Pólitískt nef Styrmis

Það eru sennilega fáir landsmenn sem hafa jafn næmt pólitískt nef og Styrmir Gunnarsson, enda sá maður ekki alveg nýbúinn að slíta barnskónum og hefur lengst af sinni starfsævi sinnt störfum sem kalla á skýra sýn á pólitík, bæði innanlands sem og erlendis. Auk þess er Styrmir skemmtilegur penni og gaman að lesa hans pistla.

En jafnvel bestu nef geta stíflast og svo virðist hafa skeð með Styrmi á laugardaginn, þegar hann ritaði pistils sinn; "Úthugsuð og útfærð gagnsókn Framsóknarmanna". Í þessum pistli fer Styrmir yfir þann pirring sem kominn er upp meðal margra þingmanna Framsóknarflokks um að illa gangi að efna stjórnarsáttmálann. Reyndar nefnir Styrmir aldrei þann sáttmála í sinni grein og það því tilefni þessarar, þar sem stjórnarsáttmáli ríkisstjórnarinnar afsannar að mestu eða öllu leiti hugsanir hans.

Það eru einkum þrjú atriði sem Styrmir nefnir og telur merki þess að Framsóknarmenn ætli jafnvel að nýta sér til að sprengja stjórnarsamstarfið. Þessi atriði eru bankasölumál, húsnæðismál og verðtrygging.

Fyrir síðustu kosningar var Framsóknarflokkur með ákveðnar hugmyndir um hvernig afnema skildi fjármagnshöft, hvernig leiðrétta bæri lán heimila, um afnám verðtryggingu neyslulána (húsnæðislána), um uppbyggingu fjármálakerfisins að því marki er hægt væri vegna aðgerða vinstristjórnar og síðast en ekki síst um afturköllun aðildarumsóknar að ESB, auk fleiri mála.

Þar sem málflutningur Sjálfstæðisflokk, fyrir sömu kosningar var að mörgu leyti svipaður, þó ekki eins afgerandi, tók stuttan tíma fyrir þessa tvo flokka að mynda ríkisstjórn og flest þessara mála komust í stjórnarsáttmálann.

Afnám fjármagnshafta eru fyrir horn, á farsælan hátt, hátt sem talinn var af flestum óhugsandi fyrir síðustu kosningar og jafnvel fulltrúar Sjálfstæðisflokks sem höfðu efasemdir um að þetta væri gerlegt, á þeim tíma.

Leiðrétting lána heimila er einnig yfirstaðin, þó lítilsháttar þynning hafi orðið á tillögum Framsóknar, þegar það atriði var sett í stjórnarsáttmálann. Flestir sem til þekkja telja þó að nokkuð vel hafi þar tekist til, þó auðvitað allir lántakendur hafi viljað sjá meiri leiðréttingu.

Um afnám verðtryggingar er ljóst að sá þáttur vó hátt í sigri Framsóknarflokks í síðustu kosningum. Því þótti mörgum sárt að sjá þá þynningu sem það atriði fékk í stjórnarsáttmálanum. Þó var alls ekki tekið fyrir slíkt afnám í þeim sáttmála, heldur málinu vísað í nefnd, sem skila átti af sér fyrir fyrstu áramót þessarar ríkisstjórnar. Það tók hins vegar nefndina lengri tíma að skila af sér og ekki náðist samstaða innan hennar. Þó var nefndin sammála um að vægi verðtryggingar skyldi minnkað, einkum varðandi lán til íbúðakaupa. Hversu hratt og hversu mikið náðist ekki samstaða um og auk þess var skilað séráliti um að afnema bæri verðtryggingu húsnæðislána að fullu og sem fyrst. Síðan þessi nefnd skilaði af sér eru liðin á annað ár og ekkert, alls ekkert komið fram frá ríkisstjórn um að hún ætli að gera nokkurn skapaðan hlut í málinu. Það verður þó ekki skrifað á reikning Framsóknarflokks, nema að því leyti að fulltrúar hans hafi verið of linir gagnvart samstarfsflokknum. Það skal því engan undra að þingmenn Framsóknar, sem fengu sitt umboð ekki síst vegna loforðs um afnám verðtryggingar, skuli vera farnir að ókyrrast. Það skapast ekki af löngun til að sprengja stjórnarsamstarfið, eins og Styrmir telur, heldur af þeirri einföldu ástæðu að þeir vilja standa við sín orð til kjósenda, auk þess sem þetta mál komst í stjórnarsáttmálann og ríkisstjórn því skylt að afgreiða það til Alþingis.

Ekkert var beinlínis sett í stjórnarsáttmálann um sölu á bankakerfinu eða hvernig fjármálakerfið yrði byggt upp til framtíðar, enda sennilega engum dottið í hug vorið 2013 að annað tækifæri gæfist til að taka á því máli, eftir að vinstriflokkarnir höfðu klúðrað því svo hressilega sem raun varð á. Því eru þingmenn ekki bundnir af þeim sáttmála í umræðu um þau mál og geta tjáð sig að vild. Núverandi ríkisstjórn fékk í arf frá vinstristjórninni þingsályktun um að Landsbankinn skildi seldur í einkaeigu. Bak við þessa ályktun skýlir fjármálaráðherra sér. En nú er uppi ný staða, staða sem gefur þjóð og þingi möguleika til að skoða þessi mál að nýju, staða sem gerir hina gömlu samþykkt um sölu Landsbankans úrelta. Einkavæðing bankakerfisins hefur ekki reynst okkur vel og því fyllsta ástæða til að fara varlega í slíkum leiðangri. Vel getur þó verið að sú leið sé farsælust til lengri tíma, einhvertímann seinna. Í dag er þjóðin þó ekki tilbúin að endurtaka þann leik, enda engin ástæða til að ætla að betur færi. A.m.k. hafa engar tilögur komið fram ennþá um hvernig það skuli gert, hvernig tryggja megi að óprúttnir menn nái ekki tökum á bankakerfinu að nýju. Þá má ekki gleyma þeirri staðreynd að bankkerfið sýnir ótrúlegan hagnað og hefur gert frá hruni. Þessi hagnaður kemur auðvitað frá viðskiptavinum bankans þar sem eina starfsemi banka er að höndla með fé landsmanna. Því ætti allir landsmenn að vera sáttir við að sá hagnaður skili sér í ríkissjóð í stað þess að fylla vasa einhverra einstaklinga sem hafa jafnvel lítt þekkingu eða vilja á sjálfsögðu siðferði. Sú staðreynd að þingmenn Framsóknar vilja fara hægt í sölu bankakerfisins í hendur einkaaðila er því ekki sprottin af löngun til að sprengja stjórnarsamstarfið, heldur vegna sögunnar, sögu einkavæðingar bankakerfisins og hvert hún leiddi okkur. Sjálfstæðisflokkur er hins vegar áfram um einkavæðingu þessa kerfis, enda þeirra trú að einkavæðing á sem flestum sviðum sé til hins betra. Eins og áður segir, getur vel verið að bankakerfið sé betur sett í höndum einkaaðila en ríkis, einhvertímann í framtíðinni. Það er hins vegar enn langt í þá framtíð.

Að hluta til er hægt að taka undir með fjölmörgum skrifum Styrmis um aumingjaskap utanríkisráðherra í afturköllun ESB umsóknar og sá klafi því á Framsóknarflokki. Málið er þó ekki svo einfalt. Núverandi ríkisstjórn hefur góðan meirihluta á Alþingi og því hæglega með burði til að afgreiða það mál á þeim vettvangi. Þetta var reynt og utanríkisráðherra gerður burtrækur með það frá Alþingi. Menn geta spáð í hvers vegna það gerðist. Ríkisstjórn með góðan meirihluta nær ekki fram einu af sínum helstu stefnumálum. Sumir vilja kenna stjórnarandstöðunni um, að með málþófi hafi henni tekist að koma þessu máli frá. Það er kol röng greining, enda ríkisstjórn sem hefur svo góðan meirihluta sem raun ber vitni, í sjálfs vald sett að afgreiða málið, þrátt fyrir harða andstöðu stjórnarandstöðu. Það hlýtur því að vera önnur ástæða þess að málið náðist ekki gegn. Að ekki hafi verið sátt meðal stjórnarliða, að ríkisstjórnin hafi talið vafasamt að nægur fjöldi stjórnarliða myndu fylgja málini, við afgreiðslu þess. Þingmenn hvors stjórnarflokksins höfðu sig mest í frammi gegn tillögunni um afturköllun umsóknarinnar? Er það þá ekki sá stjórnarflokkurinn sem ber ábyrgð á því hvernig komið er í samskiptum okkar við ESB og að aðildarumsóknin er enn í gildi? Aumingjaskapur utanríkisráðherra og þá umleið Framsóknar, liggur fyrst og fremst í því að hafa ekki látið á málið reyna fyrir Alþingi, látið á það reyna hvort þingmenn Sjálfstæðisflokks ætluðu að standa við þann stjórnarsáttmála sem formaður þeirra undirritaði vorið 2013.

Þó pólitískt nef Styrmis sé vissulega með þeim næmari hér á landi er það síður en svo óbrigðult. Þetta á kannski helst við þegar málin snúa að hans eigin flokki. Kannski er hann bara pirraður yfir slælegu gengi Sjálfstæðisflokks, kannski er hann á sömu línu og ritari flokksins og telur Pírata vera eftirgefanlegri en Framsókn. Kannski vill Styrmir bara kosningafjör og óskar því þess að stjórnarsamstarfið springi.

Athugasemdir

[Rafn Guðmundsson, 8.2.2016 kl. 00:27]

ég vona að styrmir haldi áfram að blogga svona - ekkert betra fyrir Pírata