Með hunda á hendi biðlar Gylfi til SA

Nú er byrjaður fimmtándi mánuðurinn sem starfsmenn Rio Tinto í Straumsvík hafa verið án kjarasamnings. Óbilgirni fyrirtækisins gegn starfsfólki sínu og reyndar öllum vinnumarkaði á Íslandi, er svo óskaplegur að ekki nær nokkru tali. Krafa þeirra um algert sjálfdæmi um mannaráðningar og með hverjum hætti þær eru, sýna svart á hvítu að þarna fer fyrirtæki sem ekki kærir sig um að launafólk hafi rétt til eins eða neins. Verði sú krafa samþykkt er ljóst að öll verkalýðsbarátta, allt frá fyrri hluta síðustu aldar er fyrir bí og staða launafólks komin á þann stað er hér ríkti í upphafi síðustu aldar, þegar atvinnurekandinn "átti" launþegann og gat farið með hann sem honum sýndist. Þetta má aldrei ske!

Og nú vill ASÍ að SA beiti sér í málinu. ASÍ hefur a.m.k. tvisvar á þessum fimmtán mánuðum verið með öll tromp á hendi sér og verið í lófa lagið að nýta þau til lausnar þessarar deilu. Þess í stað kastaði sambandið þeim trompum af hendi sér fyrir hunda. Nú, þegar ASÍ er tromplaust og komið með alla hundana á eina hendi, er biðlað til gagnspilarans um hjálp!

Á haustdögum, þegar forseti og varaforseti ASÍ sátu umboðslausir að ráðum með fulltrúum SA og stjórnvöldum, um hið svokallaða Salek samkomulag, voru þessir fulltrúar launafólks með tromp til lausnar Straumsvíkurdeilunni. Þegar samkomulag var í höfn átti einfaldlega að fresta undirskrift uns lausn á þeirri deilu lægi á borðum. Þetta tromp var því miður ekki nýtt, heldur skipt út fyrir hund.

Aftur kom svo tækifæri, nú í tengslum við endurskoðun aðalkjarasamnings, í upphafi þessa árs. Þar sátu fulltrúar ASÍ aftur án umboðs og véluðu um launabætur samkvæmt endurskoðunarákvæði kjarasamninga. En nú var staðan sterkari fyrir ASÍ og trompin fleiri. Þarna kom tækifæri til að tengja kjaradeilu starfsmanna Straumsvíkur við endurskoðun kjarasamninganna með beinum hætti, enda veit ég ekki betur en starfsfólk Rio Tinto í Straumsvík sé flest í stéttarfélögum sem aðild eiga að ASÍ.

Auðvitað átti að tengja þessa endurskoðun beint við Straumsvíkurdeiluna og gera SA liðum ljóst að ef þeir ekki næðu tökum á sínu fólki innan Rio Tinto, myndi það leiða til allsherjarverkfalls hér á landi. Sterkara tromp geta fulltrúar launafólks varla vænst að fá, en eins og áður þá var þessu trompi einnig skipt út fyrir hunda.

Og nú situr Gylfi Arnbjörnsson með hundshaus og eintóma hunda á hendi, tapað spil og biðlar til andstæðingsins um hjálp. Aumara hlutskipti er varla hægt að hugsa sér, fyrir mann sem hafði allt á hendi sér og gat stjórnað atburðarásinni á réttan veg, fyrir aðeins örfáum vikum síðan.

Það sjá auðvitað allir sem vilja sjá að vandi Rio Tinnto í Straumsvík verður ekki leystur með því að færa störf yfir í verktöku. Að bæta við millilið eykur kostnað. Það ættu einnig allir að vita, sem vilja vita, að vandi Rio Tinnto skapast af lágu verði á áli samhliða arfaslæmum raforkusamning sem fyrirtækið gerði fyrir stuttu síðan. Ofaná það bætist síðan misvitrar og dýrar aðgerðir sem ekki skila árangri.

Því er allt tal um að verkalýðshreyfingin sé að stuðla að lokun þessa fyrirtækis, með öllu óraunhæf og í raun stór hættuleg. Ef Rio Tinnto lokar vegna þess að það getir ekki fært föst störf undir verktöku, mun það loka hvort eð er. Þá er þessu fyrirtæki ekki við bjargandi. Ef eina leið fyrir tilveru þess er að afnema þau réttindi sem launafólk hefur barist fyrir í nærri heila öld, er tilvera þess brostin.

En það má ekki gleyma sér í andúðinni á stjórnendum Rio Tinnto, bæði hérlendis sem erlendu stjórnendum þessa fyrirtækis.

Saga Straumsvíkur er merkilegri en svo að slík andúð setji þar blett á. Það var fyrir tilstilli þessa fyrirtækis og þáverandi eigendum þess, Alusuisse, sem okkur var mögulegt að byggja upp raforkuframleiðslu í landinu og leggja dreifikerfi um allt land. Án uppbyggingar í Straumsvík og þess stóra orkukaupanda, hefði slíkt seint orðið gerlegt fyrir okkur og víst er að orkuverð hér á landi hefði orðið mun hærra. Á innanvið áratug, frá byggingu Straumsvíkur, var komið rafmagn á nánast hvert heimili í landinu og orkuafhendingin orðin öruggari en nokkursstaðar annarstaðar í heiminum. Þessa sögu verða landsmenn að muna.

Og enn skipar Straumsvík stórann sess í okkar hagkerfi. Rafmagnsreikningurinn hljóðar upp á heila 13 milljarða á ári, orka sem er jöfn allan sólahringinn allan ársins hring. Hvert raforkufyrirtæki óskar sér slíkra viðskiptavina. Skattar og gjöld til ríkis og sveitarfélaga eru einnig góð búbót, sem ekki er tekin upp af götunni.

Og loks eru nokkur hundruð manns sem hafa beina atvinnu af þessu fyrirtæki og sennilega enn fleiri sem hafa óbeinar tekjur af því. Þarna er yfirleitt um vel launuð störf að ræða.

Það yrði því skelfing fyrir þjóðina ef Straumsvík yrði lokað. Kannski er kominn tími fyrir stjórnvöld að hafa afskipti af þessari deilu, landi og þjóð til heilla. Kannski þarf að taka afdrifaríka ákvörðun og ýta þeim til hliðar sem með samninga á orkuverði fara. Það er ljóst að ef þetta fyrirtæki væri með sína starfsemi í Kanada væri það ekki að greiða 13 milljarða fyrir orkuna, heldur um 9 milljarða. Hvort slík lækkun dugar til að koma fyrirtækinu á rétt spor, veit ég ekki, en það mætti a.m.k. skoða það. Það hlýtur að vera betra að 9 milljarða fyrir orkuna en ekki neitt, auk þess sem aðrar tekjur yrðu óbreyttar og fólk héldi sinni vinnu. Að sjálfsögðu þarf að setja kröfur gegn slíkum afslætti, enda hafa eigendur og stjórnendur Rio Tinnto sýnt af sér slík afglöp.

En hvernig sem allt snýst, þá má aldrei gefa eftir réttindi launafólks á neinn hátt. Það sem af er tekið þar fæst aldrei aftur!

Og að lokum mæli ég með því að hunda-Gylfi verði settur af!!

SA beiti sér í Straumsvíkurdeilunni

Athugasemdir

[bjarni (IP-tala skráð) 1.3.2016 kl. 21:55]

sæll gunnar

þú nefndir hér einhvern tímann áður, að þú hafir ekki mikið álit á foringjanum frá Keflavík, er það út af einhverju sem þú hefur reynt eða farið illa út úr? Annars ertu sennilega ekki sá fyrsti um þá skoðun. Vitanlega er Straumsvík afar mikilvæg fyrir atvinnu í landinu það er alveg ljóst og vonandi að þeir fari ekki til Kanada

[Gunnar Heiðarsson, 2.3.2016 kl. 00:29]

Ekki hef ég haft nein persónuleg samskipti við Gylfa og álit mitt byggir ekki á neinu slíku. En ég er launamaður og mig hefur blöskrað framkoma hans gagnvart sínum umbjóðendum.

Allt frá því hann hafði í hendi sér að bjarga almennu launafólki frá frekari skelfingu, haustið 2008, þegar þáverandi félagsmálaráðherra fól honum formennsku yfir nefnd sem skildi skoða hvort rétt væri að aftengja verðtryggingar lána meðan stæðsti skellur hrunsins gengi yfir hefur þessi maður komið fram sem einn helsti óvinur launafólks þessa lands!! Það tók Gylfa og félaga innan við eina vinnuviku að komast að því að alls ekki mætti aftengja verðtrygginguna, jafnvel þó séð væri að skelfingin sem launafólk yrði fyrir yrði mikil og að margur myndi lenda á götunni, vegna þessa.

Maður sem getur hagað sér á þann veg og telur slíkt eðlilegt er ekki maður heldur skepna!!

Og það er rétt Bjarni, ég hef áður gagnrýnt Gylfa og mun halda því áfram svo lengi sem hann vermir stól forseta ASÍ.

[ls (IP-tala skráð) 2.3.2016 kl. 07:54]

SA hefur ekkert boðvald yfir Rio Tinto og því hefði það verið glapræði að láta það í hendur þeirra (RT) að koma í veg fyrir að skynsamlegra fyrirkomulag kæmist á kjaraviðræður hér eða ekki.

Því miður virðist RioTinto ekki skilja neitt nema stálhnefa.

[Gunnar Heiðarsson, 2.3.2016 kl. 19:34]

Það er rétt Is, Rio Tinto virðist ekki skilja neitt nema stálhnefa. En það getur varla kallast stálhnefi þegar verkalýðshreyfingin nýtir ekki þau tromp sem hún hefur á hendi sér hverju sinni.

Þó SA hafi ekki beint boðvald yfir Rio Tinto, þá hafa þeir það vald sem þeir vilja, yfir þeim fyrirtækjum sem hér starfa og ef fyrir hefði legið að allsherjarverkföll væru að skella á landinu vegna þessarar deilu er ljóst að SA hefði gert allt sem hægt væri til að aflýsa slíku. Því átti auðvitað að nýta endurskoðunarákvæði almenna kjarasamningsins til að þrýsta á um lausn Straumsvíkurdeilunnar.

Samstaðan ein getur unnið á fyrirtækjum sem haga sér eins og Rio Tinto.

[Jóhann Kristinsson, 3.3.2016 kl. 23:43]

Ríó Tinto er þekkt fyrir að brjota niður verkalýðshreyfingar, vonandi stendur verkalýðsfélagið Hlif, held ég að það heiti á sinu og gefur Ríó Tinto löngutöng.

Kveðja frá Houston

[bjarni (IP-tala skráð) 4.3.2016 kl. 09:07]

já það má kannski bæta því við að það er sorglegt á aldarafmæli þessarar merku hreyfingar skuli hún vera leidd af slíku fólki. Í gamla daga voru þetta alvöru menn, sem gengu niður á vinnustaði og ræddu við launþega eins og guðmundur jaki t.d. Í dag eru þetta einhverjir vöfflugæðingar sem fá væna summu í einn vasann úr launþegasjóð og svo annan vænan skammt í hinn vasann úr lífeyrissjóð sama fólks. Ætli þetta fólk hafi unnið eitt ærlegt handtak? Hvernig er hægt að halda því fram af hreinskilni að þú ert að berjast fyrir hærri laun launamanna þegar á sama tíma flæðir inn á markaðinn ódýrt vinnuafl frá austur evrópu?