Forkastanleg viðbrögð Gylfa

Hvaða heimild hefur Gylfi til að taka undir þetta rugl SA manna? Hefur þetta verið rætt innan verkalýðshreyfingarinnar? Telur Gylfi að launþegar séu tilbúnir í að fórna álagsgreiðslum á yfirvinnu og vaktavinnu, til að hækka grunnlaun?

Tillaga SA um að launþegar sjálfir greiði sér launahækkanir, í formi þess að lækka álagsgreiðslur á yfirvinnu og vaktavinnu, til hækunnar grunnlauna, er ekki einungis fásinna, þetta er stórhættulegt.

Auðvitað er það svo að í kjaraviðræðum eiga allir aðilar að vera opnir fyrir öllu því er getur orðið báðum samningsaðilum til góða. Endurskoðun vinnufyrirkomulags og launagreiðslna á að vera í sífelldri endurskoðun. En þessi tillaga SA þarfnast ekki neinnar umræðu, henni á að svara með viðeigandi hætti, að þetta sé alls ekki til umræðu.

Hitt mætti svo aftur skoða, hvort rétt sé greitt fyrir vinnu utan skipulags vinnutíma og hvort rétt sé greitt fyrir þá vinnu sem skipulega er unnin á þeim tímum sem flestir eru í faðmi fjölskyldna sinna. Í dag er vaktaálag mjög mismunandi í kjarasamningum, allt frá rúmlega 30%, fyrir vinnu á öllum tímum sólahrings, alla 365 daga ársins.

Það er mikill munur á greiðslum fyrir yfirvinnu og vaktavinnu. Yfirvinna er sú vinna sem unnin er umfram fasta vinnu og í flestum tilfellum ræður launamaður sjálfur hvort hann vinnur slíka vinnu. Þó er þekkt að launþegar sem ekki vilja vinna yfirvinnu séu taldi síðri af atvinnurekendum og jafnvel dæmi þess að slíkum mönnum hefur verið sagt upp vinnu. Af þeirri ástæðu og þeirri staðreynd að atvinnurekandinn ræður oftast hvort yfirvinna sé í boði, er fráleitt að ætla að lækka þá þóknun sem greidd er fyrir yfirvinnu.

Vaktavinna er í eðli sínu allt önnur en yfirvinna. Það kallast vaktavinna þegar vinnufyrirkomulagi er þannig komið að launþeginn skilar sinni vinnu utan hefðbundins vinnutíma, þ.e. á kvöldin, nóttunni, um helgar og á stórhátíðardögum. Þarna hefur launþeginn ekkert val, hann verður að vinna á þeim tímum sem aðrir eru í faðmi fjölskyldu sinnar. Álag frá 30% fyrir slíkan vinnutíma er fjarri því of hátt. Ekki bara sú staðreynd að vaktavinnufólk verður af mörgu sem fjölskyldulíf býður uppá, heldur er læknisfræðileg staðreynd að vaktavinna slitur fólki mun hraðar en venjuleg dagvinna. Talið er að þarna muni a.m.k. 20% í líkamlegu sliti. 

Það væri því kærkomið að taka upp kjör vaktavinnufólks í kjaraviðræðum. Þar ætti að sjálfsögðu að líta til þeirra rannsókna sem um vaktavinnu hefur farið, síðustu ár og færa kjör þessa hóps nær því sem þær segja. Stytting vinnuviku er auðvitað þar fremst á blaði, að vinnuskil vaktavinnumanns sé færður niður um a.m.k. 20% miðað við dagvinnumann. Þá má einnig skoða hvað eðlilegt teljist að greitt sé fyrir vaktavinnu, hvort 30% vaktaálag geti með einhverjum hætti talist eðlilegt.

Í stóriðjunni hefur þegar verið farið í átt að þessu marki. Þar eru vinnuskil vaktafólks 36 klst.viku. Vaktaálag liggur nærri 40%. Væri ekki eðlilegt ef verkalýðsforustan setti sér það mark að allir launþegar nytu sömu kjara?  Væri ekki eðlilegt krafa að allt vaktavinnufólk innan verkalýðshreyfingarinnar væru á sömu kjörum?

Það getur enginn sem ekki hefur unnið vaktavinnu gert sér í hugarlund hversu skert lífsgæði slík vinna er. Það er því barnalegt hjal þeirra sem ekki til þekkja að ræða um skert kjör þess fólks. Reyndar hafa kjör vaktavinnufólks skerst nokkuð í síðustu kjarasamningum. Þegar svokölluð lágmarkslaun eru ákveðin er vaktaálag talið til þeirra. Því hafa þeir sem vinna vaktavinnu á lægstu töxtum ekki notið þeirra aukakjara. Vakaálagið hefur óbeint verið verðfellt hjá þeim sem lægstu laun hafa.

Það er lágmark að þeir sem telja sig í forsvari fyrir launafólk ráðfæri sig við viðkomandi hópa áður en þeir tjá sig um skerðingu kjara þeirra. Hvorki Gylfi né nokkur annar hefur heimild til að ráðast gegn ákveðnum hópum launafólks og ætla að taka til umræðu skert kjör þeirra. Þó hann hafi þann fyrirvara að þetta verði ekki gert í þessari samningslotu, þá gefur hann sterklega til kynna að um málið megi ræða.

Það er forkastanlegt.

 

 

Ekki breytt í þessari lotu