Blautir drauma lifa lengi

Ábati fyrir hvern? Landsvirkjun? Alla vega ekki fyrir landsmenn.

Raforkuverð mun hækka til landsmanna, um það deilir enginn. Fyrirtæki munu leggja upp laupana, vegna hærra orkuverðs, atvinnuleysi mun aukast og svo má endalaust deila um hvort hagnaðarútreikningur sé réttur. Það er ótrúlegt hvað hægt er að fá góðar niðurstöður úr Exel, einungis spurning um að laga forsendurnar örlítið.

Það þarf ekki annað en líta til Noregs, til að sjá afleiðingarnar. Þar er verið að selja úr landi hlutfallslega mun minna magn en ætlunin er að gera hér. Samt hefur raforkuverð þar hækkað verulega. Fyrirtækjum er haldið gangandi með ýmsum styrkjum úr hinum digra olíusjóði, styrkjum sem skírðir eru ýmsum undarlegum nöfnum til að komast hjá hinni sívökulu lögreglu ESB.

Varðandi hagnaðarútreikningana þá setur vissulega að manni efa, þar sem umræðan virðist hlaupa út um víðann völl í þeirri umræðu. Fyrst var talað um umframorkuna, en svo var bara engin umfram orka til, heldur orkuskortur yfir vetrartímann. Þegar rætt er um miklar virkjanir, eru rökin þau að svo lítið verði selt að það sé varla talandi um virkjanir vegna strengsins. Bara orkutapið gegnum þennan streng kallar á nýtt orkuver, hvað þá ef eitthvað á að skila sér út úr hinum endanum. Þegar hagnaður er reiknaður kemur svo í ljós að selja á mun meiri orku, enda ljóst að enginn leggur streng yfir hafið nema hafa af því góðann hagnað.  

Varðandi tæknilegu hlið þessa máls þá er ljóst að aldrei hefur verið lagður svo langur strengur á svo miklu dýpi sem er milli Íslands og Bretlands. Draumóramennirnir hafa komist að því að til er strengur sem er jafn langur og annar sem fer á sama dýpi og telja út frá því að þetta sé hægt. ABB er hins vegar tilbúið að fara af stað í tilraun með þetta verkefni, ef einhver er tilbúinn að borga. Þeir lofa þó ekki árangri og nefna enga tölu um kostnað. Miðað við þann tíma sem tók að leggja margfallt orkuminni streng milli lands og Eyja, síðasta sumar, þá má reikna með að lagningin ein á streng mili Íslands og Bretlands gæti tekið um fimm ár, ef veður og sjólag er gott allann tímann!! 

Við eigum að halda orkunni okkar hér innanlands, fyrir framtíð barnanna okkar. Við eigum að nota orkuna okkar okkur sjálfum til góða, halda uppi atvinnu í landinu og láta landsmenn njóta ódýrs raforkuverðs. Við eigum að njóta sjálf virðisauka raforkuframleiðslunnar, eftir því sem við sjálf kærum okkur um.  

Í dag er orkuverð hér á landi mjög lágt, miðað við verð orku erlendis. Auðvitað þykir þó þeim sem þurfa að kynda sitt húsnæði nóg um, enda hleypur kostnaður þeirra á tugum þúsunda við hver mánaðamót.

Mörg fyrirtæki eru hér á landi eingöngu vegna ódýrrar orku, enda staðsetning okkar á jarðkringlunni þannig að annar kosnaður hjá þeim verður hærri. Þá má ekki gleyma allri þeirri nýsköpun sem lágt orkuverð hefur komið af stað. Öllu þessu verður fórnað fyrir ímyndaðann gróða, sem enginn veit hvert fer.

Af þessum sökum er hagnaður Landsvirkjunnar minni, enda má segja að honum sé skilað til landsmanna í formi lægra orkuverðs og atvinnu. En hagnaður Landsvirkjunnar gæti þó verið meiri, ef fyrirtækið hætti leikaraskapnum. Hver er kostnaður vegna þessara dagdrauma um ljóshund til Bretlands orðinn? Hver er "hagnaður" fyrirtækisins af vindmillu ævintýrinu? Hvað mun hinn nýji vindmilluskógur sem fyrirtækinu langar að setja upp á hálendinu, kosta? Vindmilluskógur sem mun setja stórt lýti á annars fagurt landslag.

Þeir sem eru tilbúnir að borga hærra verð fyrir rafmagnið, þeir sem eru tilbúnir að setja atvinnustarfemi landsins í hættu, þeir sem eru tilbúnir að virkja hér hverja lækjarsprænu, hvern hver og setja upp vindmillufrumskóg yfir allt hálendið, geta vissuega haldið áfram að láta sig dreyma. En þeir hinir sömu ættu þó að velta einni spurningu fyrir sér: 

Telja þeir virkilega, eftir að strengur hefur verið lagður yfir hafið og sala um hann orðinn stór póstur Landsvirkjunnar, að við munum einhverju ráða um orkuöflun hér á landi, eða verðlagningu þeirrar orku?

Hinir svokölluðu "samstarfsaðilar" í þessu máli hafa þá í hendi sér hvort eða hvar er virkjað, hversu hátt verð borga skal. Þeir munu krefjast þess að strengurinn sé alltaf full lestaður, að öðrum kosti verði slökkt á honum á hinum endanum. Fyrir Breta er einungis um að ræða örlítið brot að raforkunotkun þeirra sem kæmi gegnum þennan streng, brot sem vart er mælanlegt. Fyrir okkur verður þetta hins vegar stór hluti raforkusölunnar og jafnvel forsenda rekstrargrundvallar Landsvirkjunnar. Því væri auðvelt fyrir Breta að loka strengnum í nokkra mánuði, meðan slík aðgerð gæti orðið skelfileg fyrir okkur Íslendinga. Við skulum ekki gleyma þeirri staðreynd að Bretar hafa ekki verið lengi að hugsa sig um þegar hagsmunir þeirra og okkar hafa skarast og engin ástæða til að ætla að þar hafi orðið breyting á. Þá er einnig ljóst að einkaframtak mun að einhverju leyti koma að þessu máli og ef einhver heldur að einkafyrirtæki muni hafa einhverja samúð með okkur Íslendingum, er sá hinn sami utan raunveruleikans.

Njótum sjálf virðisaukans sem af orkuframleiðslu fæst, látum hann ekki í hendur Breta, þeim skuldum við ekkert!

Hins vegar gætum við hæglega hjálpað Bretum, ef orkumálin eru alveg að fara með þá. Við getum einfaldlega boðist til að taka einhverja orkufreka framleiðslu frá þeim hingað til lands. Þannig gætu þeir notað meira af rafmagninu til heimila landsins, nú eða dregið úr framleiðslu rafmagns með kolaverum. Það þarf engann streng milli landana.

Orkan er okkar Íslendinga, virkjanakostir eru okkar Íslendinga, Landsvirkjun er enn í eigu okkar Íslendinga. Hvers vegna að kasta þessu öllu á glæ fyrir einhvern ímyndaðann skammtímagróða. 

 

65 milljarða ábati af sæstreng