EES, hinn svarti samningur

Nú virðist tíska að tala um gullhúðun EES laga og reglna, sem sá samningur gerir okkur skylt að taka upp frá ESB. Að þegar slíkar tilskipanir koma til samþykktar Alþingis sé búið að gera þær strangari en til stóð. Erfitt eða útilokað er fyrir þingmenn að fylgja eftir sínu lögskipaða eftirliti við upptöku þessara tilskipana, þar sem þær eru gjarnan afgreiddar á færibandi síðasta dag hvers þings. Því er auðvelt fyrir embættismenn, jafnvel án samþykkis ráðherra, að bæta í þessar tilskipanir. Eftir að viðkomandi ráðherra hefur síðan fengið tilskipun samþykkta, með þeim breytingum sem bætt var við, tekur hann gjarnan sumar reglugerðir og færir þær til "fagaðila" til frekari útlistunar. Oftar en ekki hefur viðkomandi "fagaðili" hag af því að gera reglugerðina enn þyngri.

Nú vilja ráðamenn breyta þessu, vilja að tilskipanir um lög og reglugerðir frá ESB séu teknar eins og þær eru gerðar í upphafi. Að ekki sé verið að bæta í þær hér á landi. Eina leiðin til þess er að hver tilskipun sé tekin til málefnalegrar umræðu á Alþingi, þar sem þingmönnum verði gert fært að sannreyna hvort íslenski textinn sé samhljóða þeim upphaflega. Það færi þá sennilega lítið fyrir öðrum störfum þingsins og landið enn stjórnlausara en það er og má þar vart á bæta.

Nú er það svo að oftar en ekki dettur einstaka þingmanni í hug að bera saman þessar tvær útgáfur, þá er samin er í Brussel og þá sem embættismenn kokka fyrir ráðherrann sinn, til fyrirlagningar þingsins. Þegar þeir benda á misræmið, nú eða hættuna við samþykkt viðkomandi laga eða reglugerða, er sá strax úthrópaður sem öfga hægrisinn, gamalmenni eða jafnvel enn ljótari orð notuð.

Hvernig á því stendur að einhverjum datt til hugar að kalla þessa svikastarfsemi gullhúðun er svo aftur sérstakt rannsóknarefni. Mun nær að tala um svertun eða kolun tilskipana frá ESB.

Þá mætti með sanni segja: EES, hinn svarti samningur.

Vilja Grindvíkinga ber að virða

Náttúruöflin hér á landi eru ægileg. Þegar þau láta að sér kræla ber okkur skilda til að halda vel utanum það fólk sem fyrir verður. Þar duga ekkert yfirlýsingar ráðamanna um hversu duglegir við landsmenn séum, að við munum komast gegnum þetta, dugir ekkert "þetta reddast" hugarfarið. Það virðast þó ríkt í hugum þeirra sem stjórna landinu okkar á þessum viðsjárverðu tímum náttúruhamfara.

Trekk í trekk dynja ósköp yfir Grindavík og nú síðast hraunrennsli inn í bæinn og nýtt og enn viðsjárverðara sprungusvæði, sem var þó ærið fyrir. Og nú tala jarðfræðingar um að þetta sé í raun einungis byrjun á enn stærri atburðum, eða gætu veri það. Grindavíkurbær er þegar að stórum hluta óbyggilegur og enn eftir að fá úr því skorið hversu umfangsmikið sprungusvæðið er orðið. Því er óvíst hvort eða hvenær hægt verður að byggja upp aftur.

Engir eru dómbærari á það hvernig staðið skuli að aðstoð við íbúana, en þeir sjálfir. Einungis þeir hafa reynsluna og einungis þeir geta sagt hvernig skuli staðið að verki. Allir aðrir eru óhæfir til þess verks, allra síst stjórnmálamenn. Það er útilokað með öllu, fyrir nokkurn mann að setja sig í spor Grindvíkinga.

Nú hefur verið haldinn íbúafundur og vilji þeirra er skýr. Þeir vilja losna frá þessum hörmungum, vilja losna við hús sín, vilja geta hafið líf á nýjum stað. Þegar yfir lýkur munu sjálfsagt einhverjir sækja heim aftur, en það geta verið ár eða áratugir þar til slíkt verður framkvæmanlegt. Þessi vilji er skýr og sennilega fáir landsmenn sem setja sig upp á móti þeim vilja íbúana. Það er hins vegar stjórnvalda að hrinda þeirri framkvæmd í verk og þar duga hvorki vettlingatök né slóðaskapur. Þetta verk þarf að vinna hratt og örugglega, svo Grindvíkingar geti farið að horfa fram á veginn. Það er þegar búið að leggja meira á þá en góðu hófu gegnir.

En þar kemur babb í bátinn. Ekki einungis eru stjórnmálamenn hikandi, heldur er neikvæðni þeirra hrópleg. Gert meira úr kostnaði en efni eru til og yfirleitt sú lausn sem íbúar vilja töluð niður. Rætt um aðrar og jafnvel dýrari lausnir. Stjórnmálamenn telja sig vita betur hvernig Grindvíkingum lýður en þeir sjálfir, þykjast vita meira um vilja íbúanna en þeir sjálfir. Þetta kallast á vægu máli hroki.

Fjármálaráðherra kom fram með tölur á fundinum, sagði það kosta 120 milljarða að kaupa upp húseignir í Grindavík. Inn í þeirri tölu er innbú, sem í flestum tilfellum má enn bjarga. Því er upphæðin nokkuð lægri. Ekki er enn búið að meta öll tjón á húsum í bænum og ekki byrjað að meta það tjón sem kom upp í síðustu ósköpum. Því er ekki vitað hversu mörg hús þarf þegar að kaupa upp, en kostnaður við þau kaup dregst að sjálfsögðu frá þeim hundrað milljörðum sem ráðherra nefndi. Ekki nema hún telji vera hægt að komast hjá að bæta þau einnig. Því er endanlegur kostnaður við kaup á þeim húsum sem ekki dæmast ónýt, kannski ekki svo hár og sjálfsagt gæti ríkissjóður yfirtekið lán sem hvíla á mörgum þeirra og þannig dreift greiðslubyrgði yfir lengri tíma.

En það er ekki bara að sum húsin séu skemmd. Landið er stórskemmt og hættulegt. Það er ekki nóg að eiga heilt hús ef ekki er hægt að fara út fyrir dyr þess án þess að eiga á hættu að hverfa ofaní jörðina. Það fer enginn með börn inn á slíkt svæði, jafnvel þó sjálft húsið sé heilt. Ef umhverfið er ekki öruggt er húsið jafn ónýtt fyrir eigandann, þó ekki sjáist á því sprungur.

Það minnsta sem hægt er að gera í stöðunni í dag er að fara að vilja Grindvíkinga, að losa þá frá þeirri skelfingu sem þeir hafa búið við. Um það ætti ekki að þurfa að deila, jafnvel þó kostnaður sé einhver. Hann skilar sér fljótt aftur. Í það verkefni þurfa stjórnvöld að einhenda sér.

Úrtölur eða hroki er ekki til bóta í stöðunni nú.

Forsíða Morgunblaðsins: Nístandi óvissa

Ríkisstjórnin er aumkunarverð

Framkoma ráðherra ríkisstjórnarinnar er aumkunarverð, svo ekki sé meira sagt. Nú kveður sér hljóðs einn ráðherra Sjalla og segist bera fullt traust til Svandísar. Ekki langt síðan hún gerði stólpagrín af henni og nefndi þar einmitt framkomu Svandísar í því máli sem Umboðsmaður Alþingis hefur nú komist að niðurstöðu um. Þar var hann reyndar sammála þessum ráðherra Sjalla, um að Svandís hefði bæði brotið lög og ekki gætt að jafnræðisreglu. Eftir einn fund í ráðherrabústaðnum kemur Áslaug svo út brosandi út og segist styðja Svandísi! Hvers konar andsk..... aumingjaskapur er þetta?!

Nú hafa nokkrir óbreyttir þingmenn Sjalla verið nokkuð harðir í afstöðu sinn gagnvart þessu lögbroti Svandísar. Eðlilega, enda sjálfsögð krafa að ráðherra fari að lögum. Í réttarríki gengur annað ekki upp. Annars erum við ekki lengur réttarríki, heldur orðin að einræði. Það er alvarlegt ef aðrir ráðherrar skilja ekki þetta grundvallar atriði. 

Fyrir liggur, ef ekki verður tekið í taumana og Svandís látin yfirgefa ráðherrastól, muni verða lögð fram á Alþingi vantrausttillaga. Væntanlega á Svandísi eina en ætti auðvitað að vera á alla ráðherra, miðað við hvernig þeir tala og haga sér í málinu. Víst er að vantraust verið samþykkt á Alþingi, sitji þingmenn Sjalla hjá. Þá mun koma í ljós hvernig menn þeir hafa til að bera. Hvort þeir standi við stóru orðin eða hvort þeir fara að fordæmi fyrrum félaga síns sem át eigin orð upp til agna án þess að blikna, fyrir síðustu kosningar.

Tel líklegra að þeir muni verja Svandísi fyrir vantrausti, taki á sig sök hennar.

„Ég hef borið traust til hennar“

Kosningaár

Árið 2024 verður sannkallað kosningaár hér á landi. Forsetakosning, biskupskosning og sífellt fleiri teikn um að kosið verði einnig til Alþingis.

Forsetakosning.

Forsetinn okkar fór að dæmi Danadrottningar og sagði starfi sínu lausu. Þegar hafa komið fram vonbiðlar til embættisins. Sá fyrsti sem bauð sig fram er reyndar genginn úr skaftinu, þar sem ekki gaus á þrettándanum. Fyrsta alvöruframboðið kom síðan stuttu síðar, er Arnar Þór Jónsson bauð sig fram í embættið. Aðrir minni menn hafa síðan tjáð þjóðinni vilja sinn til verksins, eins og Ástþór Magnússon, svona af venju og fleiri. Strax eftir að Arnar tilkynnti sitt framboð fór vinstri elítan af stað til leita að mótframboði. Þar hafa ýmsir varið nefndir, jafnvel að þeim forspurðum. "Óháður kosningastjóri" ruv er duglegur að bjóða fram forsætisráðherrann okkar í embættið, þó hún hafi ekki sjálf sýnt vilja til embættisins, a.m.k. ekki opinberlega. Líklegt er að nokkuð vel muni ganga að manna frambjóðendastöður vinstrivængsins og hugsanlega veit "kosningastjórinn" eitthvað meira en við hin og að Kata verði meðal þeirra. Því fleiri vinstri menn í boði, því betra. Þá deilast atkvæðin þeirra sem mest.

Arnar hefur hins vegar sýnt að hann ann sjálfstæði þjóðarinnar, ann málfrelsinu og ann því að við höldum yfirráðum yfir eigin málum. Það kom hins vegar nokkuð á óvart að hann skyldi bjóða sig fram til embættisins. Hefur verið duglegur að verja þessi gildi á vígvellinum sjálfum. Nú ætlar hann að færa sig af vígvellinum yfir í vörnina. Hugsanlega telur hann baráttuna tapaða og eina sem hægt sé til varnar þjóðinni að virkja varnaglann, þ.e. að geta tekið völdin af Alþingi og fært þau til þjóðarinnar. Hver svo sem ástæða Arnars er fyrir þessari tilfærslu sinni, þá treysti ég að hann hafi tekið rétta ákvörðun og mun sannarlega kjósa hann. Veit engan íslending annan sem getur breytt þeirri ákvörðun minni. Og allir þeir sem trúa á Ísland, sjálfstæði þess og gildi ættu að eiga auðvelt með að kjósa þann mann til forseta. Þeir sem láta samvisku sína ráða vita hvern skal kjósa.

Biskupskosning.

Um tvöhundruð sérvaldir menn munu kjósa nýjan biskup yfir landið. Reyndar eru enn færri sem velja hvaða frambjóðendur fá að vera í kjöri. Hvort þetta muni efla kristna kirkju hér á landi leyfi ég mér að efast stórlega. Vandi kirkjunnar er stærri en svo. Vissulega gæti nýr biskup aukið vegferð kirkjunnar og gert þjóðina hliðhollari henni. En það verður ekki gert með kosningu sérvaldra um frambjóðendur er enn færri velja. Sátt um biskup og þá um leið aukin vegferð kirkjunnar verður einungis með því að hver sá sem er skráður í þjóðkirkjuna fá að kjósa um hvern þann sem býður sig fram og er innan þjóðkirkjunnar.

Alþingiskosningar?

Sífellt fleiri teikn eru á lofti um að þjóðin fái að kjósa til Alþingis á þessu ári. Óánægja þingmanna stjórnarflokkanna verður sífellt sýnilegri þjóðinni. Þessi ríkisstjórn hefur til þessa verið nánast óstarfhæf, enda langt á milli pólitískra sjónarmiða tveggja flokka af þrem er mynda stjórn. Sá þriðji er hins vegar einstaklega slungin við að sigla þarna á milli, eða halda sig til hlés. Stjórninni tekst einstaka sinnum að sameinast um einstök verkefni, gjarnan utanaðkomandi vá fyrir landið. Þar má nefna alheimspest, jarðhræringar og eldgos og nú þykist hún vera sameinuð um að forða hér allsherjar verkföllum á næstu mánuðum.

Fáir efast þó um að dagar þessarar ríkisstjórnar eru taldir, reyndar löngu taldir. Það er einungis eitt sem heldur stjórninni saman, en það er einstakur vinskapur milli formanna þeirra tveggja flokka er eru á sitt hvorum enda hins pólitíska litrofs hér á landi, Bjarna og Kötu. Falli annað þeirra úr skaftinu er leik lokið og þjóðin fær að kjósa. Hins vegar eru einmitt þessir tveir flokkar sem koma verst út í skoðanakönnunum og eru samkvæmt þeim að þurrkast út. Því má gera ráð fyrir að þau Bjarni og Kata  þurfi að brýna sína þingmenn enn frekar, jafnvel ná sér í svipu til kattasmölunar, svo halda megi öndunarvél þessarar heiladauðu stjórnar gangandi.

En eins og áður segir eru teiknin sífellt fleiri sem segja okkur að kosningar séu í bráð. Bjarni hefur gefið í skyn að tími sé fyrir hann að breyta um starf. Vonbiðill og varaformaður flokksins tilkynnti undir lok síðasta árs, að hún væri reiðubúin að taka við keflinu. Það mun ekki verða flokknum til framdráttar en meira skiptir kannski máli að þar með slitna þau bönd sem halda stjórninni saman. Þá hefur, eins og áður segir, nafn Kötu verið sífellt endurtekið á ruv, sem næsti frambjóðandi vinstri elítunnar til Bessastaða.

Hvað sem hver segir þá eru líkur á Alþingiskosningum sífellt að aukast. Hver ástæða stjórnarslita verður mun koma í ljós. Hvort það verður óánægja þingmanna Sjálfstæðisflokks eða brottför annars eða beggja þerra enda er halda í líflínu ríkisstjórnarinnar, skiptir í sjálfu sér ekki máli. Þó er ljóst að afleiðingarnar geta orðið misjafnar fyrir báða þessa flokka, hver ástæðan er. Sjallar munu sannarlega umbuna þeim þingmönnum er standa í lappirnar og sýna að sjálfstæðið er ekki falt fyrir stóla.

Að lokum

Allir sannir unnendur sjálfstæðis Íslands, sameinist um að kjósa Arnar Þór Jónsson til forseta.

 

Viðbrögð ráðherrans

Niðurstaða á skoðun umboðsmanns Alþingis, á því hvernig matvælaráðherra stóð að verkum í upphafi sumars, er húm frestaði hvalveiðum með eins dags fyrirvara, ætti ekki að koma nokkrum manni á óvart. Bæði lærðir og leikir sáu strax að þar fór ráðherrann hressilega yfir strikið. Braut lög og gætti ekki meðalhófs í ákvörðunum.

Það er hins vegar hvernig ráðherrann tekur á áliti umboðsmanns, sem kemur virkilega á óvart. Þar er ekki neina iðrun að sjá. Talar um að lögin séu gömul og úrelt. Engu að síður eru þau lög í gildi og ber öllum að fara eftir þeim, líka ráðherra.

Hún staglast á þessu í hverjum fréttatímanum af öðrum, að lögin séu úrelt og þeim þurfi að breyta. Að það sé nóg fyrr ráðherra sem brýtur lög að breyta þeim bara eftir brotið, af því þau lög eru ekki henni að skapi. Að þar með sé málið búið!

Hitt atriðið sem umboðsmaður fann að og skiptir kannski mestu máli, ekki síst fyrir það starfsfólk sem missti stórann hluta þeirra tekna sem það taldi sig hafa ráðið sig til, yfir sumartímann, brotið á meðalhófsreglunni. Hvernig ætlar hún að "leiðrétta" það brot sitt? Kannski bara leggja slíkar reglur af? Að koma hér á Stalínísku stjórnkerfi einræðisríkis? Það er ekki að ástæðulausu að talað er um meðalhóf í ákvörðunum ráðherra, eða annarra í stjórnsýslunni. Það er stór hluti þess sem við köllum lýðræði. Að ákvörðun stjórnvalds sé ekki af ætt einræðis, heldur skuli lýðræðisleg gildi ráða.

Þetta er svo sem ekki í fyrsta skipti sem Svandís Svavarsdóttir, í stól ráðherra, brýtur lög. Hún er orðin nokkuð sjóuð á því sviði. Enda viðbrögð hennar nú, strax nokkuð forhert. Lætur í léttu rúmi liggja þó hún hafi skapað ríkisjóð bótaskyldu upp á háar upphæðir.

Það var undarlegt val hjá formanni VG að velja Svandísi í ríkisstjórn, eftir forsögu hennar á því sviði. Nú, þegar séð er að Svandís hikar ekki við að halda uppi sömu tilburðum og lætur lög ekki þvælast fyrir sér, heldur hvernig henni finnst að lögin eigi að vera, hlýtur formaðurinn að endurskoða veru Svandísar á ráðherrastóli.

Þingflokksformaður Framsóknar er auðvitað efins um hvað skuli gera. Er í algerum stíl við sinn flokk, lætur vindinn einan ráða hver stefnan er. Þorir ekki að taka af skarið. Sjallar eru aftur nokkuð ákveðnari í sinni afstöðu, þ.e. nokkrir þingmenn flokksins, ennþá. Forustan lætur hins vegar ekkert uppi og mun sennilega kyngja stoltinu einu sinni enn. Skoðanakannanir eru ekki hagstæðar til kosninga fyrir flokkinn nú. Því mun sennilega eitthvað fækka þeim röddum þingmanna flokksins sem hafa kjark til að tjá sína skoðun á þessu máli, eins og svo mörgum öðrum.

Auðvitað hefði verið hreinlegast og eðlilegast að matvælaráðherra hefði sagt af sér, strax og niðurstöður umboðsmanns lágu fyrir. Það hefðu verið eðlileg viðbrögð og henni og flokk hennar til framdráttar. En úr því svo var ekki kemur það í hlut formanns VG að taka af skarið. Eða ætlar hún að storka enn frekar örlögum ríkisstjórnarinnar? Þar er vart borð fyrir báru.

 

Telur ekki tilefni til að kalla saman þing