Þorsteinn Pálsson orðinn verulega pirraður

Eitt af föstum verkum mínum á laugardögum er að fara á visir.is og lesa um afrakstur ferðar Þorsteins Pálssonar upp á sinn kögunarhól. Ástæða þess er að ég hef alla tíð talið Þorstein með skynsamari mönnum á hinu pólitíska sviði landsmálanna, þó reyndar hinn blinda trú hans á ESB hafi varpað nokkrum skugga á þá glansmynd, hin síðari misseri og stór spurning hvort sú blinda hafi rænt hann um of af skynsemi. 

Í dag skrifar Þorsteinn um gjaldeyrishöftin, þennan skugga sem hvílir yfir landinu. 

Það virðist fara mjög í taugar Þorsteins að Seðlabankinn skuli hafa sent frá sér skýrslu um hvað helst þurfi hér að gera eftir að höftum hefur verið létt. Nú hef ég ekki séð þessa skýrslu og get lítið tjáð mig um hana, að öðru leyti en því sem fram hefur komið í fréttum. Það kemur heldur ekki að sök nú, þar sem Þorsteinn fer heldur ekkert efnislega í skýrsluna. Hans gagnrýni snýst fyrst og fremst að því að skýrslan skuli hafa verið samin, að menn skuli yfirleitt vera að skoða þessi mál. 

Það fer varla mikið fyrir skynsemi manna sem þannig skrifa. Ástæa þes að Þorsteinn lætur þessa skýrslu fara svo í taugar sér, er að landið stendur í aðildarviðræðum við ESB og að hans mati er það bara nóg. 

Nú veit Þorsteinn að forsenda aðildar er að þessum höftum verði aflétt og að einhver tími mun liggja milli þess að þeim er aflétt og til fullrar aðildar kemur. Enn lengri tími er milli þess að höftum verði aflétt þar til við getum komist í evrusamstarf. Það þarf ekki langann tíma til að setja landið á hausinn, mun skemmri nú en þegar það var gert haustið 2008. Það er því eðlilegt að Seðlabaninn velti þesu fyrir sér og komi fram með tilögur. 

Hitt vita svo flestir landsmenn að líkur þess að samningur náist við ESB fara minnkandi, á sama tíma og líkur þess að sá samningur, verði felldur af þjóðinni eykst, þ.e. ef sá samningur einhverntímann verður að veruleika. Af þeim sökum er enn brýnna að Seðlabankinn skoði þessi mál. 

Um tillögur Seðlabankans er svo sjálfsagt hægt að deila og jafnvel kalla þær nýtt nafn á sama hlut. En Þorsteinn var bara ekki að gagnrýna það, þó fyrirsögn greinar hans megi skilja á þann hátt.

Þorsteinn segir að efnislega séu tillögur bankans í samræmi við það sem helst er að gerast í löndunum umhverfis okkur, auk sértækra tillagna vegna sérstöðu Íslands. Sé svo þarf hann lítið að óttast, slíkar tillögur ættu þá að gagnast hvort sem við göngum í ESB eða ekki og ekki trufla hans starf í samninganefnd Íslands að neinu leiti.

Að vanda ræðst Þorsteinn svo á suma ráðherra og þingmenn VG. Hann krefst þess að bókanir þær er Ögmundur vísar til í skrifum sínum í Fréttablaðið, verð gerðar opinberar. Vissulega þarft mál en breytir þó litlu. 

Það hefur legið ljóst fyrir að allt frá því umsóknin var samþykkt á Alþingi, hefur ríkisstjórnin ekki staðið að baki henni. Þetta varð ljóst við atkvæðagreiðsluna, þegar nokkrir þingmenn og einn ráðherra VG greiddu atkvæði gegn þinsályktunartillögunni. Hvernig á því stóð að ESB ákvað engu að síður að hefja viðræður við íslendinga um þetta mál, er óskyljanlegt, þar sem eitt af grudvallar atriðum þess að þjóð geti hafið viðræur við ESB um aðild, er að ríkisstjórn viðkomandi lands standi heil að baki umsókninni og að ríkur meirihluti landsmanna sé henni fylgjandi.

Þrátt fyrir þetta, þrátt fyrir að hér hefði ekki verið kannaður vilji þjóðarinnar til aðildar og þrátt fyrir að ríkisstjórn Íslands stæði ekki heil að aðildarumsókninni, tók ESB í mál að viðræður gætu hafist. Það veltir visulega upp spurningum um heiðarleik þeirra sem að málinu standa af hálfu Íslands.

Líkur þess að Ísland gerist aðili að ESB eru hverfandi. Þar kemur margt til en nærtækast er að benda á þau vandræði sem ríkja innan landa sambandsins, sér í lagi landa evrunnar. Það ESB sem sótt var aðild að er ekki lengur til og það ESB sem nú er til mun ekki verða til þegar samningum líkur, ef þeim á annað borð líkur einhverntíma.

Því er í hæsta máta eðlilegt að Seðlabankinn velti fyrir sér hvað taki hér við að loknun gjadeyrishöftum, ætti í raun að vera búinn að senda sínar tillögur til Alþingis og þjóðarinnar fyrir mörgum mánuðum. Þetta mál verður að ræða. Það er ljóst að létta þarf þessum höftum, með hvaða hætti og hvað skuli taka við svo þetta endurtaki sig ekki, er verkefni sem verður að vinna að, í sátt við sem allra flesta. Sú vinna getur ekki beðið!

Þar skiptir pirringur Þorsteins litlu eða engu máli.