Svar til Björns Bjarnasonar

 

Björn Bjarnason heldur úti vefsíðu sinni hér á bloggmiðli moggans. Sá ljóður er á vefsíðu hans að þar er ekki nein tök á að gera athugasemdir við skrif hans, né hæla þeim. Því er ekki um annað að ræða, þegar menn vilja gera athugasemdir, nú eða hæla skrifum Björns, en að nota sitt eigið blogg til verksins. Mér varð á að gera slíkt, þar sem ég bæði hældi Birni og setti fram mína skoðun á veru hans í starfshóp um skoðun á kostum og göllum EES samningsins. Þetta fór eitthvað fyrir brjóstið á Birni, þar sem hann taldi sér nauðugt að eyða pistli dagsins til að ráðast að mér, fyrir þá skoðun mína. Taldi greinilega ekki heppilegt að nýta athugasemdakerfi við blogg mitt til þessa verks.

Sæll Björn

Takk fyrir innlitið á blogg mitt. Betur hefði farið ef þú hefðir gefið þér örlítið meiri tíma til að lesa það, þá hefðir þú ekki þurft að eyða tíma og orku í skrif gegn mér, aumum almúgamanninum. Hvergi kemur fram í mínu bloggi neitt sem kallast mætti andúð til þín, þvert á móti hæli ég þér fyrir skemmtileg skrif á köflum, enda ertu vel ritfær maður. Ekki heldur krefst ég þess að þú sért bannfærður á netmiðlum, eða öðrum stöðum sem þú kýst að nota til að koma þínum skoðunum fram. Því ferð þú fram með staðlausa stafi á þinni vefsíðu, þegar þú heldur því fram að ég krefjist brottrekstra þíns í þágu net-ritskoðunar.

Blogg mitt var fyrst og fremst um hæfi eða vanhæfi. Því gagnrýndi ég setu þína í starfshóp um skoðun á EES samningnum. Í sjálfu sér er það ekki þér að kenna að ráðherra valdi þig í þann hóp, en það var alfarið á þínu valdi að samþykkja þá skipun eða hafna henni.

Eins og þú veist, þá var gerð og tilurð EES samningsins gagnrýnd harkalega á sínum tíma. Að þeirri gagnrýni stóðu bæði leikir og lærðir. Þrátt fyrir þá gagnrýni var kjósendum haldið frá ákvörðun um samþykkt þessa samnings og málið keyrt gegnum Alþingi með minnsta mögulega meirihluta. Ekki var sú málsmeðferð beinlínis til að sætta hópa, þvert á móti.

Nú eru liðin 25 ár frá því EES samningurinn tók gildi. Því ætti að vera komin nokkuð góð reynsla á hann og vissulega tímabært að skoða hvernig til hefur tekist. Hvað við höfum haft gott af þessum samning, hvað verra er og síðan það þýðingarmesta, sem mest var jú deilt um áður en samningurinn var samþykktur, hvort hann sé innan þess ramma sem stjórnarskráin okkar segir til um.

Því mátti vissulega fagna því að ráðherra skyldi stofna starfshóp um skoðun samningsins, til að "lyfta umræðunni um þessi mál þannig að hún verði málefnaleg og gagnleg" eins og segir í tilkynningu ráðherra.

Frumforsenda þess að slíkt megi takast er að til hópsins séu valdir einstaklingar sem ekki er hægt að vefengja á neinn hátt, fólk sem ekki hefur opinberar skoðanir á samningnum og alls ekki fólk sem hefur yfirlýstar skoðun á honum, á hvorn veginn sem er. Þarna féll ráðherra harkalega á prófinu og þeir sem hann tilnefndi einnig, fyrir að taka málið að sér. Niðurstaða hóps sem er skipaður fólki með fyrirfram ákveðnar skoðanir á samningnum munu aldrei getað orðið til þess að "lyfta umræðunni um þessi mál þannig að hún verði málefnaleg og gagnleg". Í grein þinni gegn mér staðfestir þú, svo ekki verður um villst, þinn hug til EES samningsins og staðfestir þar enn frekar vanhæfi þitt til að vinna þá vinnu að "lyfta umræðunni um þessi mál þannig að hún verði málefnaleg og gagnleg".

Þú nefnir einnig í þinni grein gegn már að þarna sé ekki um lögfræðilegt mál að ræða, heldur pólitískt viðfangsefni. Vissulega kemur lögfræði þessari skoðun við, enda hópurinn eingöngu skipaður lögfræðingum. Pólitískt viðfangsefni, hum, kannski það pólitíska viðfangsefni að gera þennan samning fegurri en hann er!

Viðfangsefni þessa starfshóps á að vera eitt og aðeins eitt, að skoða hvernig til hefur tekist með samninginn, hvort hann er okkur til hagsbóta eða ekki og hvort hann stenst íslensku stjórnarskránna. Einungis skoðun staðreynda og kemur í raun pólitík ekkert við!

Þá nefnir þú að menn ættu ekki að gagnrýna störf hópsins fyrr en niðurstaða liggur fyrir. Ég gagnrýni ekki störf hópsins, heldur val á fólki í skipun hans!

Megin málið er þó þetta. Ég hef aldrei krafist að þú, Björn Bjarnason, yrðir bannfærður á netmiðlum, hvorki í þágu net-ritskoðunar né nokkurs annars. Ég lýsti þeirri skoðun minni að ég teldi þig ekki hæfan til þess verks að fara fyrir nefnd um skoðun á kostum og ókostum EES samningsins, vegna opinberrar skoðunar þinnar á þeim samningi. Það er mín skoðun og við hana stend ég. Hvergi í pistli mínum vega ég að þér sem persónu eða skrifa á þann hátt að skilja megi sem andúð. Ekki heldur segi ég að þú megir ekki hafa skoðun á málum og opinbera þær, heldur að vegna þess sértu vanhæfur til að stýra þessum hóp. Trúverðugleiki niðurstöðunnar mun ekki verða til staðar.

Læt þetta duga og óska þér og þínum alls hins besta

 

 

Um hæfi, óhæfi, EES og fleira

Sú undarlega staða kom upp á Alþingi Íslendinga fyrir rúmum mánuði síðan, að málefni sem barst forsætisnefnd var ekki hægt að afgreiða þar sem allir sjö forsetar Alþingis voru óhæfir til að taka á málinu. Þrátt fyrir þá óhæfni, ákvað forseti Alþingis, eða forsætisnefnd, að skipa nýja forseta þingsins. Ekki fundust þó fleiri en tveir, af þeim 63 sem þingið sitja, sem bæði töldust hæfir til að taka á málinu og voru tilkippilegir í þann leik. Vissulega er gleðilegt þegar kjörnir eða skipaðir fulltrúar víkja þegar hæfi þeirra þverr, ekki alltaf sem slíkt gerist hér á landi. Skugginn sem fellur þó á er sá að ekki verður annað séð en að Alþingi hafi með þessari gjörð brotið 3ju grein laga um þingsköp. Þar er skýrt kveðið á um forseta og sex varaforseta Alþingis.  Ekki ætla ég að hafa þá sögu lengri núna, þó hægt væri að skrifa marga pistla um það mál.

Í lok ágúst á síðasta ári skipaði utanríkisráðherra starfshóp til að meta kosti og ókosti EES samningsins. Formaður þess hóps er Björn Bjarnason, fyrrum þingmaður og ráðherra. Með honum sitja Kristrún Heimisdóttir, fyrrum varaþingmaður Samfylkingar og framkvæmdarstjóri SI og Bergþóra Halldórsdóttir, lögmaður SA. Allt ágætis fólk sem örugglega mun gera sitt best þó erfitt sé að sjá hlutleysi þess í málaflokknum.

Reyndar er formaður hópsins þegar búinn að gera störf starfshópsins marklaus, hver svo sem niðurstaðan verður. Hlutleysi veltur á ýmsu, en þó efast enginn að þar skiptir þó mestu máli hvernig menn tjá sig. Þetta vissu allir sjö forsetar Alþingis, er þeir viku frá máli sem á þeirra borð kom. Þetta virðist hins vegar ekki formaður starfshóps um mat á kostum og ókostum EES samningsins gera.

Björn Bjarnason heldur úti eigin bloggsíðu, þar sem hann tjáir hugleiðingar sínar um hin ýmsu mál, daglega. Oft er gaman að lesa pistla Björns, enda maðurinn ágætlega stílfær.

Síðastliðinn mánuð brá Björn ekki útaf þessari reglu sinni. Einn pistill á dag, rétt eins og klukka. Í þeim mánuði fjölluðu um þriðjungur pistla hans um EES, ESB eða önnur mál því nátengdu. Björn hefur í sjálfu sér aldrei dregið dul á hug sinn til EES. Annað kemur á daginn þegar að ESB kemur. Þá virðist hellst skipta máli hver tjáir sig, hvern hann er að gagnrýna eða sannmælast. Það er t.d. öruggt þegar einhver Samfylkingarmaður hælir ESB þá er Björn andstæðingur sambandsins. Ef annar sem er honum nær í pólitík mærir sambandið, gerir Björn slíkt hið sama. Þegar hann velur að tjá sig um það án þess að vera að svar öðrum, fer hins vegar ekki milli mála að ást hans til ESB er meiri en ætla mætti. Þetta sést vel í þeim mörgu pistlum sem hann hefur ritað um Brexit, en þar gagnrýnir hann Breta hart fyrir þá ósvinnu að hafa dottið til hugar að vilja yfirgefa sambandið og síst of mikið gert hjá fulltrúum ESB í því að hefna þess.

En starfshópur Björns á ekki að fjalla um ESB og honum því heimilt að ræða það opinberlega eins og honum sýnist. Það er EES samningurinn sem starfshópurinn á að skoða og meta. Þar skiptir engu máli hver tjáir sig eða hvernig, Björn tekur ætið upp hanska EES og er ósínkur við það. Skrif hans um orkupakkann hafa verið mörg og sum hver ákaflega undarleg. Fer þar fram með fullyrðingar sem ekki standast og er ósínkur á að rangnefna menn og gera lítið úr þeim. Gengur jafnvel svo langt að nefna einhvern virtasta sérfræðin Norðmanna í Evrópurétti sem lögfræðing á þröngu siði fiskveiða, einungis vegna þess að sá maður hefur verið talsmaður þeirra sem vilja segja upp aðild Noregs að EES samningnum. Kannski er það einmitt vegna þeirrar afstöðu sinnar sem sá lögfræðingur hefur sérhæft sig í Evrópurétti, til að vinna gegn öllum þeim sem eru á launum frá Brussel og þá um leið að vinna fyrir stórann meirihluta norsku þjóðarinnar.

Jafnvel í gær tókst Birni að koma hug sínum til EES að, í pistli sínum um einkavæðingu bankanna og gagnrýni á skrif Þórðar Snæs Júlíussonar um það mál. Þar vill Björn meina að engin hætta felist í einkavæðingu nú, enda sé regluumhverfið orðið allt annað í dag, þökk sé EES samningnum. Honum láist hins vegar að geta þess að hrun bankakerfisins náði þeim skala að koma landinu nánast á hausinn, að fjöldi fjölskyldna landsins endaði beinlínis á götunni, einmitt vegna EES samningsins og ákvæða hans um frjálst flæði fjármagns.

Einkavæðing bankanna hefði sjálfsagt getað orðið, þó enginn EES samningur hefði verið til staðar, en vegna þess samnings og ákvæðis um frjálst flæði fjármagns milli landa, gat sú einkavæðing skapað þá stöðu að bankakerfið óx langt umfram getu landsins til að standa undir því og því fór sem fór. Meðan við erum aðilar að EES samningnum getur slíkt gerst aftur, alveg sama hversu mikil lög og miklar reglur eru settar. Það verður þá bara enn meira spennandi að komast framhjá þeim. Því er í raun forsenda þess að allt bankakerfið verði einkavætt, að EES samningnum og þeirri tengingu sem hann gerir okkur við markaði sem við eru okkur ofurefli, verði segja upp.

Óhæfi Björns til mats á kostum og ókostum EES samningsins er algjört og ljóst að hann mun ekki segja sig frá þeirri vinnu. Gulli ætti því að kalla hópinn til sín, uppræta hann og stofna nýjan, með fólki þar sem ekki verður efast um hæfi.