Það hefur aldrei verið kosið um nýja stjórnarskrá

Sá leiðinlegi misskilningur virðis vera meðal sumra í þjóðfélaginu að hér hafi verið kosið um nýja stjórnarskrá og að meirihluti þjóðarinnar hafi samþykkt þá stjórnarskrá. Þetta er þó fjarri lagi og nokkuð grófleg mistúlkun á sögunni og sannleikanum. 

Þann 20.okt, 2012 var þjóðinni boðið upp á ráðgefandi kosningu um fimm tillögur stjórnlagaráðs, auk þess sem spurt var hvort nota ætti aðrar tillögur ráðsins sem ráðgefandi fyrir Alþingi að nýrri stjórnarskrá. Því var þessi ráðgefandi kosning í 6 liðum og framsetningin þannig að nánast útilokað var að svara einum lið með já en öðrum með nei, nema því aðeins að svara fyrsta lið með nei. Þannig var í raun hægt að samþykkja einn eða fleiri af hinum fimm. Enda fór svo að fyrsti liðurinn fékk fæst atkvæði.

Á kjörskrá voru 236.911, af þeim kusu 114.570, eða 48.4% atkvæðisbærra. Af þessum 114.570 sögðu 73.408 ja við fyrsta lið í kosningunni, eða 64.2% þeirra sem kusu eða 31,7% kosningabærra. 

Allar þessar upplýsingar liggja opnar á netinu og því óþarfi fyrir fréttamenn að apa lygina upp eftir öðrum.

Svo slök kosningaþátttaka, innan við helmingur atkvæðisbærra landsmanna er auðvitað ein og sér ástæða þess að útilokað er að breyta æðsta plaggi lýðveldisins. Þar þarf að koma skýrari vilji kjósenda.

Hvers vegna kosningaþátttaka um þetta mál var svo léleg má rekja til margra punkt. Hvernig staðið var að vali stjórnlagaráðs, eftir að Hæstiréttur hafi dæmt kosningu til stjórnlagaþings ólögmæta. Sú staðreynd að kosningin var einungis um fimm atriði þessarar vinnu stjórnlagaráðs, en ekki nýja stjórnarskrá. Enda slík kosning ómöguleg og brot á gildandi stjórnarskrá. Að um ráðgefandi kosningu var að ræða en ekki bindandi.

Öll þessi atriði urðu til þess að margir sátu heima, sáu ekki tilgang kosningarinnar. Má sannarlega leiða að því líkum að einmitt þeir sem á móti voru þessari vinnu stjórnlagaráðs og hvernig til hennar var spilað, hafi frekar setið heim, en þeir sem hlynntir voru verið duglegri að mæta á kjörstað. 

Hver niðurstaðan hefði orðið ef mögulegt hefði verið að kjósa um þessa vinnu sem nýja stjórnarkrá og sú kosning hefði verið bindandi, vitum við aldrei. Slík kosning hefur ekki farið fram og mun ekki verða, nema því aðeins að gildandi stjórnatskrá verði breytt til að heimila slíka kosningu. 

Það er ekki að ástæðulausu að þjóðir heims hafi ákvæði í sínum stjórnarskrám, sem gera breytingar þeirra þungar í vöfum. Við höfum einnig slíkt ákvæði, enda á stjórnarskrá að vera að grunni til sem mest eins, þó vissulega eilíft eigi að hafa hana í skoðun og breyta einstökum liðum eftir því sem þróun segir. Umbylting stjórnarskrár kallar á tímabil lögleysu, þar sem skilgreina þarf upp á nýtt flest grundvallar viðmið laga í landinu. 

Þær breytingar sem nú eru boðaðar virðast frekar sakleysislegar, þó maður átti sig ekki á sumum þeirra. Að binda í stjórnarskrá að forseti geti ekki setið nema 12 ár er vissulega af hinu góða, en hvers vegna mátti það ekki bara vera þrjú fjögurra ára kjörtímabil? Hvers vegna tvö sex ára tímabil? 

Hyggst leggja fram stjórnlagabreytingar að hausti

Kári er Kári

Kári er Kári, ólíkindatól og engum líkur. Fyrir um mánuði móðgaðist hann við ráðherra og lá ekki á skoðun sinni þar, nú er sama staða komin upp aftur. Hótar að hætta aðkomu að skimun ferðafólks til landsins. Jafnvel sósíalisti eins og Kári gerir sér grein fyrir að fyrirtæki verða ekki rekin af manngæsku einni saman. Það þurfa að koma til tekjur.

Hitt er ljóst að ríkið er fjarri því að vera í stakk búið til að taka við keflinu af Kára. Á þeim bæ gengur allt á hraða snigilsins. Þó ÍE hafi tekist á einni viku að koma sér upp aðstöðu til skimunar er barnalegt af Kára að halda að ríkinu sé slíkt mögulegt. Þar á bæ þarf fyrst að fita sérvalda einstaklinga í nokkra mánuði í nefnd við að skoða og skipuleggja málið. Þá tekur við karp um kostnaðinn, hvernig hægt sé að láta hann líta sem best út. Að því loknu er loks hægt að huga að framkvæmdum og þar sem áætlanir ríkisins standast nánast aldrei, mun verkið verða mun kostnaðarsamara en ætlað var og taka mun lengri tíma. Corónaveiran mun verða komin í sögubækur þegar loks allt er klárt til skimunar.

Einfaldast, skilvirkast og best er að ríkið semji við Kára og greiði ÍE fyrir verkið. En þar stendur hnífurinn í kúnni, skoðanasystir hans, sósíalistinn Svandís Svavarsdóttir, heilbrigðisráðherra, getur ekki með neinu móti kyngt því að greiða fyrir aðkeypta þjónustu einkafyrirtækis. Það er svo sem í lagi, í hennar huga, að þiggja slíka hjálp ókeypis, en að greiða fyrir hana er andstætt pólitískum hugsanahætti hennar.

Reyndar ætlaði ég ekki að skrifa um Kára, Svandísi eða þeirra sósíalísku hugsjónir, þó vissulega fróðlegt sé að bera þær saman. Pistillinn átti að vera um viðtengda frétt af mbl.is. Fréttamaður býr til heila frétt um tíst einhverra misviturra manna á Tvitter, eins og þar sé öll vitneskja heimsins geymd. Í fyrirsögninni spyr hann hvort Kári sé on eða off og vitnar þar til tísts eins kollega síns. 

Kári er hvorki on né off, Kári er bara Kári.

„Er Kári on eða off?“