"það sem betur má fara"

Síst vil ég gera lítið úr Sunnu Valgerðardóttur. Hefur lengi starfað sem blaðamaður og komið víða við. Ætlar nú að yfirgefa þann vettvang og hyggst hasla sér völl á sviði stjórnmála.

En kannski bera orð hennar; "Blaðamennsk­unni fylgja þau for­rétt­indi að geta bent á það sem bet­ur má fara og látið svo aðra um að laga", merki þess hversu margur blaðamaðurinn er úr takt við sitt verkefni. Blaðamennska snýst ekki um að benda á það sem betur má fara, blaðamennska snýst um það eitt að flytja fréttir, frá báðum hliðum og ávallt gæta hlutleysis og sannmælis.

En henni til hróss, eftir áralangt starf í röngu starfi, er hún kannski á heimleið. Á leið á þann vettvang er fólki er ætlað að segja hvað betur má fara og vinna að þeim umbótum, ef kjósendur velja svo.

Því miður er þessi ranghugsun gegnumsýrð í fjölmiðlum. Lengi var helst hægt að gagnrýna ruv fyrir slíkt, enda haldið uppi af öllum landsmönnum, hvar í flokki sem þeir eru eða hvaða sýn þeir hafa. Einkareknir fjölmiðlar höfðu meira frelsi til að tala máli sinna eigenda og sumir kannski full graðir á þeirri braut. Margir hafa farið flatt á því.

En nú er svo komið að flestir eða allir fjölmiðlar eru á framfæri okkar landsmanna, hvort sem okkur sjálfum líkar betur eða verr. Er haldið uppi af ríkissjóð. Því er enn frekari krafa um hlutleysi fjölmiðlafólks, að það segi fréttir en hvorki búi þær til né reyni að segja okkur hvað "betur má fara".

 

Lætur af störfum hjá Ríkisútvarpinu

Kjósið réttann frambjóðanda

Það er sorglegt þegar frambjóðendur velja að heyja sína baráttu á því að telja fram ókosti annarra frambjóðenda, í stað þess að spila fram eigin ágæti. Það eru svo kjósendur sem velja og þeir mega tala um bæði ágæti og lesti allra frambjóðenda. Frambjóðendur sjálfir eiga hins vegar að halda sig við að boða sína eigin stefnu og eigið ágæti.

Reyndar er það svo að flestir frambjóðendur eru á svolitlum villigötum í sinni baráttu. Telja embætti forseta Íslands vera stærra og meira en það er, jafnvel að það nái yfir alla heimsbyggðina. Svo er ekki. Forsetinn er fyrst og fremst forseti okkar Íslendinga og ber að standa vörð lands og þjóðar.

Einn frambjóðandi hefur ekki valið þá leið að níða meðframbjóðendur sína, telur fram eigið ágæti og hvað hann telji sig geta gert fyrir land og þjóð. Hann býður sig fyrst og fremst fram til að standa vörð þjóðarinnar. Er ekki haldinn þeirri ranghugmynd að þessu embætti sé ætlað að stjórna heimsbyggðinni.

Þessi frambjóðandi er ekki stjórnmálafræðingur, ekki leikari og ekki dýralæknir (sem er víst viss frami í stjórnmálum á Íslandi), heldur lögfræðingur og fyrrum dómari. Þessi frambjóðandi hefur sýnt í verki að hann lætur verkin tala, jafnvel þó það kosti streð, erfiði og vinsældir meðal vina og samherja. Lætur ekki stjórna sér. Það sást vel í baráttu hans gegn orkupakka 3, þar sem hann fékk eigin flokk gegn sér. Fyrir löngu tímabært að fá mann með lögfræðiþekkingu og kjark til að standa vörð þjóðarinnar inn í embættið á Bessastöðum.

Fyrir þá sem ekki vita hvern er talað um er rétt að nefna nafn hans:

Arnar Þór Jónsson

Jón skipar sér í hóp með Ólafi og Davíð

Guð blessi Ísland

Jæja, þá hefur þjóðin fengið nýja ríkisstjórn. Varla er þó hægt að gleðjast eða óska okkur til hamingju með niðurstöðuna.

Fyrst verð ég þó að biðjast afsökunar. Í gær skrifaði ég að hugtakið "senn" gæti vart verið nokkrir dagar, hugsanlega frekar vikur, mánuðir eða ár. Þetta var rangt hjá mér. Þetta hugtak getur talist í dögum, nánar tiltekið fimm dögum.

En aftur að nýju ríkisstjórninni okkar. Þar hefur tekist einstaklega illa að manna, rétt eins og ekki sé til hæft fólk innan þjóðarinnar. Ráðherra getur jú verið utan þings, svona eins og nýr formaður VG hóf sína vegferð í stjórnmálum.

Bjarni tekur við sæti Kötu. Ekki kannski versti kostur en tilgangurinn vel sjáanlegur. Hrossakaup til að verja Svandísi frá atkvæðagreiðslu um vantraust. Svandís fer svo aftur úr matvælaráðuneyti yfir í innviðaráðuneytið og leysir þar Sigurð Inga af. Hinn nýi formaður VG var ekki í neinum vafa um hvert erindi hennar ætti að vera þar, að gefa góða innspýtingu í borgarlínu, í þágu umhverfisverndar. Í sama tilgangi á hún að auka afskipti stjórnmálamanna af orkuskiptum í umferðinni. Manni verður um og ó. Svandís hefur sýnt að hún lætur harðann kommúnisma ganga fram yfir lög og reglur, jafnvel þó hún sé tvídæmd fyrir slíkan verknað. Verður skelfilegt að fylgjast með hennar verkum á næstu misserum, ef stjórnin lifir svo lengi. 

Við matvælaráðuneyti tekur Bjarkey Olsen. Með allri virðingu fyrir henni, hefði verið farsælla fyrir VG að velja í það embætti Bjarna Jónsson. Sigurður Ingi fer í fjármálaráðuneytið. Eins og ráðleysi framsóknarmana í fjármálum sé ekki nóg. Reyndar er Sigurður dýralæknir og það er víst gulls í gildi í pólitík. Og svo er það rúsínan í pylsuendanum. Þórdís fer aftur yfir í utanríkisráðuneytið. Fær aftur í hendurnar bókun 35. Nú verður ekkert slegið af, bókunin verður keyrð í gegn með hraði. Ekki vogandi að bíða eftir nýjum forseta, hann gæti verið af "röngum" ættum í pólitík og illa "taminn".!

Kata sá hvert stefndi hjá þjóðarskútinni og stökk því frá borði. Ekki boðar eða sker framundan heldur klettaveggurinn. Og stefnunni er haldið óbreyttri. 

Guð blessi Ísland

Myndskeið: Ný ríkisstjórn kynnt

"Senn"

Nú er stóra spurningin, hvað ef slitnar uppúr viðræðum stjórnarflokkanna og stjórnin springur? Hver fer þá til forseta til að biðjast lausnar fyrir ríkisstjórnina? Varla Kata, hún hefur þegar mætt í settið hjá honum og sagt af sér þó hann hafi óskað eftir að hún yrði áfram starfandi forsætisráðherra. Sjálf hefur hún gefið rækilega í skyn að hún er ekki pólitískur ráðherra lengur.

Útspil Guðna, þegar Kata baðst lausnar fyrir sig var undarlegt. Hann átti auðvitað að taka af öll tvímæli um að ríkisstjórnin væri þar með fallin og hann óskað eftir að ráðherrar sætu áfram í starfsstjórn, þar til ný ríkisstjórn hefði verið mynduð. Hann átti að fresta Alþingi þar til málið væri í höfn.

Nú virðist enginn vita neitt í sinn haus, ekki hvort Alþingi geti eða má starfa, ekki hvað gera skal ef ekki næst saman um nýja ríkisstjórn og kannski það sem verst er að enginn veit hvað "senn" er langur tími. Þó greinilega eitthvað meira en dagar. Hvort skilgreining forsetans á þessu eru vikur, mánuðir eða ár er aftur á huldu.

Nefndarfundum aflýst: „Engin ríkisstjórn í reynd starfandi í landinu“

Vonbiðlar að Bessastöðum

Nú liggur fyrir að a.m.k. 6 verða í framboði til forseta Íslands. Fleiri hafa sýnt áhuga svo vel gæti farið svo að kjósendur fái að velja úr stærri hóp. Ef við miðum við þá sex sem þegar hafa náð að skila inn meðmælum, geri ráð fyrir að Katrín sé í þeim hóp, og atkvæði skiptast nokkuð jafnt, munum við hugsanlega fá forseta sem hefur einungis fylgi lítils hluta þjóðarinnar. Ef allir mæta á kjörstað gæti fylgið við kosinn forseta legið innan við 17%, en auðvitað mæta aldrei allir og raunfylgið því mun minna.

Slíkur forseti er veikur í embætti og ekki hægt að tala um hann sem einhverskonar sameiningartákn þjóðarinnar. Einnig væri forseti í þeirri stöðu mun vanmáttugri til að standa þann eina vörð er honum er falið, að vera varnagli milli þjóðar og þings.

Margir hafa nefnt þá tilhögun að taka hér upp tvöfalda kosningu, að ef enginn nær yfir 50% í fyrstu kosningu verði kosið aftur milli þeirra tveggja er flest atkvæði fá. Þetta er í sjálfu sér réttmætt hugsun og auðséð að þá stæði annar yfir 50% en hinn undir því marki. Það segir þó ekki að atkvæðin á bakvið kosinn forseta væru neitt fleiri. Færri munu mæta í seinni kosninguna og margir skila auðu.

Því má segja að það lýðræði sem við höfum valið, að einungis sé kosið einu sinni og sá sem flest atkvæði fær verði réttkjörinn, sé í sjálfu sér ekkert verra fyrirkomulag. Það eru jú atkvæðin að baki sem veita styrkinn, ekki prósenta þeirra sem mæta á kjörstað.

Annað hefur einnig verið nefnt sem lausn til að hefta þá ásókn sem er í þetta embætti, en það er fjöldi meðmælenda. Réttilega bent á að fjöldi meðmælenda hafi ekki uppfærst miðað við fjölgun kjósenda. Þetta ætti að vera auðvelt að laga, einungis smá breyting í stjórnarskrá sem gæti fylgt með næstu kosningum til Alþingis. Að í stað ákveðins fjölda, eins og stjórnarskrá tilgreinir verði sett inn ákveðið hlutfall kjörbærra manna. Ef Alþingi samþykkir slíka breytingu fyrir kosningar og nýtt Alþingi samþykkir hana síðan að loknum kosningum, er málið afgreitt. Er ekki flóknara en það.

Slík breyting er þó engin vissa fyrir að frambjóðendum fækki. Á þeirri upplýsinga og tækniöld sem við búum, er einfaldleikinn við söfnun meðmæla slík að helsta vandamál við þá söfnun er að fá ekki of marga meðmælendur.

Því munum við áfram búa við marga vonbiðla til búsetu á Bessastöðum, þegar rúmin þar losna, rétt eins og við þurfum að búa við óheyrilegan fjölda vonbiðla til setu á Alþingi, þegar stólarnir þar losna. Spurningin er bara hvort við veljum að halda því lýðræði sem við höfum haft og að sá sem flest atkvæði fær sé réttkjörinn, jafnvel þó fá séu, eða hvort við viljum hrófla við þessu og taka upp tvöfalda kosningu, til þess eins að hækka prósentuna á bak við forsetann, jafnvel þó atkvæðin verði ekkert fleiri.

Mikilvægt fyrir Katrínu að ekki verði stjórnarkreppa

Spekingar spá

Nú er vertíð fyrir spekingana. Forsetakosningar framundan þar sem allt bendir til að met verði sett í fjölda frambjóðenda. Hugsanlegt framboð forsætisráðherra gæti leitt af sér að við fáum einnig að kjósa til Alþingis á þessu ári. Um þetta og fleira því tengt eru spekingar að spá og stundum verður spá þeirra nokkuð undarleg.

Nú hafa einhverjir spekingar komist að þeirri niðurstöðu að þó forsætisráðherra bjóði sig fram til búsetu á Bessastöðum, þurfi hún ekki að segja sig frá embætti. Væntanlega á þessi spá þeirra einungis við um þann tíma er baráttan um Bessastaði á sér stað, stjórnarskrá er skýr er varðar sjálft embættið sem staðnum fylgir. Sá sem því gegnir má hvorki vera þingmaður né gegna nokkru opinberu starfi (9.gr).

En, semsagt spekingar hafa komist að þeirri niðurstöðu að engin lög skildi ráðherra til að segja sig frá embætti meðan hann berst um búsetu á Bessastöðum. Sjálfsagt er þetta rétt niðurstaða hjá spekingunum, þ.e. lagalega. En það eru fleira en lög sem stýra þjóðfélagi. Heilbrigð skynsemi er einnig stórt vald. Heilbrigð skynsemi segir okkur kjósendum að frambjóðandi til forsetaembættis geti hvorki setið á þingi né verið ráðherra. Og það verður að segjast eins og er að lagabókstafurinn segir fólki lítið þegar það merkir við á kjörseðilinn. Skynsemi frambjóðanda vegur þar þyngra.

Hins vegar gætu stjórnarflokkarnir komið sér saman um að liggja í láginni og ekki gera neitt það er getur sundrað samstarfinu, fram yfir kosningar. Að þá ætti forsætisráðherra sæti sitt aftur tryggt ef hún ekki nýtur náð þjóðarinnar fyrir að fá að flytja til Bessastaða. Að ráðinn yrði einskonar bráðabirgða forsætisráðherra fram yfir forsetakosningar og deilumálin afgreidd að þeim loknum.

Slíkt samkomulag myndi í sjálfu sér litlu breyta varðandi stjórn landsins. Yrði jafn stjórnlaust og það hefur verið undir ríkisstjórn Katrínar Jakobsdóttur.

 

Gæti haldið áfram þrátt fyrir framboð

Bráðabirgðabrú

Ekki dreg ég í efa þörfina á göngubrú á þessum stað. En þarf mannvirkið að vera svona dýrt? Þarna á að byggja færanlega göngubrú, á íslensku kallast það bráðabirgðabrú. Brú sem á að fjarlægja í fyllingu tímans. Þarf bráðabirgðabrú að vera svona tilkomumikil og dýr?

Það er nokkuð víst að útreikningar verktakans eru nær lagi en Vegagerðarinnar, miðað við forsendur verksins. Þar á bæ hefur mönnum reynst einstaklega erfitt að áætla verkkostnað. Oftast eru áætlanir langt undir eðlilegum kostnaði. Verst er þetta þó þegar Betri samgöngur koma einnig að borðinu. Þá fyrst verða áætlanir út úr kú.

Aftur spyr ég, þarf þessi brú að vera svona tilkomumikil? Er ekki hægt að byggja bráðabirgðabrú fyrir minni pening? Eða er allt sem snýr að Betri samgöngum svo yfirdrifið og fáránlegt?

Minnumst aðeins brúarinnar yfir Fossvoginn. Brú sem einungis er ætluð örfáum landsmönnum en kostnaður margfaldur miðað við aðrar sambærilegar brýr sem eru byggðar og öllum heimilt að aka um. Sennilega sett heimsmet í hækkunum áætlana við þá framkvæmd, sem þó er enn á teikniborðinu. Heimsmet sem sennilega verða ekki nokkurn tímann slegið, nema kannski í einhverjum framkvæmdum á vegum BS, í framtíðinni.

Göngubrú boðin út að nýju

Vonandi

Vonandi býður Kata sig fram til forseta. Ekki að ég muni kjósa hana, fjarri því. Tel ekki að hún eigi nokkurt erindi á Bessastaði. Ástæða þess að ég vona að hún bjóði sig fram er einfaldlega sú að þá fáum við að kjósa til Alþingis. Ríkisstjórnin mun ekki lifa af brottför Kötu.

Annars er merkilegt hvað margir frambjóðendur bjóða sig fram til forseta, í þeim tilgangi að bjarga heiminum. Eins og litla sæta Ísland sé eitthvað stórveldi. Undir þann flokk telst Kata, kannski ekki af boðskap sínum, bjóði hún sig fram, en verk hennar segja okkur hvert efnið er í henni. Hefur t.d. haft það sem sið að þykjast hafa mikinn áhuga á að verja kjör eldri borgara fyrir hverjar kosningar en lítið unnið í þá veru. Nú síðustu ár hefur ástandið erlendis verið henni hugleiknara en skelfingin hér innanlands. Stendur harðann vörð um allt sem kemur erlendis frá en gleymir alveg eigin þjóð. Jafnvel orðin harður NATO sinni, sem reyndar ég tel hana betri manneskju fyrir. Verri og hættulegri þykir mér fylgispekt hennar við ESB.

Ég ætla að kjósa þann frambjóðanda sem hefur sýnt í verki að hann er með hugann við land og þjóð, hefur kjark til að sýna það í verki. Enda tel ég mig ganga til kosninga til að kjósa forseta Íslands, ekki starfsmann ESB eða alheimsins.

 

Býður Katrín sig fram til forseta?

Er gróði banka þeim ofviða

Það er eitt og annað sem er athugasemdarvert við þessa fréttatilkynningu Landsbankans. 

Þar kemur fram að bankinn hafi fyrir tæpu ári upplýst bankasýslu ríkisins um áhuga á kaupum bankans á tryggingarfélagi. Einnig kemur fram að bankinn hafi upplýst BS, skömmu fyrir jól að óskuldbindandi tilboð hafi verið gert í þetta tryggingafélag. Ekki kemur hins vegar fram að bankinn hafi upplýst BS um að hann ætlaði að gera skuldbindandi tilboð upp á þrjá tugi milljarða í tryggingafélagið. Bar bankanum ekki að fá samþykki fyrir þeirri gjörð? Bar bankanum ekki að tilkynna BS um að hann ætlaði að binda þrjá tugi milljarða í skuldbindandi tilboði í tryggingafélag?

Þá er stóra spurningin, hvers vegna vill bankinn færa sig yfir í áhætturekstur tryggingafélags? Von um meiri gróða, segir bankastjórinn. Í hverju fellst sá gróði? Fylgir ekki rekstur tryggingafélags mikil áhætta? Það getur gengið ágætlega í nokkur ár, en síðan þarf ekki nema eitt stórt bótamál til að þurrka út gróðann. Og ekki er hægt að skilja bankastjóra á annan veg en svo að stórann hluta gróðans, í góðærum, eigi að greiða sem arð. Það verður þá lítið til skiptanna þegar áföllin ríða á. 

Landsbankinn skilar alveg ágætis hagnaði og væntanlega arðgreiðslum líka. Enda vaxtakjör lána hvergi hærri en hér á landi. Þetta er nokkuð tryggur hagnaður og þá einnig tryggar arðgreiðslur. Engin fyrirtæki hafa hagnast jafn mikið og bankar, allt frá hruni. Þar kemur hæfi við stjórnun bankann lítið við sögu, gæti hvað fáviti rekið banka á Íslandi. Það er því með öllu óskiljanlegt að bankinn sé svo æstur í áhættusækinn rekstur. Er góðærið honum ofviða? 

Önnur skýring bankastjóra á kaupum á tryggingafélagi er að aðrir bankar hafi verið að færa sig yfir í slíka áhættu. Hvers vegna þarf Landsbankinn að apa ósómann eftir einkareknum bönkum? Og hvers vegna er Kvika að losa sig við þetta tryggingafélag? 

Það er nokkuð víst að bankastjórn Landsbankans hefur gögn um samskiptin við BS, bæði á vordögum og fyrir jól. Færi vart að senda slíka fréttatilkynningu að öðrum kosti. Það segir okkur að BS hefur logið að þjóðinni og ber að víkja strax. Bankastjórn Landsbankans verður einnig að víkja, þar sem hún getur ekki sýnt fram á heimild til að skuldbinda þrjá tugi milljarða í tryggingafélagi. En kannski þó frekar vegna fávisku og hroka.

Segja Bankasýsluna hafa vitað um kaup á TM

Litla gula hænan

Hollt væri fyrir peningastefnunefnd og kannski sérstaklega seðlabankastjóra að rifja upp söguna um litlu gulu hænuna. Tímalaus dæmisaga um hvernig brauðið verður til og hvað um það verður.

Litla gula hænan fann fræ. Hún bað um hjálp til að planta því, en enginn vildi hjálpa. Hún bað síðan um hjálp til slá öxin og þreskja, en enn varð hún ein að sjá um verkið. Hún bað um hjálp til að baka brauðið og enn og aftur þurfti hún að vinna verkið ein. Þegar síðan brauðið hafði verið bakað voru allir tilbúnir að koma og borða það, svo litla gula hænan fékk ekki neitt.

Þannig er þjóðfélagið okkar. Fáir skapa verðmætin en allir vilja njóta þeirra. Þeir sem skapa fá minnst. Megnið fer til þeirra sem síst skyldi, fjármagnsaflanna. Seðlabankastjóri hefur tekið sér stöðu með þeim síðarnefndu.

"Þjóðin getur ekki bæði étið kökuna og átt hana" segir seðlabankastjóri. Það verður hins vegar engri köku að skipta ef áframhald verður á varðstöðu bankastjórans fyrir fjármálaöflin. Nú þegar eru heimilin farin að þjást meira en góðu hófi gegnir og sum fyrirtækin einnig. Með sama áframhaldi verða engar kökur eða brauð bökuð á Íslandi, verður ekkert til skiptanna.

Verðbólgudraugurinn dafnar sem aldrei fyrr og bankar og fjármálastofnanir fitna, þar til of seint er að snúa á rétta braut.

„Þjóðin getur ekki bæði étið kökuna og átt hana“