin tekur kjötið að láni frá vinnslunni og skilar aftur náist ekki að selja fyrir síðasta söludag.

Bóndinn skilar því langmestu vinnuframlagi á mjólkurlítrinn eða kjötkílóið, vinnslan kemur þar skammt á eftir og ber ábyrgð á að kjötinu sé fargað, náist ekki að selja það. Reyndar færir vinnslan kostnaðinn við þá ábyrgð yfirleitt niður til bóndans, en það er önnur og sorglegri saga. Verslunin gerir að eitt að hringja eftir vörunum, taka við peningum frá neytendum og skila síðan aftur því sem ekki selst. Skipting auranna er þó nokkuð fjarri því að fylgja vinnuframlaginu eða ábyrgðinni!

Ég hef áður skrifað um svokallaðar niðurgreiðslur til bænda. Bent á að þær greiðslur væru ekki í þökk eða þágu bænda, heldur til þess gerðar að halda niðri launum. Þetta á við hvar sem slíkar greiðslur tíðkast.  Það skiptir þó mestu máli er að fólk átti sig á raunveruleikanum. Að það kostar að framleiða mat. Að það kostar að halda landinu í byggð. Byggðastefna er ekki eitthvað montyrði, notað fyrir kosningar. Byggðastefna byggir á því að halda landi í byggð og einfaldast og ódýrasta aðferðin til þess er að efla landbúnaðinn, gera hann þannig að bændur geti lifað sómasamlegu lífi af landbúnaði og verið stoltir verka sinna. Byggðastefna byggir ekki á því að bændur vinni sig í þrot, verði gamalmenni fyrir aldur fram og þurfi að sjá á eftir búum sínum. Stolt yfir glæsilegu verki dugir þar skammt, eitt og sér.

Ekki verður rætt um vanda landbúnaðar án þess að ræða örlítið um innflutning matvæla. Auðvitað er það svo að sum matvæli verða ekki framleidd hér á landi, en þau sem hægt er að framleiða á að framleiða hér. Forsvarsmenn verslunarinnar eru þessu ekki sammála. Segja að landbúnaðarvörur eigi að flytja inn ef hægt er að fá þær ódýrari erlendis. Að þarna eigi peningar að ráða. Aldrei hef ég séð að þessar  "ódýru innfluttu matvörur" á mikið lægra verði í kjötborði hér, enda kostar sitt að flytja þær heimsálfa á milli. Þá kemur aldrei fram í málflutningi þessara manna að þessar vörur eru þegar niðurgreiddar erlendis, ekki úr íslenska ríkisjóðnum heldur ríkissjóðum þeirra landa sem matvælin eru sótt til. Ef verslunin hér á landi þyrfti að greiða þessi innfluttu matvæli á kostnaðarverði, dytti engum til hugar að reyna innflutning þeirra.

Eins og áður segir er auðvelt að finna hvaða upplýsingar sem er gegnum snjallsíma. Þar má einnig finna að hvergi í veröldinni er minna notað af lyfjum í landbúnaði og hér á landi, hvergi.

Hví ættum við þá að flytja inn mengaðan mat sem hægt er að framleiða hreinan hér?

 

Dagur með buxurnar á hælunum

Þegar stjórnmálamenn taka fram frasa máli sínu til framgangs, eru þeir rökstola. Hvað kemur fótbolti erlendis skipulagi heilla íbúðahverfa hér á landi við? Hver eru tengslin?

Annars verður að segjast að það má kalla stór undarlegt að þessi vinningstillaga um uppbyggingu Keldnalands, skuli hafa fengið hljómgrunn. Þarna ægir saman öllu því versta úr byggingalist, en umfram allt er svo þjappað að byggðinni að vart mun sjást til sólar á þeim litlu blettum sem ætlaðir eru til útivistar. 

Borgarstjóri væri maður af meiru ef hann girti upp um sig brækurnar og svaraði gagnrýni með rökum.

Þýðir lítið að leggja til að Liverpool hafi unnið

Það er betra að sólin sýni sig

Borgarfulltrúi heldur því fram að Norðmenn geti framleitt allt að 3,3 Terawöttum rafmagns með sólarorku, einungis með því að setja slíkar sellur á þök sín. Ef við gefum okkur að þetta sé rétt, þá ættum við landsmenn að geta framleitt tæplega kvart terawatt á okkar þökum. Norðmenn eru jú nærri 5,5 milljónir talsins, meðan við Íslendingar teljum tæp 400 þúsund hræður.

Líklegra er þó að borgarfulltrúinn hafi eitthvað ruglast á tölum eða táknum. Sólarselluframleiðendur gefa flestir upp framleiðslugetu á hvern fermeter sólarsellu, um 300 Wött. Sumir halda því fram að þetta muni aukast í framtíðinni, að ný og betri tækni sé handan við hornið! Þessar tölur miðast við lönd þar sem sól skín skærar en hér á Íslandi. Fara þarf nokkuð norður fyrir Þrándheim til að komast á sömu breiddargráðu og Reykjavík er á.

Ok., gefum okkur nú að Norðmenn geti framleitt 3,3 TW af rafmagni með sólarsellum á húsum sínum. Það segir að hver einstaklingur í Noregi hefur yfir höfði sér um 2000 fermetra af þaki, fjögurra manna fjölskylda um 8000 fermetra. En það segir þó ekki alla söguna. Ef gott ris er á þakinu, sem svo gjarnan er á norskum húsum, nýtist ekki nema helmingur þess til orkuöflunar. Þá þarf fjögurra manna fjölskyldan að hafa um 16000 fermetra yfir höfði sér!

Ekki veit ég hvort reiknað hafi verið hver meðal fjöldi fermetra af þaki tilheyri hverri persónu eða fjölskyldu hér á landi. Það er ekki mikið og fer lækkandi vegna þéttingarstefnu Reykjavíkurborgar, þar sem hús eru nú byggð upp í loftið, hvert ofaní öðru, til að fá sem flestar íbúðir á hvern fermeter lands. Kannski má ætla að í Reykjavík sé þetta kannski að meðaltali 50 fermetrar á hverja fjögurra manna fjölskyldu, sennilega nokkuð vel áætlað. Það segir að hægt væri að framleiða með þessum hætti 0,0000105 TW, þegar sólin skín. Kannski eitthvað meira en meiri líkur á að það yrði minna.

Varla mun það breyta miklu, hvort heldur er til orkuskiptanna eða í vasa húseigenda. Auðvitað munu þeir sem svo vel búa að eiga stór einbýlishús geta framleitt mest, meðan leigutakar í austantjaldsbyggingum sem nú eru byggðar eru af miklum móð, njóta einskis.

Ég verð að segja að ég tel þá ríku alveg geta greitt sjálfir fyrir að elta sólina, ríki eða borg þarf ekkert að styrkja þá.

Þegar eitthvað hljómar of ótrúlegt til að geta verið satt, er það yfirleitt ekki satt.

Gæti annað allri orkuþörf heimila

Fjölmiðlalæsi, hatursorðræða og popúlismi

Enn er áréttað innan veggja ruv að frétt sé frétt en ekki skoðun. Ekki er víst vanþörf á.

Fjölmiðlalæsi, hatursorðræða og popúlismi eru orð dagsins. Umræðan snýst um hvernig hægt sá að koma höndum og böndum á þessi hugtök. En hvað er þar um að ræða?

Fjölmiðlalæsi er notað æ oftar og þar gjarnan átt við að fólk eigi ekki lengur að treysta á sig sjálft til að greina á milli þess sem er rétt og rangt. Það á að treysta á að fjölmiðlar segi satt og rétt frá. Og ef svo óheppilega vill til að fjölmiðill hafi farið með rangt mál á hann einungis að endursegja fréttina, hellst án þess að fram komi að um leiðréttingu sé að ræða. Því miður er engum fjölmiðli á Íslandi treystandi á þessu sviði. Þar er sorglegust framganga fréttastofu ruv, sem lætur pólitík ráða fréttaflutningi, segir frá skoðunum en ekki fréttum.

Hatursorðræða er aftur annað mikið notað orð. Allt hatur og sér í lagi líkamsmeiðingar eru með öllu óréttlætanleg. Skiptir þar einu hver verður fyrir slíkri meðferð. Hér á landi er það þó svo að þetta orð er einkum notað þegar ákveðnir hópar verða fyrir óréttlæti, en þykir ekki henta er aðrir hópar verða fyrir samskonar árásum. Erlendis er þetta svolítið annað. Þar er orðið hatursorðræða meira notað þegar fólk er ekki sammála ráðandi öflum. Kemur í sjálfu sér ekki hatri við, heldur  pólitískum skoðunum.

Orðið popúlismi eða lýðhyggja heyrist ekki mikið hér á landi. En skilgreining þess orðs er "einföld og óraunhæf lausn á flóknu máli". Hellst að þeir sem stunda popúlisma sem mest noti þetta á skoðanafjendur sína. Þar er gjarnan gengið í sömu hjólför og víða erlendis, þar sem allir stjórnmálaflokkar er ekki fylgja meginstraumnum fá á sig þetta orð. Skiptir þá engu þó viðkomandi stjórnmálaflokkar hafi nokkuð fylgi að baki sér, einungis að þeir eru með aðrar hugmyndir en ráðandi öfl.

Hér bar nokkuð á notkun þessa orðs í icesave málinu, þar sem þeir sem börðust þar fyrir þjóðina fengu þetta viðurnefni, auðvitað frá þeim er vildi þóknast erlendu ofurvaldi. Þjóðin stóð hins vegar með þem er börðust lífróðri landsins og seinna skáru dómstólar úr um að þar hafði ekki neinn popúlismi verið til staðar.

Hægt er hins vegar að nota þetta orð yfir þá sem segja krónuna ónýta og reyna að telja þjóðinni trú um að upptaka á erlendum gjaldeyri muni laga hér allt. Boða einfalda lausn á flóknu vandamáli. Þar eru evru sinnar hvað harðastir, ljúga því vísvitandi að þjóðinni að hægt sé að taka upp evru án inngöngu í esb, þó Lissabonsáttmálinn taki eindregið fyrir þann möguleika.

Forsætisráðherra hefur áhyggjur af hatursorðræðu og jafnvel einnig lélegu fjölmiðlalæsi þjóðarinnar. Hún hefur svo sem ekki mikið talað um popúlisma, en sjálfsagt truflar hann einnig hug hennar. Í þessu skyni hefur hún boðað frumvarp til að taka á þessum málum. Sjálfsagt vill hún vel og víst að í hennar huga er hatursorðræða einfalt hugtak. En hún ætti að átta sig á því að hún verður ekki forsætisráðherra til eilífðarnóns. Það koma aðrir á eftir henni. Það er ekki víst að þeirra hugur til þessara hugtaka sé eins einfaldur og hennar, sé meira í ætt við hvernig erlendar stórþjóðir og þjóðasambönd skilgreina þessi orð. Að í stað varnar þeirra sem minna mega sín, verði þessi löggjöf nýtt í pólitískum tilgangi. Að þeir sem ekki vilji þóknast ráðandi öflum verði dæmdir samkvæmt henni.

Til að setja löggjöf um eitthvað verður skilgreiningin um efnið að vera á kristaltæru. Skilgreiningin á hatursorðræðu er langt frá því að vera tær. Eins og hún er notuð hér á landi í dag á hún við hatur gegn ákveðnum hópum en ekki hatri gegn öðrum. Erlendis er skilgreiningin pólitísk. Meðan skilgreiningin er ekki á hreinu, er ekki hægt að setja löggjöf um hana. Ekki frekar en að ekki er hægt að setja löggjöf um fjölmiðlalæsi eða popúlisma.

Eldra fólk viðkvæmara fyrir röngum upplýsingum

Stefnubreyting?

Eru stjórnvöld að taka nýja stefnu í loftlagsmálum? Umhverfisráðherra kynnti fyrir stuttu nýja skýrslu, "Loftlagsþolið Ísland", þar sem virðist sem stefnan sé tekin á að aðlagast loftlagsbreytingum í stað þess að reyna að berjast gegn þeim. Eða er ráðherra kannski bara farinn að undirbúa sig fyrir næstu kosningar?

Reyndar er þessi skýrsla skrifuð eftir vinnu 300 einstaklinga í 13 "vinnustofum", svona eitthvað sovéskt fyrirbrigði, þannig að sennilega er hvorki hugur né hönd ráðherrans nærri þeim markmiðum sem þarna voru kynnt. Þá verður að segjast eins og er að hugmyndir skrifstofustjóra Veðurstofunnar, um endurreikning og aðlögun upplýsinga eitthvað sem erfitt er að átta sig á, að þar sé verið að spila hættuspil.

Ráðherra er hins vegar ekki í neinum efa um að þjóðaröryggi landsins sé undir í þessum málaflokk. Þó sé enn nægur tími til stefnu, ekki nein krísa. Að verkefnið sé einungis sem löng brekka sem komast þurfi upp.

Í annarri örlítið nýrri frétt er ráðherrann hins vegar kominn í gamla farið aftur, farinn að tala um baráttu gegn veðurbreytingum, í stað þess að ræða aðlögun að þeim. Þar kynnir hann eflingu loftlagsráðs.

Það væri gott ef ráðherrann gæti ákveðið sig. Það skiptir jú verulegu máli hvort við ætlum að reyna að breyta veðrinu eða aðlaga okkur að því. Litlar líkur eru á að fyrri kosturinn sé geranlegur en þann síðari er augljóslega framkvæmanlegur, hvort heldur er til þess að veður hlýni eða kólni. Báðir þessir möguleikar munu kosta landsmenn aukin fjárútlát, aukna skatta. Kosturinn við þann síðari er þó að þeir aurar munu kannski nýtast meira hér innanlands, meðan fyrri kosturinn mun koma andlitslausum erlendum aðilum best, mun flytja fé í miklu mæli úr landi.

Vonandi er þetta hringl ráðherrans ekki bara kosningabaul. Vonandi er hann farinn að átta sig á að við breytum ekki veðrinu, þó vissulega við getum aðlagað okkur að breyttum veðuraðstæðum.

Draugar fortíðar, Glámur og esb.

Enn hefur draugur esb aðildar verið vakinn upp. Það sem mest kemur þar á óvart er hver stendur að þeirri uppvakningu. Ekki þeir hefðbundnu talsmenn þess að við "deilum" sjálfstæði þjóðarinnar, nei, þar að verki er einn öflugast starfsmaður verkalýðshreyfingarinnar, Vilhjálmur Birgisson formaður SGS og Veralýðsfélags Akraness. Þó segist Villi vera á móti aðild að esb.

Þennan draug vakti Villi upp með samráði við atvinnurekendur, að eigin sögn, um að fá "óháða" erlenda aðila til gera úttekt á upptöku annars gjaldmiðils og ástæðan er léleg hagstjórn hér innanlands. Hann svarar allri gagnrýni að þetta eigi að vera óháð athugun sem mun leiða "sannleikann" í ljós. 

Fyrir það fyrst er nokkuð undarlegt að Villi skuli hafa farið með þetta viðkvæma, pólitíska stórmál fyrst til atvinnurekenda, áður en það var rætt og afgreitt á vettvangi launafólks. 

Hvað varðar "óháða aðila" ætti Villi að vita best að þeir finnast hvergi í veröldinni, Enda gefur hann lítið fyrir nokkur hundruð blaðsíðna úttekt um þetta málefni. Ástæðan er að Seðlabankinn stóð að þeirri skýrslugerð. Að henni kom fjöldi álitsgjafa, bæði innlendra og erlendra,  en það dugir Villa ekki. Það væri hægt að fá hóp hagfræðinga til að gefa út í löngu máli að jólasveinninn væri til, bara ef einhver er tilbúinn að borga.

Varðandi hagstjórnina þá breytist hún ekkert við upptöku á erlendum gjaldeyri, Auðvitað kostar það okkur að halda eigin gjaldeyri, en sá kostnaður er smámynt í heildarsamhenginu. Jafnvel ekki þó við gengjum í esb mun það engu breyta í hagstjórninni hér. Það sannað Hrunið okkur. Jafnvel þó við afsöluðum algjörlega sjálfstæði okkar til erlends ríkis og legðum niður Alþingi, mun hagsæld okkar áfram miðast að þeirri staðreynd að við erum fámennt samfélag í stóru landi á eyju langt frá umheiminum. Hitt er ljóst að ef við ekki ráðum eigin gjaldmiðli og stjórn hans tekur mið af allt öðru hagkerfi en hér er, mun veða erfiðara að stýra hagkerfinu og því líklegt að vextir hækki enn frekar og það sem kannski verst er fyrir launafólk, atvinnuleysi eykst. Sjálfur vil ég frekar halda vinnu, jafnvel þó hagurinn skerðist tímabundið vegna misvitrar stjórnunar landsins.

Þetta vanhugsaða brölt Villa er óskiljanlegt. Ber því við að fleiri og fleiri hagfræðingar telji krónuna ónýta. Inn á þetta er ég búinn að koma.

Hins vegar hefur þetta brölt hans vakið upp draug esb aðildar. Fjölmiðlar farnir að vitna í hagfræðinga um ágæti evru, sennileg sömu hagfræðinga og tókst að dáleiða Villa. Enginn ræðir norska krónu, Kanadadollar eða usadollar. Og auðvitað ræðir enginn dönsku krónuna, enda sá gjaldmiðill fasttengdur evru. Það væri því óþarfa millistig með tilheyrandi flækjum að taka upp þann gjaldeyri.

Villi ætti að lesa Grettissögu og baráttu Grettis við drauginn Glám. Þann draug þorði enginn að eiga við, flestir forðuðust hann, þeim fjáðu tókst að semja við óværuna. Það þurfti heljarmenni sem búið var að gera útlægann úr samfélaginu, til að berjast við drauginn og að lokum fella hann. Gretti bauðst að gera samning við Glám, en valdi frekar að útrýma honum. Barátta Grettis við Glám er að öllu leyti dæmisaga, þar sem útlægt heljarmenni tekur sér stöðu gegn vá almennings, það var enginn efi í huga Grettis, enda engir hagfræðingar til að hvísla í eyru hans.

Þeir sem hafa lesið pistla mína vita að ég hef verið ötull varðmaður fyrir Villa, á þessum vettvangi hér. Mér er ómögulegt að verja hann í þessari nýju vegferð sem hann hefur haldið í. Þetta hef ég tilkynnt honum en vona innilega að hann sjái að sér.

Þeir sem fara að leita hins eina sanna sannleiks hafa tekið að sér óendanlegt verkefni. Hann mun hvergi finnast.